Thị trấn Bakhmut không phải là một vị trí chiến lược. Nếu nó lọt vào tay quân Nga hay được quân Ukraine tái chiếm thì sẽ vẫn không làm thay đổi cục diện chiến tranh.
Bakhmut trở nên một địa danh quan trọng đối với Vladimir Putin vì nhà độc tài cần có một chiến thắng quân sự nho nhỏ để trình làng, để tuyên truyền là quân Nga cũng có thắng trận. Tuy nhiên hai mốc điểm quan trọng là ngày kỷ niệm tròn một năm phát động “cuộc hành quân đặc biệt” 24/02 và ngày lễ Chiến Thắng 09/05 đã trôi qua, mà Bakhmut vẫn nằm ngoài tầm tay của Liên Bang Nga.
Quân Nga đã tấn công Bakhmut suốt 8 tháng qua. Họ xua các đơn vị tinh nhuệ nhứt là tổ chức lính đánh thuê tư nhân Wagner và gần đây được các đơn vị Nhảy Dù tăng viện. Trận chiến đẫm máu giằng co qua từng góc phố.
Có lúc tưởng Bakhmut đã thất thủ và quân Ukraine chỉ còn một nhúm nhỏ tử thủ ở phía tây thành phố. Nhưng quân Ukraine đã chiến đấu anh dũng. Số thương vong được ghi nhận là mỗi người lính Ukraine tử trận là có 5 binh sĩ Nga về chầu bác Lê Nin. Nhiều người ví von Bakhmut là cối xay thịt cho bộ binh Nga.
Nhưng tuần qua chiến trận ở Bakhmut đã xoay chiều. Các đơn vị Nhảy Dù Nga bảo vệ cạnh sườn của lính đánh thuê tinh nhuệ Wagner đã bỏ chạy về phía sau khoảng 2 cây số.
Bộ Quốc Phòng Nga phân trần rằng lính Dù rút về đóng ở những vị trí thuận lợi hơn. Nhưng thủ lãnh Wagner là Yevgeny Prigozhin tức giận hô hoán lên rằng lính Dù đào tẩu, và bộ binh Nga bảo vệ cạnh sườn của lính đánh thuê Wagner đã sụp đổ. Prigozhin cảnh cáo quân Ukraine đang chiếm lại các cao điểm chung quanh Bakhmut và ngăn chặn hiệu quả đường tiếp liệu cho quân Nga ở thị trấn này. Prigozhin lên án Bộ Quốc Phòng Nga đã không tiếp tế đạn dược cho lính đánh thuê đầy đủ và họ phải chấm dứt nói láo.
Các phân tích gia Tây phương nhận định rằng đây là tình trạng rối loạn hốt hoảng của binh sĩ Nga trước viễn cảnh cuộc tổng phản công của quân Ukraine. Tổng Thống Ukraine, Volodymyr Zelensky cho biết đang còn chờ đợi chiến cụ mà các quốc gia Tây phương hứa hẹn viện trợ. Tuy nhiên sếp lính đánh thuê Yevgeny Prigozhin cho rằng tổng Thống Zelensky đang đánh lừa che giấu một cuộc tổng phản công đang bắt đầu. Các nhà quân sự phương Tây cũng đồng ý rằng Tổng Thống Zelensky đang đánh lạc hướng không cho phía quân Nga biết chính xác khi nào quân Ukraine sẽ tấn công.
Các phân tích gia Tây phương còn nhận định rằng tổng thống Zelensky cũng đang cần những chiến thắng đáng kể vì nếu để thua một cứ điểm nào đó như Bakhmut thì Zelensky sẽ bị áp lực phải đàm phán với Liên Bang Nga cho một giải pháp hòa bình, và chắc chắn Vladimir Putin sẽ không trao trả lại những vùng mà quân Nga đang chiếm đóng.
Mặc dù các quốc gia Âu Châu nhứt là các nước Đông Âu cũ sẽ quyết tâm viện trợ Ukraine vì Liên Bang Nga là mối đe dọa trực tiếp cho Âu Châu. Tuy nhiên cuộc bầu cử tổng thống sắp tới ở Hoa Kỳ sẽ là mối ưu tư nghiêm trọng cho Tổng Thống Zelensky.
Chính quyền Biden viện trợ khá nhiều cho Ukraine nhưng vẫn dè dặt chậm chạp, vì Tổng Thống Joe Biden vẫn e dè sợ nhà độc tài Vladimir Putin nổi giận nếu Hoa Kỳ viện trợ ồ ạt rầm rộ cho Ukraine. Không giống sự mau mắn tích cực của quốc gia nhỏ và có ngân sách ít hơn như Anh Quốc, Ba Lan, và bi giờ là Cộng Hòa Liên Bang Đức.
Về phần các ứng cử viên tổng thống của đảng Cộng Hòa, thì chỉ có cựu Phó Tổng Thống Mike Pence và bà cựu Đại Sứ Nikki Haley là có khuynh hướng Ronald Reagan, nghĩa là sẽ viện trợ tối đa và nhanh chóng cho cho các dân tộc đang chiến đấu cho lý tưởng tự do dân chủ như Ukraine. Nhưng tiếc thay hiện nay xác suất thắng cử của hai vị này chỉ khoảng vài phần trăm.
Cựu Tổng Thống Donald Trump và Thống Đốc Florida Ron DeSantis có nhiều xác suất thắng cử hơn, nhưng quan điểm của hai vị này thì cuộc chiến tranh ở Ukarine là trách nhiệm của Âu Châu. Ông Trump muốn Nga và Ukraine thỏa thuận cho giải pháp hòa bình “settlement” vì ông không muốn thấy hai bên điên cuồng giết nhau.
Giới tướng lãnh Mỹ, như cựu Đại Tướng Jack Keane thì lo ngại tổng thống Hoa Kỳ hệ phái co cụm lui về nước Mỹ, sẽ dùng áp lực cắt giảm viện trợ để ép Ukraine thỏa thuận hòa bình với Liên Bang Nga. Khuynh hướng diều hâu Cộng Hòa, hệ phái Ronald Reagan, thì muốn viện trợ cho Ukraine nhiều hơn tổng thống Joe Biden đang làm. Nhân cơ hội tiêu diệt luôn bộ máy chiến tranh của Liên Bang Nga, để diệt trừ hậu hoạn.
BÔNG LAU 15.05.2023
