Washington vừa trải qua một ngày đầy kịch tính, khi công tố viên Robert Mueller ra trước Quốc hội trả lời chất vấn lần đầu tiên về cuộc điều tra Tổng thống Trump.
Mueller là người đứng đầu cuộc điều tra về nỗ lực can thiệp bầu cử Mỹ 2016 của Nga và sự dính líu của chiến dịch tranh cử Tổng thống Trump.
Ông Mueller, 74 tuổi, cũng là cựu giám đốc Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI), được các phóng viên ảnh vây quanh khi ông bước đến và ngồi vào ghế. Ông nhìn quanh cuộc điều trần được trông đợi từ lâu giờ đã kín chỗ, với vẻ mặt nghiêm nghị nhằm tránh bị cuốn vào các lời lẽ đả kích chính trị từ nghị sĩ hai đảng vốn đang chia rẽ hơn bao giờ hết.
Trên hết, ông nhấn mạnh rằng báo cáo của ông không khẳng định ông Trump vô tội như tổng thống Mỹ đã nói. Nhưng đồng thời, ông Mueller cũng không cung cấp thông tin gì thêm để đảng Dân chủ có lý do thuyết phục để luận tội tổng thống.
 |
| Công tố viên đặc biệt Robert Mueller làm chứng trước Ủy ban Tình báo Hạ viện ở Điện Capitol, Washington ngày 24/7. Ảnh: Reuters. |
“Ông có hoàn toàn khẳng định tổng thống vô tội hay không”, Jerrold Nadler, Hạ nghị sĩ Dân chủ và là Chủ tịch Ủy ban Tư pháp, đặt câu hỏi.
“Không”, ông Mueller trả lời.
Báo cáo từ cuộc điều tra 22 tháng của ông Mueller, mới chỉ được công bố dưới dạng giản lược vào ngày 18/4, không kết luận ông Trump có phạm tội cản trở công lý hay không (với những động thái nhằm dập tắt cuộc điều tra), nhưng cũng không khẳng định ông vô tội.
Phiên điều trần sáng 24/7, kéo dài 7 giờ, gồm những câu hỏi liên hồi khiến ông Mueller khó trả lời, hay từ chối trả lời. Hai đảng đặt câu hỏi với những lập trường quen thuộc: đảng Dân chủ muốn đả kích, kết tội, còn đảng Cộng hòa muốn bênh vực ông Trump, coi cuộc điều tra là "săn phù thủy".
Nhưng theo Reuters, ông Mueller đã bảo vệ sự độc lập và trung thực của cuộc điều tra, đồng thời từ chối nhiều câu hỏi, chỉ nói các nghị sĩ hãy đọc báo cáo. Đôi khi ông khiến cả hai đảng thất vọng.
Ông nhiều lần trả lời ngắn gọn như “Tôi không nói được”, “Tôi không muốn trả lời câu này”, và “Điều đó nằm ngoài phạm vi của tôi”, trước những câu hỏi dài và đầy đả kích từ các nghị sĩ. Hơn 100 câu hỏi, ông chỉ trả lời một từ “Có” và “Không”, theo BBC.
Ông Mueller nhắc lại lập trường rằng tổng thống đương nhiệm không thể bị truy tố, theo chính sách riêng của Bộ Tư pháp Mỹ, và truy tố là việc của Quốc hội thông qua quá trình luận tội. Tuy nhiên, ông nói tổng thống có thể bị truy tố sau khi rời cương vị.
“Ông có thể truy tố tổng thống với tội hình sự sau khi hết nhiệm kỳ?”, Hạ nghị sĩ Ken Buck (đảng Cộng hòa, bang Colorado) hỏi.
“Đúng vậy”, ông Mueller trả lời.
“Ông tin rằng... có thể truy tố tổng thống sau khi hết nhiệm kỳ?”, ông Buck hỏi lại.
“Đúng vậy”, ông Mueller trả lời.
 |
| Báo cáo từ cuộc điều tra 22 tháng của ông Mueller, mới chỉ được công bố dưới dạng giản lược vào ngày 18/4, không kết luận ông Trump có phạm tội cản trở công lý hay không nhưng cũng không nói ông vô tội. Ảnh: Reuters. |
Trong một hé lộ đáng chú ý khác, ông Mueller cho rằng phần trả lời bằng văn bản của ông Trump là không trung thực. Tổng thống Mỹ từ chối đối chất trực diện với các điều tra viên trong quá trình điều tra, nhưng ông Mueller đã quyết định không dùng trát hầu tòa vào năm ngoái để buộc ông Trump ra thẩm vấn, với lý do “cần kết thúc sớm điều tra”.
Cuộc điều tra của ông Mueller đã truy tố 34 người và ba tổ chức Nga, trong đó có cựu giám đốc chiến dịch, phó giám đốc chiến dịch và các cố vấn khác của ông Trump.
Phản ứng về cuộc điều trần, Tổng thống Trump nói với các phóng viên bên ngoài Nhà Trắng: “Đảng Dân chủ chẳng có gì... và bây giờ họ càng không có gì. Và tôi nghĩ họ sẽ thua lớn trong bầu cử 2020, và cả các ghế Quốc hội vì đường lối của họ”.
“Tôi nghĩ Robert Mueller làm việc một cách tồi tệ, cả hôm nay và trong khi điều tra”, ông Trump nói, cho rằng vị công tố viên đã “phá hoại cuộc đời người khác” và cuộc điều tra là một “cuộc lật đổ trái pháp luật”.
“Không có gì bào chữa được cho trò lừa đảo này, một cuộc săn phù thủy đã kéo dài quá lâu”, ông Trump nói thêm.
