Nghe nói dân quanh vùng Nam Định, thức suốt đêm, tìm mọi cách để rước ấn về nhà mong sẽ vinh hoa, phú quý, tiến quan...nên mỗ tôi kể chuyện này.
Quê cụ Trạng Trình lừng danh nghe nói ở Vĩnh Lại. Dân Vĩnh Lại hiếu học, trọng khoa cử...nhưng hầu như không đỗ đạt. Họ mới kéo đến nhà Trạng chất vấn.
Cụ Trạng không nói gì, nhưng làm một con ngựa đá, khắc mấy chữ, dịch nghĩa là: "Bao giờ ngựa đá sang sông, thì dân Vĩnh Lại quận công cả làng", rồi đặt bên này bờ sông.
Đến cuối đời Hậu Lê, sông lở, cát bồi, một đêm dân Vĩnh Lại thức dậy, thấy con ngựa đá đã qua sông. Dân chúng vô cùng sung sướng, hồ hởi, đi đâu cũng nói về con ngựa đá. Con gái khắp nơi thi nhau lấy chồng về làng Vĩnh Lại, mong có ngày trở thành bà đô đốc hay bà quận công.
Rồi, Nguyễn Huệ sai tướng Vũ Văn Nhậm đem binh tiến ra Thăng Long, Chỉnh đem vua Lê Chiêu Thống chạy trốn. Nửa đường, Chỉnh bị quân Nhậm bắt sống, Lê Chiêu Thống phải giả dạng dân thường mang ấn trong người chạy trốn đến vùng Vĩnh Lại. Dân làng Vĩnh Lại cho rằng đó là điềm trời xui, mới rước vua về đình và thảo hịch chiêu mộ quân sĩ chống lại quân Tây Sơn. Sẵn ấn tín, dân làng bức vua phải ký giấy phong tước cho mình.
Chỉ trong mấy ngày, dân làng đều được phong thành quận công, đô đốc đúng như lời sấm Trạng Trình.
Có một anh cu đen đang cấy lúa ngoài đồng sâu, thì vợ ra kêu về nhận ấn của vua.
"Ấn gì?"
"Là nhà mình thành quận công, đô đốc, quý tôc!"
Anh cu đen không ngước đầu lên, cạu với vợ:
"Có quận công cũng phải cắm mặt xuống đồng mới có miếng ăn. Danh hão, nhận làm gì!"
Rồi anh ta cứ thế chổng mông lên trời tiếp tục cấy lúa.
Tương truyền, Vũ Văn Nhậm đem quân tràn đến. Dân làng Vĩnh Lại chống cự không được, bao nhiêu đô đốc, quận công đều bị giết hoặc bị bắt, máu chảy, đầu rơi...
Chỉ có mấy mạng sống sót.
Trong đó có anh cu đen đang cấy lúa ngoài đồng!
ĐẶNG CHƯƠNG NGẠN 27.02.2024
