Ở ĐÂY HẠNH THẮM ... - CAO MỴ NHÂN
Bài viết này chưa hoàn tất từ cách nay 3 năm, chỉ vì câu thơ cổ của cụ cố trong văn chương VN thủa nảo nao, mà tôi cứ cố tìm .
Ở đây hạnh thắm nên mai nhạt
Về đấy sen tàn lỗi cỏ hương
Thậm chí tôi còn tưởng là của một trong hai vị xướng hoạ danh tiếng Phan Văn Trị, Tôn Thọ Tường thủa đầu tiên dân ta chống Pháp, thời nhà Nguyễn Gia Long vừa qua.
Sở dĩ tôi nghĩ thế, là vì cụ cố Tôn Thọ Tường chủ trương hoà với Pháp, lấy tích Tôn Phu Nhân quy Thục, để nói với cụ cố Phan Văn Trị, là quan trong triều muốn kháng Pháp.
Rằng: Ở đây ( trong triều vua quan ) hạnh thắm rồi, nên cụ là mai ( hoa mai ) đã nhạt, không thắm được như hoa hạnh .
Cụ có theo Pháp ( về đấy ) sen tàn , thì cỏ hương cũng nổi.
Như vậy " lỗi cỏ hương " phải hiểu là trỗi cỏ hương mới sát nghĩa .
Song tôi tra cứu, hỏi ông Google hàng chục lần cũng không tìm ra, có net còn cho là thơ cổ, khuyết danh vv...
Cho tới một ngày tôi đọc được nơi trang nhà của nhà văn Hoàng Hải Thuỷ , chuyên viết truyện tây, thời sự ...vv, tôi mới hiểu từ đâu có những câu thơ đó.
Số là thời vua Lê Thánh Tông (1470- 1497 ) để thưởng lãm phong hoa tuyết nguyệt, vua Lê lập ra Tao Đàn Nhị Thập Bát Tú, gồm vua Lê Thánh Tông là chủ hội , cùng 27 vị quan văn trong triều, sáng tác, xướng hoạ thi ca.
Rồi tập trung các thơ ca của Thi Đàn vào bộ Hồng Đức Quốc Âm Thi Tập.
Trong Hồng Đức Quốc Âm Thi Tập có tới 50 bài vịnh Vương Tường Chiêu Quân .
Bài thơ " Dụ Vương Tường Chiêu Quân Giá Hồ " tức Vua khuyên Vương Tường Chiêu Quân đi làm dâu rợ Hồ, một nước chư hầu của Hán Nguyên Đế .
Thi đàn Nhị Thập Bát Tú đã tưởng tượng ra lời Hán Nguyên Đế dỗ dành Chiêu Quân " biệt Hán quy Hồ " như sau:
Hán Hồ số muốn vẹn trăm đường
Há trẫm riêng tư có phụ nàng
Bắc quốc tuy ngoài vòng dị tộc
Vương đình song cũng một biên phương
Ở đây hạnh thắm nên mai nhạt.
Về đấy sen tàn trỗi cỏ hương
Non nước quản chi xa thắc ấy
Chờ ngày áo gấm lại hoàn hương...
Bài thơ trên tôi chỉ thuộc 2 câu kinh điển, như đã nêu ở phần đầu bài .
Tôi thường mỗi lần gặp một chuyện gì " không như ý " là bất kể trên đường đời, tôi lại ngẫm câu.
" Ở đây hạnh thắm nên mai nhạt " , và lại một mình vương vấn nỗi buồn ...xa.
Tôi nói " nỗi buồn xa ", tức là buồn chơi chơi thôi, buồn cho có lệ chẳng hạn, hay là nỗi buồn đó không cần thiết phải buồn lắm vậy .
Tuy nhiên, đôi khi tưởng buồn nhè nhẹ, mà lại trĩu nặng không chừng .
Thí dụ tôi hay có vẻ " dỗi anh " nếu như tôi chưa vừa ý lắm điều gì đó.
Hiện tôi đang làm mấy việc không xen kẽ nhau, tôi không biết quý vị chủ nhân của tôi, nghĩ gì về tôi.
Song tôi lại tưởng tượng là họ từ một " hoàng sào " xuất phát, vì họ thường suy nghĩ trên cả mọi suy nghĩ hạn hẹp của tôi.
Hôm qua tôi bắt gặp một cánh nhạn bay về xa tít tắp...
Tôi thấy nhiều đám mây thu đang rời miền tôi đang ở, thả lê thê cánh mỏng trôi xa .
Mây đã xoá mờ cánh nhạn mầu ngân nhũ , trên nền trời chỉ còn một vết sáng rực rỡ như cái bụng của con trai, đang ngậm đầy hột bẹt .
Con trai có bề bản lớn hơn con hến, vỏ mỏng hơn vỏ sò.
Anh định bao giờ trao cho mình chuỗi ngọc trai vừa đủ đeo ở cổ tay phải, để nhắc mình cẩn thận trong viết lách, vì đôi khi ham hố quá, sẽ rơi vào sơ xuất .
Không.
Không cần nhắc nữa, hãy tiếp tục đọc thơ Hồng Đức Thi Tập, phương trời viễn mộng là cánh chim sáng mầu ngân nhũ.
Hoa ở nơi nào cũng đẹp, hoa nào cũng thắm tươi, hãy giữ không gian cho trong lành sự sống , mây sẽ trôi đi, chim Quí sẽ trở về xây tổ hoàng sào.
Như thế ở đâu hạnh cũng thắm, mai cũng tươi, không có cảnh hoa hơn hoa, vì hoa nào cũng đẹp một thời ...rồi phải phai tàn nhan sắc chứ .
CAO MỴ NHÂN (HNPD)
