Andrew Yang, ứng cử viên Tổng thống Mỹ gốc Á này là ai?
Thành công của Andrew Yang là một trong những yếu tố bất ngờ của cuộc đua tổng thống Mỹ năm 2020 và fan hâm mộ của ông chắc chắn cũng là một trong những người trung thành nhất.
Như thế nào là đối lập với Donald Trump?
Câu trả lời của ứng cử viên đảng Dân chủ Andrew Yang, là chính ông - "một anh chàng châu Á giỏi toán".
Với một đề xuất thu nhập cơ bản phổ biến 1.000 đô la một tháng và một cái nhìn bi quan về sự khủng hoảng kinh tế cùng với sự hài hước, Yang đã tạo ra một sự đột biến đáng kinh ngạc.
Gần như không được biết đến khi bắt đầu chiến dịch tranh cử, giờ đây ông đã thu thập được một nhóm người ủng hộ trực tuyến gọi là "Gang Yang" (Băng đảng của Yang) và danh hiệu "vua meme" trong số các ứng cử viên tổng thống của đảng Dân chủ.
Doanh nhân công nghệ 44 tuổi này tập trung vào chiến dịch của mình về thu nhập cơ bản phổ quát, còn được gọi là "Freedom Dividend", một đề xuất cung cấp cho mỗi người Mỹ trên 18 tuổi 1.000 đô la mỗi tháng mà không có sự ràng buộc nào.
Yang cảnh báo rằng tự động hóa và trí tuệ nhân tạo có thể lấy đi gần một nửa số việc làm của Mỹ trong ba thập kỷ tới và ông tin rằng thu nhập cơ bản phổ quát có thể giúp giảm bớt gánh nặng và giải quyết các vấn đề xã hội khác nhau. Kế hoạch đầy tham vọng của ông có lẽ quá tốt để thành sự thật, thu hút tiếng cười từ các ứng cử viên trên sân khấu tranh luận, nhưng Yang nói rằng ông đã "dựa vào những con số".
Sự ủng hộ dành cho ông trong các cuộc thăm dò quốc gia dao động khoảng 3%, khiến ông đứng sau các ứng cử viên hàng đầu nhưng trên các thượng nghị sĩ giàu kinh nghiệm như Cory Booker và Amy Klobuchar.
Yang đang thực hiện khẩu hiệu chiến dịch "Make America Think Harder" (Khiến nước Mỹ suy nghĩ kỹ hơn) bằng cách khơi dậy một cuộc thả luận về mối đe dọa mà trí tuệ nhân gây ra cho việc làm ở Mỹ.
Tại một cuộc tuần hành ủng hộ Yang ở Washington DC, hàng trăm người ủng hộ đã nhiệt tình hét to tên ông và giơ biển hiệu "MATH", viết tắt cho khẩu hiệu chiến dịch của Yang. Đám đông chủ yếu là người da trắng và người châu Á, đa phần là nam và rất trẻ.
"Một tiểu bang đã áp dụng 'dividend'. Mọi người trong tiểu bang đó đều nhận được một hoặc hai nghìn đô la một năm. Đó là tiểu bang nào?" Yang hỏi, chỉ vào đám đông.
"Alaska!" Một phần lớn đám đông hét lại. Vẫn còn khá sớm trong cuộc đua tổng thống, nhưng những người ủng hộ trung thành của Yang đã ghi nhớ lời thoại của ông.
"Và họ đã tài trợ nó như thế nào?"
"Dầu!" Từ năm 1982, Alaska đã trả tiền hàng năm cho người dân sống ở Alaska từ quỹ đầu tư thuộc sở hữu nhà nước được tài trợ bởi nguồn thu từ dầu mỏ.
"Và dầu của thế kỷ 21 là gì?" Dương hỏi lại những người ủng hộ.
"Công nghệ!"
Với nụ cười hài lòng, Yang cho biết những gì Alaska đã làm với khoản thu từ dầu có thể được thực hiện trên toàn quốc thông qua kế hoạch thu nhập cơ bản phổ quát với khoản thu từ "công nghệ", một loại thuế giá trị gia tăng đối với các công ty công nghệ lớn.
Trong đám đông trong cuộc biểu tình có Jalen Adams, 19 tuổi và Emily Synoski, 18 tuổi, người đã đi 3 tiếng đồng hồ từ Delkn cho sự kiện này. Cô Synoski nói với BBC News rằng cô và nhiều người thế hệ của cô ủng hộ Yang vì ông tập trung vào tương lai, nơi những người trẻ tuổi bị đe dọa nhiều nhất.
"Chúng tôi sẽ là những người lao động ở đất nước này khi tự động hóa trở nên phổ biến."
Sự ủng hộ từ thế hệ dùng mạng xã hội giúp Yang nổi tiếng hơn trên mạng. Kể từ các cuộc tranh luận chính đầu tiên của đảng Dân chủ, Yang có số lượng người theo dõi trên Twitter nhiều hơn bất kỳ ứng cử viên nào khác.
"Tôi muốn chắc chắn rằng tất cả những bạn của tôi đã nghe về Andrew Yang,"Adams nói.
Nhưng sự nổi tiếng này không phải lúc nào cũng đem lại sự ủng hộ mà Yang mong muốn. Lời cảnh báo của ông về tình trạng thất nghiệp hàng loạt do tự động hóa gây ra cộng hưởng với người phe cực hữu, người coi ông là người đồng cảm với hoàn cảnh của những người lao động Mỹ.
Tuy nhiên họ sử dụng những hình ảnh của ông kèm theo các thông điệp phân biệt chủng tộc và phân biệt giới tính. Một số người theo chủ nghĩa dân tộc da trắng nổi tiếng đã ca ngợi chính sách của ông, nhưng Yang nói rằng: "Họ hoàn toàn ngược lại với những gì tôi đấu tranh cho."
Khẳng mình là một dân ngoại đạo về chính trị nhưng lại nhận ra vấn đề cấp bách nhất trong tương lai của nước Mỹ, Yang đã giành được sự ủng hộ từ cả những người cấp tiến và những người bảo thủ, từ những người ủng hộ trước đây của Bernie Sanders cho đến những người đã bỏ phiếu cho Donald Trump vào năm 2016.
Yang kêu gọi các nhân viên công nghệ tại Thung lũng Silicon, bao gồm Elon Musk của Tesla, người công khai ủng hộ ông trên Twitter, cho rằng Yang dường như hiểu được các tác động của công nghệ đến xã hội và đề xuất các phương pháp dựa trên dữ liệu để giải quyết chúng.
Yang cũng đã huy động các cử tri người Mỹ gốc Á, những người thường có xu hướng ít tham gia hoạt động chính trị hơn. Là con trai của một người nhập cư Đài Loan, ông là một trong những người Mỹ gốc Á đầu tiên và được biết đến nhiều nhất trong lịch sử tranh cử tổng thống.
Allison Qiu, người nhập cư Trung Quốc đã đưa cô con gái sáu tuổi của mình đến một cuộc tuần hành ủng hộ Yang, cuộc tuần hành chính trị đầu tiên của hai mẹ con. "Tôi muốn con gái tôi thấy rằng một người trông giống chúng ta có thể ra tranh cử tổng thống ở đất nước này," Qiu nói với BBC News.
Yingchao Zhang, một nhà lãnh đạo cộng đồng người Mỹ gốc Hoa ở New Jersey và là người ủng hộ Yang, tin rằng chiến dịch của ông sẽ khuyến khích nhiều người Mỹ gốc Á tham gia chính trị. "Họ sẽ không còn nghĩ rằng họ vĩnh viễn là người ngoài nữa."
Tuy nhiên, một số trò đùa đặc trưng của Yang có thể bị cho là ủng hộ những định kiến về người gốc Á. Hình ảnh của ông được xây dựng dựa trên ý tưởng "một người đàn ông châu Á giỏi toán".
"Tôi là người châu Á, vì vậy tôi biết rất nhiều bác sĩ," ông nói trong cuộc tranh luận với các ứng cử viên Dân chủ khác được truyền hình toàn quốc tại Houston.
Yang sau đó trở thành chủ đề của một cuộc tranh luận về phân biệt chủng tộc.
Khi diễn viên hài Shane Gillis bị chỉ trích vì đã nhại giọng Yang và dùng một số từ ngừ kỳ thị để nói về Yang, Yang đã kêu gọi sự tha thứ thay vì trừng phạt, nhưng khiến cộng đồng người Mỹ gốc Á bất mãn.
Ông cũng bị chỉ trích vì đã so sánh cách xã hội Mỹ phản ứng với sự phân biệt chủng tộc đối với người gốc Á và với người gốc Phi.
Ứng cử viên người Mỹ gốc Đài Loan có lẽ cũng phải cẩn thận hơn trong bối cảnh quan hệ đối ngoại quốc tế phức tạp. Trong cuộc tranh luận đầu tiên của đảng Dân chủ, một trong hai câu hỏi duy nhất mà Yang nhận được là về cuộc chiến thương mại với Trung Quốc, mà ông tin rằng sẽ chỉ làm tổn thương ví tiền của người dân Mỹ.
Trong cuộc tranh luận gần đây nhất, Yang tuyên bố cha ông lớn lên ở "một nông trại trồng lạc ở châu Á" mà không đề cập cụ thể là ở Đài Loan hay không.
Một số người cho rằng các tuyên bố mơ hồ của ông là một nỗ lực để kiềm chế những tranh cãi tiềm tàng có thể khiến ông và những người ủng hộ người Mỹ gốc Hoa của ông bị cô lập. Mặc dù Yang cho biết tiếng Quan thoại của ông "khá kém", nhưng báo chí Trung Quốc đã đưa tin về ông với một sự tò mò và kỳ vọng cao.
Một trong những trang web tin tức phổ biến nhất ở Trung Quốc, The Paper, gọi Yang là "một siêu tân tinh" chiến đấu với "cuộc chiến của kẻ dưới quyền".
Liệu Yang có thể vươn lên cao hơn hay không, vẫn cần phải tiếp tục theo dõi. Nhưng ông chắc chắn đang tận hưởng niềm vui có được trong chiến dịch của mình, với những video cho thấy ông đang nhảy nhót, chơi bóng rổ và gặp gỡ đám đông.
Một người dùng Twitter bình luận: "Thật là mới mẻ khi thấy một chính trị gia vui vẻ và gặp gỡ những người ủng hộ ông ta."
1/ nô bang nhà long..
2/ hua cho lăm vào
3/ dut lot may thang bung bo hanh lang
4/ an noi nhu thang ! Vua ra! Giong ten dau xo de quoc