Ukraina: Mùa đông sẽ rất dài

Sau cuộc gặp ở Berlin ngày 12/1, nhóm tiếp xúc về vấn đề Ukraina đã không thể đi đến thống nhất về một cuộc gặp thượng đỉnh 4 bên dự kiến diễn ra ngày 15/1 tại Kazakhstan nhằm nhanh chóng tìm kiếm giải pháp cho cuộc khủng hoảng Ukraina.

Phát biểu với báo chí, Ngoại trưởng Đức Frank-Walter Steinmeier cho hay, cuộc thảo luận đã diễn ra cởi mở, song thời điểm hiện tại chưa hội đủ các điều kiện để tiến hành một cuộc gặp thượng đỉnh giữa Thủ tướng Đức Merkel, Tổng thống Ukraina Poroshenko, Tổng thống Nga Putin và Tổng thống Pháp Hollande.

Ông Steinmeier nhấn mạnh rằng, sự khác biệt quan điểm giữa các bên đã cho thấy rõ những khó khăn để có thể đạt được những tiến triển thực sự trong vấn đề Ukraina. Ngoại trưởng Đức cho biết, ông và những người đồng cấp 3 nước Nga, Ukraina và Pháp có thể sẽ tiếp tục gặp nhau trong những tuần tới để thảo luận về khả năng tiến hành cuộc gặp thượng đỉnh 4 bên.

Trong một tuyên bố chung, các ngoại trưởng nhấn mạnh: Thỏa thuận Minsk tiếp tục phải được coi là cơ sở nhằm tiến tới tìm kiếm một giải pháp hòa bình cho cuộc khủng hoảng Ukraina và tất cả các bên phải tôn trọng văn kiện này.

Giao tranh ác liệt giữa lực lượng ly khai và quân chính phủ Ukraina tại sân bay Donetsk ngày 13/1.

Ngày 15/1, Bộ trưởng Ngoại giao Ukraina cho biết một vòng đàm phán hòa bình mới về cuộc xung đột ở miền Đông Ukraina có thể sẽ sớm diễn ra, trong khi thủ tướng và Quốc hội Ukraina kêu gọi cộng đồng quốc tế liệt hai nước cộng hòa tự xưng của phe ly khai vào danh sách những "tổ chức khủng bố".

Bộ trưởng Ngoại giao Pavel Klimkin cho biết "nhóm liên lạc" gồm các đại diện của Ukraina, thành phần ly khai và Nga, làm việc dưới sự bảo trợ của Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu (OSCE), có thể họp "trong mấy ngày tới".

Không lâu sau đó, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Yevgeny Perebiynis nói phía Ukraina dự kiến cuộc họp sẽ diễn ra trước cuối tuần này và đang đợi các đại diện của hai nước Cộng hòa nhân dân Donetsk và Luhansk xác nhận sẽ tham dự.

Trong khi giải pháp chính trị gặp bế tắc thì trên thực địa tại Ukraina, sau một thời gian im tiếng tại vùng Donbass, những âm thanh cuồng nộ của trọng pháo lại gầm lên trong những ngày qua. Quân đội Ukraina ngày 10-1 thông báo đã có thêm nhiều binh sĩ nước này bị thương vong trong các vụ đụng độ mới nhất giữa quân chính phủ và lực lượng đòi độc lập ở miền Đông.

Theo người phát ngôn quân đội Andriy Lysenko, riêng trong ngày 10/1, ít nhất 2 binh sĩ đã thiệt mạng và 20 binh sĩ bị thương khi giao tranh nổ ra tại khu vực Lugansk, nơi có đa số người dân nói tiếng Nga. Như vậy, tính từ tối 8/1 đã có 6 binh sĩ Ukraina thiệt mạng. Điều này cho thấy tình trạng bạo lực tiếp tục leo thang bất chấp thỏa thuận ngừng bắn mới đã được hai bên nhất trí hôm 9/12.

Trước đó, ngày 9/1, đụng độ cũng đã xảy ra xung quanh khu vực sân bay Donetsk khiến một số binh sĩ Ukraina thiệt mạng. Các vụ đụng độ chủ yếu diễn ra ở quanh sân bay Donetsk.

Ngày 13/1, ít nhất 6 dân thường Ukraina đã thiệt mạng và 12 người bị thương khi xe buýt chở họ bị trúng một tên lửa Grad tầm xa ở miền Đông Ukraina. Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc đã lên án vụ tấn công này và kêu gọi một cuộc điều tra khách quan làm rõ vụ việc.

Cùng ngày, Bộ chỉ huy Lữ đoàn Vostok của lực lượng ly khai Ukraina cho hay kết quả của các cuộc giao tranh tại sân bay Donetsk trong ngày 13/1 là sân bay đã hoàn toàn nằm dưới quyền kiểm soát của dân quân Cộng hòa nhân dân Donetsk (DPR) tự xưng. Tối 14/1, Đại diện toàn quyền của DPR, Denis Pushilin, thông báo lực lượng chính phủ Ukraina đã bắt đầu rút binh sĩ khỏi sân bay Donetsk.

Theo các nhà quan sát, giờ đang là mùa đông, đáng lý những đợt tấn công quy mô sẽ không diễn ra nhưng thực tế cho thấy, tiếng gầm của những khẩu đại bác ở vùng Donbass dự báo một mùa đông dài dằng dặc, có thể tiếp theo đó là một sự tan băng đẫm máu.

Ngày 13/1, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov Nga nói rằng có thông tin cho thấy các lực lượng an ninh Ukraina đang chuẩn bị nỗ lực mới nhằm giải quyết xung đột ở miền Đông bằng biện pháp quân sự. Sau cuộc hội đàm với người đồng cấp Latvia Edgars Rinkevich, ông Lavrov nói rằng, đó sẽ là thảm họa và hy vọng các nước phương Tây sẽ tác động đến Kiev để ngăn chặn nỗ lực giải quyết vấn đề Donbass bằng biện pháp quân sự.

"Cuộc xung đột ở Ukraina không thể được giải quyết bằng giải pháp quân sự" - ông Lavrov nhấn mạnh. Thực tế cho thấy, ngày 14/1, Tổng thống Ukraina Petro Poroshenko đã ký một sắc lệnh gọi nhập ngũ ít nhất 50.000 người trong lực lượng dự bị của nước này. Thuộc diện huy động nghĩa vụ bao gồm nam giới tuổi từ 25-60.

Chiếc xe buýt chở dân thường ở thành phố Volnovakha thuộc tỉnh Donetsk, miền Đông Ukraina, bị trúng tên lửa khiến 11 người thiệt mạng và 17 người khác bị thương.

Phía quân đội tuyên bố họ không loại trừ khả năng sẽ vấp phải động thái phản đối từ phía tân binh, kể cả nguy cơ đốt phá trụ sở quân vụ. Ngoài ra, quân đội Ukraina có thể điều động tới khu vực chiến sự cả phụ nữ được gọi vào quân đội, tuy nhiên hạn chế độ tuổi dưới 50 tuổi.

Phát biểu tại một cuộc họp các quan chức khu vực, ông Poroshenko nhấn mạnh: Quyết định của ông là để tăng cường lực lượng phòng thủ cho đất nước vì tình hình căng thẳng tại khu vực Donetsk và Lugansk trong những ngày gần đây đã leo thang, gây nhiều thương vong.

Theo sắc lệnh trên, đợt huy động lực lượng dự bị sắp tới trong năm 2015 sẽ được chia thành 3 giai đoạn, trong đó, đợt đầu tiên sẽ được khởi động vào ngày 20/1. Sắc lệnh dự kiến được đệ trình lên Quốc hội ngày 15/1.

Cùng lúc, Phó cục trưởng Cục Kế hoạch phòng vệ và động viên Ukraina Vladimir Talalay thông báo: Để phục vụ nhu cầu của quân đội tiến hành hoạt động quân sự ở Donbass, các phương tiện vận chuyển của các doanh nghiệp Ukraina sẽ bị trưng dụng. Hãng tin TASS dẫn tuyên bố nêu rõ xe cộ bị tịch thu sẽ không chỉ từ các doanh nghiệp nhà nước mà cả từ các chủ sở hữu tư nhân.

Ngày 15/1, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov cảnh báo, Ukraina không được sử dụng vũ lực trong cuộc xung đột tại miền Đông, nơi tình trạng bạo lực đã leo thang trở lại trong tuần này.

Phát biểu tại một cuộc họp báo ở Moskva, ông Lavrov nói: “Chúng tôi cảnh báo những đồng nghiệp Ukraina không được mưu toan quay trở lại kịch bản sử dụng vũ lực".

Trước và trong khi hội nghị tìm kiếm giải pháp cho vấn đề Ukraina diễn ra tại Berlin, Đức, các nước phương Tây đã bắn tiếng rằng, nếu Nga đạt được những tiến bộ thực sự trong vấn đề ngừng bắn ở Ukraina thì họ sẽ dỡ bỏ các lệnh trừng phạt được áp dụng từ mấy tháng qua.

Tuy nhiên, ngày 14/1, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov tuyên bố Moskva sẽ không thảo luận về bất kỳ tiêu chí nào cho việc dỡ bỏ lệnh trừng phạt. Theo ông Lavrov, Nga không đưa ra các lệnh trừng phạt, cũng không khởi đầu lệnh trừng phạt này. Do đó, Moskva sẽ không thảo luận gì hết…