Putin đang cùng binh độc vũ bằng cách ra lệnh “động viên” để tiếp tục dồn sức xâm lược một quốc gia độc lập, có chủ quyền toàn vẹn lãnh thổ.
Cùng lúc “động viên” khoảng 300.000 quân, Nga cho công bố thiệt hại quân nhân là 6.000 so với 60.000 số quân thiệt hại của Ukraina.
Tại sao thiệt hại 6.000 quân mà Nga phải tăng quân cao hơn cả số quân lúc phát động chiến tranh xâm lược?
Động thái này cho thấy Nga đang dồn hết sức để thiết lập chế độ quân quản tại các vùng chiếm đóng nhằm bảo vệ việc tổ chức trưng cầu dân ý, sáp nhập hai nước cộng hòa tự xưng Donetsk và Luhansk vào Nga. Khi ấy lãnh thổ của hai nước tự xưng này sẽ là “lãnh thổ của Nga”.
Nếu phương Tây cung cấp vũ khí cho Ukraina để giành lại lãnh thổ đã mất thì cuộc chiến sẽ mang màu sắc khác. Với Nga đó không còn là “cuộc chiến đặc biệt” mà là cuộc chiến “tự vệ”, hay “vệ quốc”.
Mặc cho phương Tây có công nhận hay không thì nó cũng tái hiện hình ảnh năm 2014 khi Nga cho sáp nhập bán đảo Crimea vào lãnh thổ Nga.
Khi Nga sáp nhập các vùng lãnh thổ trên của Ukraina vào làm của mình thì kẻ ăn cướp (Nga) càng có cớ lớn hơn để la làng. Đó là dân nguyện, dân chủ... Khi ấy các nước như Triều Tiên, Trung Quốc, Iran, Belarus… có nhiều cớ hơn để không phải úp mở việc rót vũ khí cho Nga nữa nếu chiến tranh lan rộng.
Những lời phát biểu hiếu chiến, đe dọa sử dụng hạt nhân một cách vô trách nhiệm với cường độ ngày càng mạnh cho thấy Nga có thể không từ một thủ đoạn nào để hiện thực hóa cuộc chiến phi nghĩa này.
Trung Quốc cũng sẽ nhìn vào quyết định này của Nga để củng cố lợi ích cốt lõi trong việc tiến đánh Đài Loan hay thâu tóm toàn bộ Biển Đông.
Không đề Nga bị cô lập, Trung Quốc buộc phải sát cánh với Nga. Và Nga cũng rất cần một Trung Quốc có hành động tương tự để không đơn độc. Vấn đề Trung Quốc ra tay với ai chỉ còn là thời điểm.
Kế hoạch hình thành thế giới đa cực đã có sẵn trong đầu Putin và Tập Cận Bình. Những phát biểu dày đặc của hai nước gần đây đều hướng tới ý đồ này. Cho nên việc hợp tác giữa họ là “không giới hạn”.
Nhưng ở cực đối đầu với Mỹ, ai sẽ là kẻ dẫn dắt? Chắc chắn Trung Quốc không thể nhường cho Nga không chỉ vì họ đang đứng thứ 2 thế giới về kinh tế. Bởi Trung Quốc buộc phải chứng tỏ sức mạnh quân sự vượt trội. Muốn vậy phải có một cuộc chiến nổ ra. Đài Loan hoặc Biển Đông sẽ làm mồi lửa cho chiến tranh bùng nổ. Chính trị phải giải quyết bằng chiến tranh thì mới có thể lập ra một cực mới như Putin và Tập Cận Bình mong muốn.
Nhìn vào cục diện thế giới đang diễn ra lại nhớ đến câu chuyện Mạnh Tử trả lời Lương Huệ vương.
Lương Huệ vương hỏi: “Thiên hạ làm thế nào mới có thể yên ổn được?”. Mạnh Tử trả lời: “Phải thống nhất mới yên ổn được”. Lương Huệ vương lại hỏi: “Ai có thể thống nhất được?”. Mạnh Tử đáp: “Bậc quân vương không thích giết người thì có thể thống nhất được”. Vua lại hỏi: “Có kẻ nào nguyện theo một bậc quân vương không thích giết người?”. Mạnh Tử đáp: “Người trong thiên hạ không kẻ nào không muốn theo về. Đại vương có biết mạ non không? Khoảng tháng Bảy, tháng Tám trời hạn mạ cũng héo khô. Nhưng một khi trời nổi mây đen vần vũ, mưa trút ào ào thì mạ non nảy bời bời, lúc ấy ai có thể ngăn được. Nay quân vương các nước không kẻ nào không thích giết người. Nếu như có một bậc quân vương không thích giết người vậy thì trong thiên hạ đều nghển cổ mà mong ngóng”.
Nhưng đây là một diễn ngôn chính trị, đạo đức đề cao vương đạo. Và vì vậy, Mạnh Tử buộc phải cắt nghĩa: “Người lấy sức mạnh nói giả nhân nghĩa tức là bậc bá; bậc bá ắt cần nước lớn. Người lấy đạo đức mà thi hành nhân nghĩa, tức là bậc vương; bậc vương không đợi phải có nước lớn”.
Nhìn vào hành vi đóng vai kẻ bắt nạt lớn của Nga và Trung Quốc cho thấy họ đang đi theo con đường bá đạo. Thế giới không thích giết người thì họ phải đi ngược lại bằng đe dọa vũ lực và giết người. Đây là bước đi làm thay đổi trật tự thế giới từ đơn cực sang đa cực. Nga - Trung có thành công hay không phải chờ xem Mỹ và phương Tây đối phó thế nào.
Thế giới đa cực nếu diễn ra đúng với ý đồ của Nga - Trung, chắc chắn đó không phải điều may mắn và dễ dàng đối với Việt Nam.
THÍCH THANH THẮNG
