1. Có anh bạn có chút nghề phóng viên được ai đó mời đi tour du lịch kiểu kích cầu sang Nga, là anh Sơn Lưu Hồng. Anh Sơn có chụp và viết bài về Quảng trường Đỏ và khu bên trong Điện Kremlin (khu nhà thờ), tôi copy ảnh về tường nhà để phân tích.
Dẫu sao những bức ảnh quý giá này cũng là một nguồn tin để biết về nước Nga giờ ra sao.
2. Bộ mặt của nước Nga và Moskva đúng là có thể thấy ngay khi thăm Quảng trường Đỏ. Tuy nhiên, nhiều góc khuất về một nước Nga nghèo khó, nghiện ngập, tiêu điều, mất niềm tin, bế tắc... thì ở đây không thấy được, phải về vùng xa. Giống như muốn biết dân H'Mong Simacai nghèo khổ và lạc hậu như thế nào thì không thể chỉ ghé thăm Quảng trường Ba Đình và chụp ảnh Phủ chủ tịch Hà Nội.
3. Qua các ảnh mà anh Sơn Lưu Hồng chụp, ta thấy một Moskva - Kremlin - Quảng trường Đỏ không còn sức sống, dù bề ngoài vẫn là những tòa nhà đó, vẫn phố xá đó...
Khu vực Quảng trường Đỏ là nơi tôi đã đến rất nhiều lần từ những năm 1980, rồi 1990, rồi về sau 2012, 2014, 2019 tôi đã ghé lại. Tôi có nhận xét như sau:
- Nó luôn ngồn ngộn sức sống, nhộn nhịp, đông người, chen chúc...
Ở khu vực này, người Nga gốc Moskva 1 thì người Nga tứ xứ phải 5, rồi khách du lịch 10... (hơi giống như Louvre bên Pháp, cổng Bradenbourg bên Đức, Tower Bridge bên Anh hoặc kiểu như bờ hồ Hoàn Kiếm ở Hà Nội). Vậy mà bây giờ, Putin đã biến nó thành một thành phố "chết" lưa thưa người qua lại, vắng bóng khách du lịch ngoại quốc, không thấy đàn ông thanh niên trai tráng dạo chơi.
- Quảng trường Đỏ có thời lúc nào cũng có một đội quân cảnh vệ dựng các hàng rào canh gác/ bảo vệ/ kiểm soát người qua lại bằng hệ thống xe quân sự. Đó là thời những năm 2010-2021 họ cần tổ chức các cuộc mít-tinh, tuần hành, biểu dương lực lượng, đồng thời đàn áp các cuộc biểu tình chính đáng của dân... Đến giờ cũng không còn ai nữa.
Một mặt lính tráng, xe cộ quân sự cần đưa ra mặt trận hết rồi (khi Nga duyệt binh lễ lạc thiếu người thiếu xe). Mặt khác giờ nước Nga như xác chết không hồn, các lực lượng đối lập, dân chủ, tiến bộ họ cao chạy xa bay di tản hết rồi, không còn ai. Có ai đó ở lại cũng không bao giờ ló mặt ra Quảng trường Đỏ nữa.
- Khách du lịch, kể cả khách Trung Quốc bệ rạc cũng rất ít.
Khi nước Nga bị cấm vận hồi 2014, khách du lịch các nước giảm dần, Nga có chương trình kích cầu du lịch Trung Quốc với đám khách quê mùa vùng sâu Trung Quốc tràn sang như quân Nguyên, đỉnh điểm là những năm 2017-2021. Chúng đi theo đoàn hàng trăm người, rất bệ rạc (tôi chỉ mô tả được vậy bằng một từ vậy là đủ, vì ngay từ ăn mặc đi đứng đã tệ rồi, chứ đi sâu vào hành vi ăn nói, khạc nhổ, đánh đấm, chửi bới nhau trên đường đi, nhổ bậy trong phòng ngủ, vứt rác và tàn thuốc trên thảm nhà, đi vệ sinh... thì không bút nào tả xiết). Nhưng dẫu sao đó là cứu cánh cho ngành du lịch của nước Nga vĩ đại. Đám đông ô hợp đó mang lại tiền cho nước Nga, mang lại sự nhộn nhịp cho những danh lam thắng cảnh như Quảng trường Đỏ. Nay thì đám đông đó cũng không còn nữa do đường bay đã bị cắt.
- Năm nay Nga kích cầu du lịch cả Việt Nam, là nước từ trước đến nay họ rất ghét, rất thành kiến và rất sợ mở cửa nhập cảnh. (Cần nhớ, khi Nga hé cửa cho khách xem World Cup 2018 visa tự do, người Việt đã tràn sang Nga cả chục ngàn người và sau đó rất nhiều người ở lại tìm đường theo các ngả buôn người đi sang Âu - Anh...
Có thể người Việt sẽ được chính quyền Nga dùng để thí nghiệm tạo làn sóng di tản gây áp lực lên các nước Đông Âu. Và việc đầu tiên là họ tuyên bố áp dụng chế độ visa online, mời các KOL như ông bạn của tôi đi du lịch một chuyến về viết bài kích thích du lịch Việt sang Nga. Nếu không thành công họ cũng kiếm được ít tiền du lịch thắng cảnh vào hè thu.
Nói chung rất buồn cho nước Nga khi xem các hình ảnh này.
KIM VĂN CHÍNH 15.08.2023
