1. Về những diễn biến ở Avdiivka trong hai ngày qua
Ngày hôm kia con chó Nguyễn Bình của Dân Chí nó vội vàng hô hoán: “Chiến sự Ukraine 12/2: Nga đã hoàn thành tạo ra “nồi hầm” Avdiivka”. Tất nhiên nguồn của nó vẫn là Military Summary và Rybar, tức là những nguồn được tạo ra bởi chính bộ máy quân sự Nga và thú thật, tôi mà là độc giả của con chó này thì tôi cũng phát chán với những bài vở dai như đỉa đói của nó.
Nhưng mà lần này thì nó hô hoán hơi hơi gần sự thật một chút. Về tình hình ở Avdiivka đến hôm qua theo Denys Davydov, bọn Nga đã cố gắng tiến được trên hướng tây bắc của thị trấn về phía “phường” Lastochkyne xuyên qua khu công nghiệp. Còn các nguồn Pro-Nga thì tuyên bố đã cắt đứt được đường tiếp tế chính cho thị trấn là trục đường Industrialnyy Prospekt (đại lộ công nghiệp) – phố Hruchevskoho. Mời quý vị xem bản đồ tôi đánh số 1, trục đường này là một đường màu xanh. Chiến quả của Nga được thể hiện qua một chỗ lồi với những mũi tấn công ra xung quanh.
Bất chấp những tuyên bố đó, ISW với bản tính quá thận trọng vốn có của mình, vẫn kiên quyết chưa công nhận điều đó và vẫn cập nhật bản đồ số của mình, trong đó bọn Nga mới chỉ cắt đứt được qua phố Donetska thậm chí còn chưa vượt được qua chùm đường tàu của khu công nghiệp. Xin quý vị bấm vào các link bản đồ và xem bản đồ của ISW, tôi ký hiệu là bản đồ “ISW 13/2”.
Căn cứ để cho con chó Bình kia nó hô hoán về một cái “nồi hầm,” được thể hiện trên bản đồ số 2: Bọn Nga này cố gắng mở được hai mũi tấn công gọng kìm ở đông nam thị trấn, một từ hướng Opytne và một từ phố Soborna. Để hình dung rõ hơn, mời quý vị xem bản đồ của ISW kèm theo bài.
Chỗ đó tôi đã đo thử khoảng cách giữa hai mũi đó của bọn Nga là 3 ki-lô-mét và theo ý kiến của Davydov, anh này đề nghị quân Ukraine ở trong chỗ lồi đó (với diện tích khoản 6 – 7 ki-lô-mét vuông và hiện có rất ít quân) nên rút khỏi đó. Chúng ta nên cùng lưu ý với nhau rằng, hai mũi tấn công của Nga mới chỉ là GIẢ ĐỊNH của Davydov (hai mũi tên đỏ) và anh ấy đề nghị nên rút bằng một mũi tên xanh khỏi chỗ lồi trên bản đồ số 2.
Khi đó thì chiến tuyến chỗ đông nam thị trấn sẽ còn là một đường thẳng (bản đồ số 3) và tổng hợp với tin tức ở hướng tây bắc, thì thị trấn Avdiivka sẽ chỉ còn một đường tiếp tế theo vạch xanh từ Sieverne vào trung tâm, đây là link bản đồ tức là trục phố Myru thuộc tiểu khu Yasynuvats.
Bình loạn : Các nhà bình luận quân sự quốc tế đều khẳng định kế hoạch của người Ukraine là giữ Avdiivka cho đến ngày Nga bầu cử, nghĩa là một tháng nữa. Theo bảng theo dõi tiến độ từ ngày 10/10 năm 2023 đến đầu tháng 2/2024, mời quý vị xem hai bản đồ, số 4 là ngày 31/10/2023 và số 5 là ngày 08/02/2024, diện tích Nga chiếm thêm được ở thị trấn này là không đáng kể.
Riêng các nhiệm vụ như khoét sâu vào phòng tuyến của quân Ukraine ở đông nam, Nga tiến được rất ít và mới chỉ hơn một tuần nay mới tiến được ở phố Soborna được vài trăm mét. Còn nhiệm vụ Stepove, nó gây hao tổn của quân đội này rất nhiều nguồn lực mà kết quả gần như không đạt.
Có một chi tiết chúng ta cũng nên để ý, ngay cả trong cái gọi là “nhiệm vụ Stepove” này chúng ta cũng phải nghe “con chó Bình” Dân Chí nó lải nhải mấy tháng nay, nhiều lần nó hô hoán như chiếm được đến nơi, rồi lại đâu vẫn hoàn đấy. Hiện nay theo cập nhật của ISW thì Stepove mỗi bên giữ một nửa, còn theo thông tin của Ukraine thì một nửa phía bắc chúng tuyên bố chiếm được, là vùng xám; phía Ukraine vẫn giữ nửa phía nam của Stepove.
Tuy nhiên ý kiến của Denys Davydov trùng ý kiến của tôi, chúng tôi cùng cho rằng Avdiivka một khi đã không tận dụng được nó với những mục tiêu chiến lược lớn hơn là cơ hội chỉ dùng nó như cái cối xay thịt tiêu hao cả nhân lực lẫn khí tài của Nga, thì nên bỏ, rút khỏi đó. Thực tế thì, chừng nào mà còn các lối đi để tiếp tế cho khu vực trung tâm thị trấn, thì người Ukraine còn giữ được và hôm nay đúng Valentine, đến ngày 14/03 có thể quân Ukraine vẫn giữ được thị trấn, nhưng cũng có thể rút bất cứ lúc nào, chuyện đó là hết sức bình thường và chẳng có gì là thảm họa như con chó Bình Dân Chí kia nó vẫn tru lên ăng ẳng.
Sở dĩ tại sao tôi cho rằng, khả năng cao là vẫn giữ được, là vì vấn đề nghiêm trọng nhất không phải là gọng kìm đóng nồi hầm bé tí Opytne – Soborna với khoảng cách 3 ki-lô-mét, mà là cái khoảng cách 10 ki-lô-mét trên bản đồ số 4 kia cơ. Trong khi đó khi so sánh hai bản đồ số 4 và số 5 quý vị sẽ thấy khoảng cách này không thu hẹp được bao nhiêu.
Một lý do nữa và cũng là lời giải thích cho tình trạng hiện nay, là quân Nga chỉ có thể tiến được khi sử dụng bom, mà phải là bom tấn: chúng đang thả 40 quả bom hạng nặng xuống Avdiivka mỗi ngày với các loại bom có khối lượng 250, 500 và 1500 kg; ngoài ra “Tư lệnh Cụm Tavriisk Ukraine, Thiếu tướng Oleksandr Tarnavskyi tuyên bố rằng các lực lượng Nga đang tăng cường tấn công theo hướng Tavriisk (vào Avdiivka qua phía tây tỉnh Zaporizhia) và đã tiến hành số lượng cuộc không kích và pháo binh nhiều nhất trong khu vực kể từ đầu năm 2024. Các blogger quân sự Nga tuyên bố vào ngày 13 tháng 2 rằng các lực lượng Nga đã tiến hành tới 60 cuộc tấn công bằng bom lượn vào các vị trí của Ukraine ở Avdiivka chỉ trong ngày qua.” (đoạn này trong báo cáo của ISW).
Với lượng bom đạn như vậy thì quân Ukraine đương nhiên là phải rút khỏi những vị trí đang bố trí để bảo toàn lực lượng chứ không thể ngồi yên cho nó tiêu diệt. Điều này cũng nói lên chính cái kết luận hôm trước tôi đã viết:
Thứ nhất. Bè lũ Putox quá “cấn” chiếm Avdiivka – hôm trước cho KA-52 ra và bị “phơ” cho phát, rụng luôn. Nay phải dùng bom lượn ném cấp tập.
Thứ hai. Với lượng bom đạn lớn như thế, mà kết quả thu được rất hạn chế cho thấy năng lực của “đội quân thứ nhì thế giới” cực kỳ hạn chế.
Thứ ba. Chiến thuật cơ động của người Ukraine đang vẫn hiệu quả, và không nhất thiết phải cố đóng quân ở trên một vị trí nào đó, mà để nó là vùng xám cũng OK.
Vậy nên, chỉ khi nào quân Nga khố rách của mày khép được cái gọng kìm 10 ki-lô-mét đó, thì hẵng tru tréo, con chó Bình Dân Chí ạ.
2. Tại sao Putox lại cần cuộc trả lời phỏng vấn của Tucker Carlson?
Các lý do chính, nhìn chung là tôi đã liệt kê trong bài trước cũng hòm hòm. Tuy nhiên vẫn còn chưa hết ý. Đầu tiên phải nói về kết quả của một năm chiến tranh, năm 2023. Trong một năm này, Nga đã chiếm được 857 ki-lô-mét vuông đất của Ukraine, nhưng lại bị người Ukraine đòi lại 370 ki-lô-mét vuông, như thế “lợi nhuận ròng” của chúng là 487 ki-lô-mét vuông. Ấn tượng mang lại là các chỉ số sau, theo báo cáo của Bộ tổng tham mưu Ukraine, được tính từ hết ngày 1/1/2023 đến đầu ngày 1/1/2024.
Xe tăng: 2.952
Xe chiến đấu bọc thép: 5003
Hệ thống pháo: 6.461
MLRS: 520
Hệ thống tác chiến phòng không: 412
Máy bay: 46
Trực thăng: 55
Máy bay không người lái: 4.865
Tên lửa hành trình: 986
Tàu (thuyền): 7
Tàu ngầm: 1
Xe tải và xe bồn: 6.610
Thiết bị đặc biệt: 1096
“Kiện hàng 200”: 253.290 người
Các con số trên đây đều rất ấn tượng, chẳng hạn tính trung bình mỗi ki-lô-mét vuông Nga chiếm được phải trả giá bằng 520 mạng lính cùng 6,06 cái xe tăng, 10,27 xe bọc thép chiến đấu và 13,26 cỗ pháo. Đặc biệt là tên lửa hành trình bị bắn hạ nhiều, cũng như những con số của máy bay và trực thăng đều đem lại ấn tượng mạnh mẽ. Nếu xem trên bản đồ của ISW, quân Nga tiến thêm được trên 1.100 ki-lô-mét chiều dài chiến tuyến suốt từ đông bắc xuống tây nam là gần 443 MÉT trên khắp các mặt trận (đem 487 ki-lô-mét vuông chia cho 1.100 ki-lô-mét). Một con số quá “ấn tượng.”
Vì vậy mà Putox phải cần một sự khẳng định: một tay KOL có nhiều người theo dõi từ dư luận Hoa Kỳ, hắn bắt đầu từ bài học bịa đặt về lịch sử phụ thuộc hay “không tồn tại độc lập” của Ukraine với Nga, sau đó muốn khẳng định tính chất vô vọng của cuộc kháng chiến của người Ukraine chống Nga, và cuối cùng hắn chốt bằng phương án đàm phán hòa bình nhưng là giữa Nga với Hoa Kỳ và phương Tây, coi như chính quyền Ukraine không tồn tại.
3. Rõ ràng là với những yếu kém như vậy, quân đội Nga không thể thuyết phục được ai, nhưng tại sao chúng vẫn có thể gây ra những tác động tâm lý bi quan? Sau đây là một số lý do:
Thứ nhất. Nga Putox muốn tạo ra cho phương Tây tâm lý, tư tưởng, suy nghĩ, khái niệm, tâm niệm… gì cũng được, rằng Nga sẵn sàng chơi một cuộc chiến kéo dài vô tận và không có khả năng cạn kệt nguồn lực. Chẳng hạn, một Blogger quân sự từ phương Tây ước tính, Nga cứ đuối dần đi nhưng bù lại, chúng có khả năng MỖI 6 THÁNG lại bổ sung được 130.000 quân, dù đó là thứ quân chất lượng rất thấp cả về huấn luyện lẫn trang bị. Điều đó chúng duy trì được sự căng thẳng về chiến sự suốt theo trục thời gian và đây là bước đầu tiên làm mệt mỏi tất cả, cả phương Tây với sự ủng hộ của mình và nhân dân Ukraine.
Thứ hai. Nga Putox hi vọng việc duy trì “căng thẳng chiến sự” này sẽ kết hợp với kế hoạch phong tỏa biển Đen, làm đình trệ khả năng xuất khẩu ngũ cốc của Ukraine, dẫn đến việc kho lương thực nuôi dân chúng của Ukraine bị ảnh hưởng, gây ra nạn đói. Nếu kế hoạch đó thành công, đầu tiên phương Tây sẽ phải xoay ra viện trợ nhân đạo cho Ukraine. Dần dần hoạt động này sẽ trở thành gánh nặng rồi là gánh nặng quá lớn cho phương Tây.
Thứ ba. Nga Putox tiếp tục tấn công từ xa các mục tiêu hạ tầng quan trọng của Ukraine: nhà máy điện, hệ thống sưởi ấm, cấp nước… kế hoạch này làm tê liệt kinh tế của Ukraine và một điểm nữa làm cho nó gần gũi với điểm trên: gây ra sự chán nản, mệt mỏi, hoang mang và dao động trong nhân dân Ukraine, từ đó làm kiệt sức xã hội Ukraine nói chung.
Thứ tư. Cũng với kế hoạch này, Nga Putox muốn làm xói mòn năng lực phòng không của Ukraine, dẫn đến quá tải các nỗ lực hỗ trợ của phương Tây về phòng không cho Ukraine, từ đó cũng sẽ làm phương Tây chán nản.
Cuối cùng, thứ năm. Tất cả các yếu tố trên sẽ dẫn tới (1) áp lực của dân chúng lên Chính phủ Zelenskyy và (2) phương Tây đứng đầu là Mỹ, do mệt mỏi sẽ bước đầu cắt đứt viện trợ cho Ukraine, và bước tiếp theo ngồi vào bàn đàm phán với Nga “trên lưng nhân dân Ukraine và chính quyền Zelenskyy” là đúng ý đồ của Putox.
Tất cả các điểm liệt kê trên đây đều có một điểm chung là chúng cần duy trì một tình trạng chiến sự căng thẳng càng dài càng tốt, cho đến khi dây căng quá thì đứt, điểm “đứt” đó là mệt mỏi của nhân dân Ukraine và của người phương Tây lên đến đỉnh điểm. Tuy vậy, kế hoạch này đã bị phá vỡ ở nhiều chỗ.
Ví dụ, hiện nay Nga không những không phong tỏa được biển Đen, mà hạm đội biển Đen của chúng đã biến thành lũ mèo ướt và trốn sạch về Novorossiysk, Ukraine xây dựng được hành lang xuất khẩu ngũ cốc trên biển mà Nga không làm gì được, như vậy là yên tâm không chết đói.
Việc tấn công hạ tầng dân sinh của Ukraine đã bị vô hiệu hóa, chủ yếu là hoạt động sửa chữa vào mùa đông 2022 – 2023 kết hợp với yêu cầu của thời chiến, các công trình được “ngầm hóa” làm cho việc Nga bắn phá vào hạ tầng dân sinh Ukraine, phải chuyển sang… bắn vào dân. Điều này toàn thế giới biết rõ rằng, không thể hạ gục tinh thần của người dân đang bị xâm lược được, mà chỉ gây thêm căm thù.
Như vậy chỉ còn là việc Ukraine có đủ khả năng phục hồi nền sản xuất quốc phòng của bản thân mình hay không – dựa trên một nền sản xuất sẵn có về nông nghiệp và khá kiệt quệ về công nghiệp, người Ukraine nếu theo “kế hoạch nghênh chiến” kiểu này sẽ mất cả chục năm để vừa sản xuất, vừa chiến đấu.
Nếu không thì buộc phải biến kế hoạch kéo dài của Nga Putox thành kế hoạch “hạ gục nhanh, tiêu diệt gọn” của mình. Mà như vậy thì phải hội được một số điều kiện thuận lợi thì mới tiến hành được.
4. Zelenskyy đang ở xuất phát điểm như thế nào của thời điểm gần hai năm cuộc chiến?
Khó khăn thì nói mãi rồi, chúng ta bàn mãi rồi và phải nói rằng: rất khó khăn! Như trên đây tôi viết, Zelenskyy và dàn lãnh đạo của mình phải chấp nhận tình huống khó khăn nhất, là sẽ phải đơn thương độc mã chiến đấu như hồi đầu chiến tranh và kéo dài không biết đến bao giờ. Kịch bản đó còn có một khó khăn nữa, là tình thế tấn công thọc sâu của Nga vào trung tâm đất nước của Ukraine đã không còn, nay đã hình thành chiến tuyến rõ ràng và việc tấn công là khó khăn cho cả hai bên.
Trên đây tôi vừa viết “điều kiện thuận lợi” vậy nó là cái gì? Hồi mùa thu năm 2022, khi phát hiện ra những “điều kiện thuận lợi” đó thì quân Ukraine đã lên được kế hoạch tấn công và thành công – nó là việc quân Nga bị thiếu những phòng tuyến thứ hai và thứ ba sau tuyến phòng thủ thứ nhất.
Từ đó quân Ukraine chỉ cần bắn phá hậu phương của Nga một thời gian đủ “làm mềm” theo cách là làm rỗng chân, thì phòng tuyến của Nga ắt bị vỡ trận. Hiện nay, cũng trong tương quan như thế thì từ Robotyne đến tuyến phòng thủ thứ hai của Nga ở Ilchenkove hơn 6 ki-lô-mét, từ Ilchenkove đến tuyến thứ ba 15 ki-lô-mét ở Tokmak, vị chi là 21 ki-lô-mét. (bản đồ số 6).
Tại sao con đường này là con đường “bất khả thi” cho quân Ukraine, vì Tokmak là trung tâm hậu cần quá gần tiền tuyến, mà việc thành lập trung tâm hậu cần trong khu vực đông dân cư là một trong những yếu tố quan trọng trong việc ngăn cản đối phương đánh phá bằng vũ khí tầm xa. Hàng hóa đưa từ Tokmak không phải qua cấp trung gian nào mà đi thẳng ra mặt trận.
Vấn đề là phải tìm ra điểm yếu nào trên toàn bộ hệ thống phòng ngự dày đặc đó của Nga – để rào kín bưng là không thể. Các thông tin cho thấy cái thứ GLSDB gì đó thì đã được giao cũng như F-16 đã có nhưng chưa tham chiến chính thức.
Trả lời cho câu hỏi “Zelenskyy đang ở xuất phát điểm như thế nào của thời điểm gần hai năm cuộc chiến?”, chúng ta hãy đi vào khó khăn của Ukraine. Như trên đây tôi đã viết, một trong những cách Ukraine có thể lựa chọn là “nghênh chiến với kế hoạch kéo dài của Putox.” Nhưng lựa chọn này sẽ là phi logic hay mâu thuẫn với lựa chọn của Zelenskyy vừa qua: thay Zaluzhnyi bằng người khác. Nếu chơi kiểu kéo dài và tiêu hao, thì giữ Zaluzhnyi tốt hơn là thay, vì ông đang làm quá tốt công việc của mình và quân đội của ông ấy đang đi đúng định hướng như vậy.
Việc thay thế Zaluzhnyi đang bị dư luận, chính xác là các nhà bình luận quốc tế đánh giá là “hành động thiếu khôn ngoan của Zelenskyy về mặt ngoại giao” – nhưng chủ yếu lại vì… sự được lòng mọi người của Zaluzhnyi. Bản thân lộ trình của ông cựu Tổng tư lệnh này đang định hướng cho quân đội Ukraine, đang phù hợp với định vị tình hình của phương Tây:
(1) Gói viện trợ của EU cho Ukraine là cho các mục đích tái thiết, (2) Khả năng sản xuất quốc phòng của EU nếu tiến bộ thì phải sang năm mới đáp ứng được và (3) Gói viện trợ của Hoa Kỳ cho Ukraine nếu thành công cũng phải sang năm (2025) mới có tác dụng. Cả ba yếu tố này đều có thể đi đến cái điểm nút: Trump thắng cử vào tháng 11/2024 và sẽ sum họp với Putox, bọn chúng sẽ rủ nhau bàn bạc về tương lai của Ukraine.
Vậy việc cử ông Syrskyi làm Tổng tư lệnh chỉ có một lý giải duy nhất là ông có nhiệm vụ phải tìm ra cho quân Ukraine điểm nào yếu nhất trên phòng tuyến của Nga. Vài ngày qua, tình hình ở Robotyne khá sôi động: “Các nguồn tin của Nga va Ukraine cho biết rằng các cuộc giao tranh vị trí tiếp tục diễn ra gần Robotyne, phía đông bắc Robotyne gần Mala Tokmachka và Novoprokovka, phía đông Robotyne gần Verbove, và phía nam Robotyne gần Novoprokopivka.”
Một trong những hướng phòng thủ của Nga đã bị chọc thủng tuyến đầu, là hướng Staromayorske (bản đồ số 7) và hiện nay chúng đang giữ tuyến thứ hai được đôn lên thành tuyến đầu. Đây cũng là một hướng hy vọng. Tuy nhiên thời tiết được biết là đang ấm, và dự báo là sẽ ấm suốt từ nay đến sang xuân, sau đó vào mùa bùn Ratsputitsa, vậy là chỉ có vũ khí tầm xa dẫn đến vỡ trận ở tầm gần, mới đem lại bước ngoặt của chiến tranh.
Tin mới nhất ngày hôm nay: Tàu chiến Caesar Kunikov đã bị “cháy nổ” kiểu gì đó mà rất to khi đang neo đậu trên Biển Đen và khả năng rất cao là nó đã đi đoàn tụ với tuần dương hạm Moskva.
PHÚC LAI 14.02.2024
