Sau đây là lược sử tóm tắt của tự do từ thời cổ đại đến hiện đại. Hãy nhìn lại những biến cố lịch sử dẫn đến ngày hôm nay.
- 510 BC – Nền cộng hòa Rome được thành lập sau khi lật đổ vua Lucius Tarquinius Superbus.
- 507 BC – Nền dân chủ Athens được áp dụng với cải cách tên demokratia.
- 221 BC – Tần Thủy Hoàng thống nhất Trung Hoa. Lập nền tảng chính quyền cho khối Đông Á.
- 1215 – Magna Carta. Tuyên ngôn dân quyền đầu tiên được diễn ra ở Anh, giới hạn quyền nhà vua.
- 1651 – Nội chiến Anh, nhà vua mất quyền. Thành lập Quân Chủ Hiến Pháp.
- 1689 – John Lock xuất bản Two Treatises of Government, làm cảm hứng cho tự do sau này.
- 1776 – Adam Smith xuất bản Wealth of Nations, tư tưởng kinh tế thị trường lên ngôi.
- 1776 – Tuyên ngôn độc lập Mỹ. Một trong những chính quyền tự do được thành lập.
- 1799 – Cách mạng Pháp lật đổ nhà vua để thành lập nền cộng hoà dân chủ.
- 1815 – Napoleon bị đánh bại ở Waterloo, thời hoàng kim của đế chế Anglo bắt đầu.
- 1833 – Đế chế Anh bỏ chế độ nô lệ với luật Slavery Abolition Act.
- 1842 – Chiến tranh nha phiến 1. Anh chiếm đảo Hong Kong, thành lập khu tự trị tự do đầu tiên ở Châu Á.
- 1848 – Karl Marx xuất bản cuốn The Communist Manifesto, nền tảng CNXH.
- 1865 – Nội chiến Mỹ chấm dứt, dẹp chế độ nô lệ.
- 1917 – Cách mạng tháng 10. Lenin và Bolshevik bắt đầu CNXH ở Nga.
- 1918 – Thế chiến 1 chấm dứt. Tái thiết lập trật tự Châu Âu. Dân chủ Weimar thất bại.
- 1933 – Hitler cầm quyền biến nước Đức thành phát xít.
- 1945 – Thế chiến 2 chấm dứt. Chủ nghĩa phát xít bị đánh bại. Trật tự thế giới mới bắt đầu.
- 1961 – Bức tường Berlin được xây, Chiến Tranh Lạnh bắt đầu. Sau đó là chiến tranh Việt Nam.
- 1989 – Bức tường Berlin sụp đổ, tiếp theo là khối Liên Xô. CNXH thất bại. Tự do chiến thắng.
Tuy tự do đã đánh bại nhưng không có nghĩa là toàn trị đã biến mất. Hiện tại thì gần một phần tư quốc gia trên thế giới vẫn đang bị cai trị bởi toàn quyền. Cuộc xung đột chưa bao giờ kết thúc. Nhưng kết quả thì quá rõ ràng, tự do đã chiến thắng. [05.7.2020]
Ku Búa @ Cafe Ku Búa
Gửi ý kiến của bạn
