MỹLà một trong những đường thủy nội địa nhiều tàu bè qua lại nhất thế giới, hồ Erie còn được ví như nghĩa địa tàu đắm ở vùng Ngũ Hồ.
Thợ lặn kiểm tra xác một con tàu dưới đáy hồ. Ảnh: Garret Ellison.
Dù nhỏ thứ hai trong hệ thống Ngũ Hồ, số lượng tàu đắm ở hồ Erie có thể lên tới 2.500 chiếc, theo ước tính của một số nhà khảo cổ và sử học. Tính đến nay, giới nghiên cứu mới chỉ tìm thấy và nhận dạng 277 con tàu. Nhưng danh sách liên tục được bổ sung thêm khi các nhà thám hiểm dưới nước tiến hành tìm kiếm trên không và dưới nước.
Hồ Erie trở thành tuyến đường giao thông quan trọng ở Bắc Mỹ vào thế kỷ 18. Hồ bao phủ khu vực từ phía tây New York tới phía bắc bang Ohio và phía nam bang Michigan, cung cấp lộ trình đường thủy nhanh chóng cho thương gia và những nhà thám hiểm. Nhiều khả năng phần lớn tàu thuyền chìm ở hồ Erie vào thế kỷ 17 và 18. Nhưng những tàu này khá nhỏ, rất khó để thợ lặn ngày nay tìm thấy. Do đó, hoạt động thám hiểm và phục dựng tập trung vào tàu chìm dưới đáy hồ Erie trong thế kỷ 19 và 20.
Phát hiện tàu đắm nổi tiếng nhất ở hồ Erie xảy ra cách đây 6 năm. Bảo tàng Ngũ Hồ ở Toledo, Ohio, thông báo phát hiện con tàu thất lạc 186 năm trước. Tháng 9/1829, con tàu dài 14 m mang tên Lake Serpent rời Cleveland để tới đảo Cunningham ở cách đó 88 km. Sau khi chất đầy đá vôi, con tàu khởi hành quay về Cleveland nhưng bất ngờ gặp bão và chìm dọc đường.
Một điểm nóng khác cho các nhà khảo cổ dưới nước khám phá hồ Erie là Manitou Passage, tuyến đường thủy nằm gần thành phố Traverse, bang Michigan. Vào thế kỷ 19, tuyến đường hiểm trở này đã cướp đi sinh mạng của nhiều thủy thủ trên tàu chở gỗ giữa các cảng.
Hồ Erie từng là chiến trường quan trọng trong chiến tranh năm 1812. Một số tàu đắm nằm rải rác ở đáy hồ là tàu chiến bị đánh chìm vào thời kỳ này. Quá trình đô thị hóa dọc bờ hồ góp phần thúc đẩy hoạt động thương mại và đánh bắt cá vào thế kỷ 19, kéo theo số lượng tàu đắm tăng vọt. Nhiều tàu bị đắm do những con sóng lớn trong các trận bão bất chợt ở vùng Ngũ Hồ.
Giới khảo cổ ước tính khoảng 80% số tàu đắm ở hồ Erie vẫn nằm ở nghĩa địa dưới nước. Xác tàu đắm thường nằm khá gần mặt nước do hồ tương đối nông. Dù dễ phát hiện từ mặt hồ hoặc nhìn từ trên cao, những con tàu cũng chịu tác động xói mòn mạnh hơn từ sóng lớn và nhiệt độ nước ấm.
An Khang (Theo Ancient Origins)
