Chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ Nancy Pelosi, người phụ nữ đầu tiên giữ chức vụ đầy ảnh hưởng đó, ngày 17/11 tuyên bố sẽ từ chức lãnh đạo đảng Dân chủ tại Hạ viện một ngày sau khi đảng Cộng hòa giành được đa số sít sao sau cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ.

Bà Pelosi, một người theo chủ nghĩa cấp tiến, 82 tuổi, đến từ California, cho biết sẽ tiếp tục ở lại Quốc hội, đại diện cho San Francisco tại Hạ viện như đã từng làm trong 35 năm. Dân biểu Hakeem Jeffries của New York có thể tìm cách thay thế vị trí của bà Pelosi làm đảng viên hàng đầu của phe Dân chủ tại Hạ viện.

Bà Pelosi nhận được sự hoan nghênh từ các đảng viên Dân chủ khi bước vào phòng họp Hạ viện để đưa ra thông báo và trong suốt bài phát biểu của mình.

Bà gọi Hạ viện là “vùng đất thiêng liêng” và là “trái tim của nền dân chủ Mỹ”. Bà nhớ lại lần đầu tiên đến thăm Điện Capitol khi còn nhỏ khi cha bà tuyên thệ nhậm chức dân biểu. Bà nói Hạ viện đại diện cho “ngôi nhà của người dân” và làm “công việc của người dân.”

Đảng Cộng hòa dự kiến sẽ giành quyền kiểm soát Hạ viện sau cuộc bầu cử quốc hội vào tuần trước mang lại cho họ đa số sít sao tại Hạ viện, điều này sẽ cho phép họ cản trở chương trình lập pháp của Tổng thống Dân chủ Joe Biden. Đảng Dân chủ giữ quyền kiểm soát Thượng viện.

Bà Pelosi đã đóng một vai trò trung tâm trong việc đưa chương trình lập pháp của Tổng thống Dân chủ Joe Biden thông qua Quốc hội, như bà đã làm trước đây cho Tổng thống Dân chủ Barack Obama. Bà đã giúp thông qua luật bảo hiểm sức khỏe năm 2010 dấu ấn của ông Obama cũng như những mở rộng lớn về cơ sở hạ tầng và chi tiêu khí hậu dưới thời ông Biden. Bà cũng chủ trì Hạ viện trong hai lần luận tội ông Trump và thường xuyên là mục tiêu chỉ trích của những người bảo thủ Hoa Kỳ.

Bà Pelosi, người đã giữ ghế chủ tịch Hạ viện kể từ khi giành chiến thắng trong cuộc bầu cử đặc biệt năm 1987, phải chịu áp lực trong vài năm qua từ các đảng viên Dân chủ trẻ hơn trong Hạ viện để nhường quyền lực. Bà là người phụ nữ dân cử cao cấp nhất và quyền lực nhất trong lịch sử Hoa Kỳ cho đến khi bà Kamala Harris trở thành phó tổng thống vào tháng 1 năm 2021. Chủ tịch Hạ viện đứng thứ hai trong danh sách kế vị tổng thống.

Bà Pelosi trong những ngày gần đây nói rằng vụ tấn công ngày 28/10 nhắm vào ông Paul chồng bà bởi một kẻ đột nhập có động cơ chính trị vào nhà của họ ở San Francisco, cũng như các yếu tố khác, sẽ ảnh hưởng đến quyết định của bà về việc có tiếp tục giữ vai trò lãnh đạo hay không.

Các đảng viên Dân chủ tại Hạ viện sẽ bỏ phiếu bầu chọn lãnh đạo của họ vào ngày 30/11.

Hôm 16/11, các đảng viên Cộng hòa tại Hạ viện đã ủng hộ ông Kevin McCarthy làm chủ tịch Hạ viện khi Quốc hội tiếp theo tuyên thệ nhậm chức vào ngày 3/1 sang năm.

Ông Jeffries, 52 tuổi, sẽ là biểu tượng của một thế hệ lãnh đạo mới cho đảng Dân chủ. Quyết định của bà Pelosi cũng có thể ảnh hưởng đến việc liệu lãnh đạo đa số Dân chủ sắp mãn nhiệm Steny Hoyer, 83 tuổi, và người phụ trách kỷ luật của đảng Dân chủ James Clyburn, 82 tuổi, có tìm kiếm các vị trí hàng đầu của đảng Dân chủ trong Quốc hội mới được triệu tập vào ngày 3/1/2023 hay không.

Ông Clyburn cho biết ông dự định tiếp tục lãnh đạo nhưng không biết mình sẽ đảm nhận vị trí nào.

Tổng thống Biden ngày 20/11 sẽ bước sang tuổi 80. Ban lãnh đạo già nua của đảng Dân chủ đã đặt ra câu hỏi về thế hệ tiếp theo cho dù người Mỹ ngày càng sống thọ hơn.

Bà Pelosi lần đầu tiên được bầu vào Hạ viện trong một cuộc bầu cử đặc biệt và thăng tiến đều đặn, vào các vị trí lãnh đạo trước khi giành được nhiệm kỳ chủ tịch Hạ viện đầu tiên vào năm 2007.

Bà lần đầu tiên giữ vai trò chủ tịch Hạ viện từ năm 2007 đến năm 2011 khi đảng Dân chủ phản đối Chiến tranh Iraq để kiểm soát Hạ viện. Bà lần nữa trở thành chủ tịch Hạ viện vào năm 2019 khi các đảng viên Dân chủ dấy lên làn sóng phản đối ông Trump để giành quyền kiểm soát Hạ viện và được tái bầu chọn làm chủ tịch Hạ viện vào tháng 11 năm 2021.

Việc đảng Cộng hòa kiểm soát Hạ viện, dự kiến vào ngày 16/11, mang lại cho đảng này không chỉ khả năng kiềm chế chương trình nghị sự của ông Biden mà còn khởi động các cuộc điều tra có khả năng gây tổn hại về mặt chính trị đối với chính quyền và gia đình ông.

Ông McCarthy, cũng đến từ California, hiện đang là lãnh đạo đảng Cộng hòa tại Hạ viện và sẽ đối mặt với cuộc bầu chọn của toàn bộ Hạ viện vào đầu năm mới. Vẫn chưa rõ liệu ông có được đủ sự ủng hộ của các đảng viên Cộng hòa để giành được chức chủ tịch Hạ viện hay không.