Một nhà khoa học cấp cao ở Google đã nghỉ việc ở công ty để phản đối kế hoạch phát hành phiên bản kiểm duyệt cỗ máy tìm kiếm ở Trung Quốc (dự án Dragonfly).
Jack Poulson làm việc cho bộ phận tìm kiếm và trí tuệ máy móc của Google, nơi anh tập trung vào việc cải thiện độ chính xác của hệ thống tìm kiếm có nhiều người dùng nhất thế giới.
Đầu tháng 8, Poulson đã bày tỏ những quan ngại của mình với cấp quản lý tại Google sau khi tờ The Intercept tiết lộ rằng người khổng lồ Internet đang bí mật phát triển một ứng dụng tìm kiếm cho các thiết bị Android tại Trung Quốc. Ứng dụng tìm kiếm này, với tên mã là Chuồn Chuồn (Dragonfly), được thiết kế để loại bỏ những nội dụng mà chính quyền chuyên chế Trung Quốc xem là nhạy cảm, như những thông tin về những người bất đồng chính kiến, tự do ngôn luận, dân chủ, quyền con người và biểu tình hòa bình.
Sau khi thảo luận với những quản lý của mình, Poulson quyết định rằng anh có thể sẽ không còn làm việc cho Google nữa. Anh nộp đơn nghỉ việc và ngày cuối cùng làm việc tại công ty là ngày 31/8.
Trao đổi với tờ The Intercept trong một bài phỏng vấn, anh biết anh là một trong 5 người xin nghỉ khỏi công ty vì dự án Chuồn Chuồn. Anh cảm thấy đó là “trách nhiệm đạo đức của mình khi nghỉ việc để phản đối sự từ bỏ những cam kết về quyền con người đã được từng được công ty công bố,” anh nói.
Poulson, người trước đây là giảng viên tại khoa toán Đại học Stanford, nói rằng anh tin kế hoạch ở Trung Quốc đã vi phạm những nguyên tắc về trí thông minh nhân tạo của Google, vốn cho rằng công ty sẽ không phát triển và phát hành những công nghệ “có mục đích mâu thuẫn với những nguyên tắc đồng thuận của luật pháp quốc tế và quyền con người.”
Anh nói rằng anh lo lắng không chỉ vì bản thân sự kiểm duyệt, mà còn bởi sự lưu trữ thông tin người dùng ở Trung Quốc Đại lục, nơi nó có thể bị lợi dụng bởi các cơ quan ninh của Trung Quốc, vốn có tiếng là hay nhắm đến những nhà hoạt động chính trị và báo giới.
Trong bức thư nghỉ việc của mình, Poulson viết: “Vì tôi tin rằng sự bất đồng quan điểm là cơ sở để thực hành dân chủ, nên tôi buộc phải nghỉ việc để tránh việc phải đóng góp vào, hay được hưởng lợi từ, sự xói mòn việc bảo vệ cho những người bất đồng chính kiến.”
“Tôi xem việc chúng tôi dự định đầu hàng trước các yêu cầu kiểm duyệt và giám sát để đổi lại việc được tiến nhập vào thị trường Trung Quốc là một sự từ bỏ những giá trị đạo đức và vị thế đàm phán với các chính phủ trên khắp thế giới,” anh viết, nói thêm rằng: “Có một khả năng phũ phàng là các quốc gia khác sẽ cố gắng lợi dụng những gì chúng tôi đã làm ở Trung Quốc để yêu cầu chúng tôi phải tuân thủ những yêu cầu về an ninh của họ.”
“Tôi buộc phải nghỉ việc để tránh việc phải đóng góp vào, hay được hưởng lợi từ, sự xói mòn việc bảo vệ cho những người bất đồng chính kiến”
Đã nhiều tuần kể từ khi những phong thanh về dự án Chuồn Chuồn xuất hiện, nhưng Google vẫn chưa chính thức xác nhận những quan ngại về dự án này, bất chấp việc đang phải đối mặt với làn sóng phản đối từ cả trong lẫn ngoài. Đầu tháng 9/2018, CEO của Google – ông Sundar Pichai – đã từ chối tham dự buổi điều trần tại Ủy ban Tình báo Thượng viện Mỹ, nơi ông biết rằng mình sẽ được hỏi nhiều câu hỏi về kiểm duyệt ở Trung Quốc.
Công ty này đã phớt lờ hàng chục yêu cầu từ các nhà báo và đóng cửa với các tổ chức nhân quyền khi được hỏi về kế hoạch này. Những nhóm vận động nhân quyền nói rằng cỗ máy tìm kiếm kiểm duyệt của Google có thể khiến công ty này “có đóng góp trực tiếp, hay [trở thành] đồng lõa với những hành vi vi phạm nhân quyền.” (Google cũng im lặng trước yêu cầu bình luận của bài báo này.)
Poulson, năm nay 32 tuổi, bắt đầu làm việc cho Google từ tháng 5 năm 2016, nói với The Intercept rằng sự im lặng của hãng càng làm tăng thêm nỗi thất vọng của anh. “Điều này sẽ gây ra những hậu quả nghiêm trọng trên quy mô thế giới,” anh nói. “Ranh giới đạo đức của Google ở đâu? Chúng tôi đã từng viết ra vài thứ, nhưng giờ dường như lại gạch bỏ chúng đi. Tôi thực sự muốn biết Google cam kết những gì.”
