Ngồi xem chương trình thời sự tối ngày 17 tháng 2, rất nhiều người kết tội ông Tổng giám đốc Đài truyền hình Việt Nam hèn nhát khi suốt gần 9 phút đưa tin về cuộc chiến biên giới năm 1979 đã không một lần nhắc rõ thủ phạm gây chiến là Trung Quốc. Theo tôi, đó là những lời kết tội hơi vội vã?
Bởi vì ông Trần Bình Minh, trong cơ cấu của hệ thống quyền lực hiện nay, chỉ là một hạng quan nhơ nhỡ. Trên ông Minh còn có Ban Tuyên giáo, Ban Bí thư, Bộ Chính trị cùng vài chục ông lớn mà ông nào cũng như vua chúa. Ngoài ra còn rất nhiều ban bệ quyền lực vô hình khác. Việc phải gọi Trung Quốc lái đi thành “Kẻ thù bên kia biên giới” như mọi người đã nghe và bức xúc, rất có thể ông Trần Bình Minh không một mình tự ý, mà có chỉ đạo từ đâu đó? Ở vị thế của ông Minh trong trường hợp ấy, thì có muốn cưỡng lại cũng khó.
Tuy nhiên tôi không dám khẳng định, mà chỉ phỏng đoán. Việc đó cũng không xét ở đây.
Nhưng với những ông tự coi là sử quan nước nhà, là trí thức hạng đỉnh tham gia trả lời phỏng vấn trong chương trình ấy, thì rất đáng trách.
Là trí thức, như các ông tự nhận, phải luôn đứng bên trên mọi sự định hướng mang tính mục đích và thuần túy công vụ. Một khi đã là trí thức thì không có thứ quyền lực nào đủ sức bắt các ông phải uốn lưỡi. Không có cám dỗ vật chất nào mua được các ông. Danh hiệu trí thức luôn cao gấp ngàn lần các loại danh hiệu phù phiếm khác. Nghĩa vụ với lương tâm một trí thức bỏ lại bên dưới mọi loại nghĩa vụ khác.
CÓ PHẨM GIÁ là ghi nhận cao quý nhất dành cho một trí thức, ở mọi thời. Vì vậy, nếu không thể nói điều mình muốn, các ông hãy học cụ Huỳnh Thúc Kháng là không nói điều mình không muốn, không làm con vẹt cho bất cứ ai. Thế mới đáng để các ông ngẩng cao đầu mà sống ở đời.
Nhưng ngay cả việc gọi đúng tên kẻ xâm lược còn không dám, thử hỏi nhân dân chờ đợi được ở các ông điều gì? Vì phẩm hàm, vì lợi lộc, vì chút danh hão, vì khiếp sợ…mà các ông bán rẻ tư cách trí thức của mình.
