Nguồn: Congressional report charges U.S. involvement in assassination plots, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1975, một Ủy ban của Thượng viện Mỹ đã đưa ra một báo cáo cáo buộc rằng các quan chức chính phủ nước này đứng sau các kế hoạch ám sát hai nhà lãnh đạo nước ngoài và đã tham gia vào ít nhất là ba âm mưu khác. Những tiết lộ gây sốc này cho thấy Mỹ sẵn sàng làm đến mức giết người để theo đuổi các chính sách Chiến tranh Lạnh.
Ủy ban Thượng viện Điều tra Các Hoạt động của Chính phủ Liên quan đến Hoạt động Tình báo (Study Governmental Operations with Respect to Intelligence Activities) do Thượng nghị sĩ Frank Church chủ trì cáo buộc rằng các quan chức Mỹ đã xúi giục các âm mưu ám sát lãnh đạo Cuba Fidel Castro và Patrice Lumumba của Congo.
Ngoài ra, các quan chức Mỹ cũng “khuyến khích hoặc giữ bí mật” các âm mưu đã dẫn đến vụ ám sát Ngô Đình Diệm của Việt Nam Cộng hòa, Tướng Rene Schneider của Chile, và Rafael Trujillo của Cộng hòa Dominica. Những nỗ lực nhằm chống lại Castro đã thất bại, nhưng bốn nhà lãnh đạo còn lại đã không thể thoát được các vụ ám sát.
Cũng có bằng chứng cho thấy sự tham gia của Mỹ vào một số âm mưu ám sát các nhà lãnh đạo nước ngoài. Ủy ban nói rằng họ không có bằng chứng cụ thể nào cho thấy có vị Tổng thống Mỹ nào đã từng bật đèn xanh cho các vụ ám sát. Tuy nhiên, họ vẫn tiếp tục tuyên bố rằng “dù Tổng thống có thực sự biết về những âm mưu ám sát này hay không, thậm chí nếu những người dưới quyền họ không cung cấp thông tin đầy đủ đi nữa, thì Tổng thống vẫn cần phải biết về những âm mưu này.”
Cục Tình báo Trung ương (CIA) đã bị đặc biệt lên án vì những nỗ lực tuyển dụng sát thủ Mafia để giết Castro và lính đánh thuê để giết Lumumba. Trong kết luận của báo cáo, Ủy ban tuyên bố rằng “Chúng tôi lên án việc sử dụng ám sát như một công cụ của chính sách đối ngoại và thấy rằng các vụ ám sát vi phạm các giới luật về đạo đức căn bản đối với lối sống của chúng ta.”
Tổng thống Gerald Ford chỉ trích quyết định công bố báo cáo này, tuyên bố rằng nó sẽ gây ra “thiệt hại nặng nề cho đất nước chúng ta” và sẽ được sử dụng bởi “các nhóm thù địch với Mỹ theo những cách gây thiệt hại tối đa cho danh tiếng và chính sách đối ngoại của Mỹ.”
