Bản quyền hình ảnh Bui Van Phu

Người lãnh đạo nền kinh tế của VNCH với nhiều thành tựu quan trọng Phạm Kim Ngọc vừa qua đời ở tuổi 92 tại Sài Gòn.

Với vai trò là Tổng trưởng Kinh tế VNCH, ông Phạm Kim Ngọc được xem là một trong những người tiên phong, mở đường cho các chương trình thăm dò khai thác dầu khí ở Biển Đông, trong đó có mỏ Bạch Hổ.

Từ mỏ dầu Bạch Hổ...

Năm 1970, Đạo luật Dầu mỏ được Tổng thống VNCH Nguyễn Văn Thiệu ban hành năm 1970.

Ngay sau đó một năm, 1971, Tổng trưởng kinh tế Phạm Kim Ngọc công bố sẽ cấp quyền đặc nhượng tìm kiếm, thăm dò và khai thác dầu mỏ tại thềm lục địa với thể thức đấu thầu.

Cũng trong năm 1971, ông Kim Ngọc trở thành Chủ tịch Ủy ban Dầu hỏa mới được chính phủ VNCH thành lập.

Ủy ban Quốc gia dầu hỏa đã đề nghị chính phủ VNCH cho phân lô thềm lục địa theo nguyên tắc từng ô vuông do việc này là cần thiết để gọi thầu quốc tế, theo báo Tuổi Trẻ.

Theo đó, đã có 40 lô được phân định trên thềm lục địa Việt Nam chỉ trong đợt một, trải dài từ Phan Thiết, Cà Mau tới vịnh Thái Lan.

Trong đợt gọi thầu đầu tiên năm 1971, đã có 18 công ty dầu hỏa quốc tế nộp đơn, trong đó có 15 công ty quốc tế.

Đến tháng 8/1973, ông Phạm Kim Ngọc thay mặt chính phủ VNCH đã ký kết hợp đồng đầu tiên với "trùm" dầu hỏa quốc tế Esso, Mobil Oil, Sunningdale và Shell.

Năm 1974, chính phủ VNCH mở đợt gọi thầu lần hai trên thềm lục địa, lần này với 33 lô, thu hút hàng chục công ty của Mỹ và Canada tham gia nộp hồ sơ.

Tổng cộng trong hai lần mời thầu, chính phủ Việt Nam đã thu về khoảng 80 triệu đô la.

Trong sáu mũi khoan đầu tiên của các "trùm" dầu mỏ, mũi khoan của Mobil vào năm 1975 đã tìm ra mỏ dầu Bạch Hổ có khả năng thương mại cao với trữ lượng dồi dào.

Ông Phạm Kim Ngọc nhìn nhận là có vai trò lớn trong việc cùng chính phủ VNCH mở đường cho ngành dầu mỏ Sài Gòn dù chỉ trong một khoảng thời gian ngắn ngủi từ 1971-1975.

... tới chính sách Việt Nam hóa bị chỉ trích

Năm 2016, trong một hội thảo mang tên Kiến quốc thời Việt Nam Cộng hòa 1955-1975 tổ chức tại Đại học Berkeley, Hoa Kỳ, ông Kim Ngọc, trong bài phát biểu của mình, cho hay chính sách Việt Nam hóa khắc khổ của Tổng thống Thiệu đã không thành công.

Ông Kim Ngọc cho hay về những khó khăn về cải cách kinh tế giai đoạn 1969-1973 với chính sách thắt lưng buộc bụng do Tổng thống VNCH Nguyễn Văn Thiệu yêu cầu, với mục đích chuyển hướng nền kinh tế Việt Nam Cộng Hòa từ tình trạng phụ thuộc vào viện trợ Mỹ qua một nền kinh tế tự lập.

Ông Kim Ngọc cùng các cộng sự đã phải soạn thảo các chính sách thuế với hơn 200 loại thuế áp lên nhiều mặt hàng nhập khẩu quan trọng nhằm tăng thu cho chính phủ.

Ông cho hay những đề xuất cải cách của ông thời kỳ này đã vấp phải phản đối từ giới đối lập trong Quốc hội và từ báo chí.

Kết quả cải cách là chính phủ bị thâm hụt ngân sách 51 tỷ đồng, ông Kim Ngọc mô tả đó là cơn "ác mộng".

Ông Kim Ngọc đã bất đắc dĩ trở thành người đứng ra hứng chịu búa rìu dư luận.

Mới đây, Nhà xuất bản Đại học Cornel, Hoa Kỳ cho xuất bản cuốn sách có tên "Việt Nam Cộng hòa, 1955 - 1975: Quan điểm của Việt Nam về xây dựng quốc gia" (The Republic of Vietnam, 1955-1975: Vietnamese Perspectives on Nation Building), tổng hợp các bài tham luận của nhiều tác giả, trong đó ông Phạm Kim Ngọc đóng góp một chương về nội dung nói trên.

Cuộc đời ông Phạm Kim Ngọc

19: Ông Phạm Kim Ngọc sinh ra tại Hà Nội

1949: Ông Phạm Kim Ngọc sang Hong Kong, rồi sang Anh du học

1952: Tốt nghiệp ĐH Southamptonk, sau đó thực tập tại Ngân hàng Standard Chartered

1955: Về làm việc tại Ngân hàng Việt Nam Thương tín

1969: Trở thành Tổng trưởng Kinh tế VNCH

1973: Rời chính phủ VNCH và thành lập Ngân Hàng Nông doanh

Từ 1975: Sống ở tiểu bang Virginia, Hoa Kỳ.

14/12/2019: Qua đời tại Sài Gòn