Hàng loạt tài phiệt dầu khí Nga tử vong với đầy nghi vấn

Libération hôm nay 26/04/2022chú ý đến một loạt cái chết đầy nghi vấn của các nhà tài phiệt, kể từ sau cuộc xâm lăng Ukraina. Theo tổng hợp của tạp chí Mỹ Newsweek hôm 22/04, đã có sáu doanh nhân tên tuổi trong lãnh vực năng lượng Nga đã tử vong một cách mờ ám.

Trường hợp mới nhất là Sergey Protosenya, 55 tuổi, cựu tổng giám đốc tập đoàn khí đốt Novatek, được tìm thấy trong tư thế treo cổ trong một biệt thự ở Tây Ban Nha ngày 19/04 với một chiếc búa và một con dao đẫm máu bên cạnh, vợ con ông cũng bị đâm chết. Protosenya đã điều hành tập đoàn khí đốt tư nhân lớn nhất nước Nga suốt 20 năm.

Cái chết của nhà tài phiệt này có nhiều điểm giống vụ Vladislav Avayev, cựu viên chức Kremlin và là cựu phó chủ tịch Gazprombank, nhánh tài chánh của tập đoàn Gazprom. Ngày 18/04, xác đầy vết đạn của doanh nhân 51 tuổi cùng với vợ con được phát hiện trong ngôi biệt thự ở Matxcơva được khóa từ bên trong.

Trước đó hôm 24/03, nhà tỉ phú Vasily Melnikov, 43 tuổi cũng đã tử vong tại nhà ở Nijni Novgorod, thành phố lớn thứ sáu của Nga, vợ và hai con bị sát hại bằng nhiều nhát dao. Melnikov là người đứng đầu hãng dược MedStom, chuyên cung cấp thiết bị cho các cơ sở y tế tư nhân. Láng giềng và người thân cho nhật báo Nga Kommersant biết đó là một gia đình mẫu mực không hề có xung đột.

Ngày 28/02, đúng bốn ngày sau khi Putin xua quân sang Ukraina, Mikhail Watford, nhà tài phiệt Nga gốc Ukraina 66 tuổi, cũng được tìm thấy trong tư thế treo cổ trong ga ra ở ngoại ô Luân Đôn. Chính quyền địa phương bác bỏ khả năng tự tử. Watford làm giàu nhờ dầu khí sau khi Liên Xô sụp đổ, và sau đó xây dựng một đế chế địa ốc ở Anh.

Và ngay sau hôm Nga xâm lăng Ukraina, xác của Alexander Tyulyakov, 61 tuổi, phó tổng giám đốc tài chính Gazprom cũng « treo cổ » trong ga ra ở khu nhà ở sang trọng Leninskoye gần Saint-Pétersbourg. Tờ báo độc lập Novaya Gazeta cho biết cảnh sát hình sự đang làm việc tại hiện trường thì bộ phận an ninh của Gazprom đến nơi, đuổi tất cả nhà báo và cảnh sát ra ngoài.

Còn nạn nhân đầu tiên của loạt feuilleton đen này là Leonid Shulman, 60 tuổi, lãnh đạo bộ phận vận chuyển của Gazprom. Ông này là một cán bộ quan trọng tương đương với Tyulyakov, cũng ngụ tại khu Leninskoye dành riêng cho giới ưu đãi của tập đoàn, tử vong trong nhà tắm với một lá thư tuyệt mệnh.

Ông Grzegorz Kuczyński, giám đốc chương trình Eurasia của Warsaw Institute nhận định, loạt « tự sát » trên đây rất đáng ngờ, nhưng ai đã dàn dựng những vụ này và vì sao ?