Cù Tuấn, dịch
22-9-2022
Những người biểu tình trên khắp nước Nga đã xuống đường để bày tỏ sự không đồng tình với chính sách “tổng động viên một phần” mà Tổng thống Vladimir V. Putin đã công bố vào sáng ngày 22/9. Việc này sẽ ép buộc 300.000 người phải đi nghĩa vụ quân sự. Theo OVD-Info, một cơ quan giám sát nhân quyền chuyên theo dõi hoạt động của cảnh sát, ít nhất 1.252 người từ 38 thành phố đã bị bắt giữ.
Tại Matxcơva, hàng trăm người biểu tình đã tập trung trên Arbat Cũ, một phố đi bộ nổi tiếng ở trung tâm Matxcơva. Họ la hét “Hãy đưa Putin ta tiền tuyến!” và “Hãy để con cái chúng ta được sống!” Đoạn phim cho thấy cảnh sát chống bạo động kéo mọi người đi.
Ở Tomsk, một phụ nữ cầm tấm biển có nội dung “Ôm tôi nếu bạn cũng sợ hãi”, đã mỉm cười thanh thản khi cô ấy bị ba nhân viên cảnh sát kéo đi. Ở Novosibirsk, một người đàn ông buộc tóc đuôi ngựa đã bị bắt đi sau khi anh nói với các sĩ quan cảnh sát, “Tôi không muốn chết vì Putin và vì các anh.”
Theo OVD-Info, các cuộc biểu tình đang bị hình sự hóa ở Nga. Tính đến trước tuần này, gần 16.500 người đã bị giam giữ vì các hoạt động phản chiến, theo OVD-Info – bao gồm cả hành động đơn giản của một cá nhân đứng ở nơi công cộng cầm một tờ giấy trắng tinh không có chữ. Kể từ tháng 3, việc “phổ biến thông tin sai lệch” về chiến tranh và “làm mất uy tín của Quân đội Nga” là tội hình sự.
Người Nga đã tham gia biểu tình bất chấp cảnh báo từ văn phòng công tố viên đưa ra hôm 22/9 rằng các cuộc biểu tình không được cho phép có thể dẫn đến hình phạt lên tới 15 năm tù vì phát tán thông tin sai lệch về quân đội, hành vi này đã trở thành một tội hình sự kể từ tháng 2 năm nay.
Chính trị gia đối lập bị bỏ tù Aleksei A. Navalny và nhóm phản chiến Vesna, nghĩa là Mùa xuân, cả hai đều kêu gọi biểu tình vào tối 22/9.
Người Nga đã quá quen với ý tưởng bị bắt giữ đến nỗi một cửa hàng chuyên thu nhặt thú cưng bị bỏ rơi tại Nga đã kiếm tiền bằng cách bán những chiếc áo phông cho thấy trẻ em đang chơi bên ngoài một chiếc AvtoZak, chiếc xe mà cảnh sát chống bạo động sử dụng để đưa những người bị giam giữ về đồn cảnh sát, giả làm xe bus đưa đón học sinh.
Ông Putin đã dựa vào chiến lược duy trì cuộc sống bình thường nhất có thể của người dân Nga để họ ủng hộ một cách thụ động cho cuộc chiến tại Ukraine. Đã có hàng nghìn người biểu tình vào ngày 24 tháng 2, ngày Nga xâm lược Ukraine, nhưng các cơ quan thực thi pháp luật Nga đã ngăn chặn nhiều ý kiến phản đối của công chúng.
Giờ đây, viễn cảnh lực lượng quân dự bị cũng sẽ phải nhập ngũ, khiến cuộc chiến sẽ đến gần cửa nhà của những người dân bình thường hơn bao giờ hết.
Dự thảo do ông Putin công bố có thể gây xôn xao dư luận Nga vì hầu hết đàn ông Nga trong độ tuổi nhập ngũ được coi là quân dự bị hợp pháp; Một năm nghĩa vụ quân sự là yêu cầu bắt buộc đối với nam giới Nga từ 18 đến 27. Mặc dù Bộ trưởng Quốc phòng Sergei K. Shoigu đã nói rằng chỉ những người có kinh nghiệm quân sự trước đó mới đủ điều kiện nhập ngũ, nhưng một số người Nga bình thường lo sợ rằng trong tương lai điều kiện nhập ngũ có thể được mở rộng hơn, có khả năng tạo ra tiếng xấu cho ông Putin tại quê nhà.
Ivan Kurilla, giáo sư lịch sử và quan hệ quốc tế tại Đại học Châu Âu ở St. Petersburg, viết trên Facebook: “Tổng động viên không chỉ gia tăng quy mô chiến tranh và căng thẳng trong quan hệ quốc tế, nó còn nâng cao sự bất ổn trong chính trị trong nước,”.
Tuy nhiên, Greg Yudin, giáo sư triết học chính trị tại Trường Khoa học Xã hội và Kinh tế Matxcơva, hiện đang dạy tại Đại học Princeton, cho biết trong khi lệnh tổng động viên “một phần” không đặt ra giới hạn nào, nó vẫn “không vi phạm thỏa thuận nổi tiếng: “bạn không chọc vào việc của chúng tôi, chúng tôi cũng không phá hợp đồng của bạn”.
Một bản kiến nghị chống lại việc “tổng động viên toàn bộ và một phần” đã thu thập được gần 300.000 chữ ký vào tối 22/9.
Anastasia, 36 tuổi, một trong những người thảo ra bản kiến nghị, sống ở St.St. Petersburg và đề nghị được giấu họ vì lý do bảo mật, cho rằng. “Ngay cả vào ngày hôm qua, chúng tôi đã nghĩ rằng điều đó là không thể xảy ra”, cô nói, đề cập đến dự đoán về bài phát biểu của ông Putin, dự kiến ban đầu sẽ phát vào tối 20/9. “Nhưng đối với tôi, dường như hôm nay mọi người vẫn còn bị sốc vì điều đó đã xảy ra. Và cuối cùng họ nhận ra: “Lệnh tổng động viên này cũng liên quan đến tôi.”
Vào chiều 22/9, ông Navalny đã công bố kết quả của một cuộc thăm dò ý kiến mà tổ chức của ông đã thực hiện. Những người phỏng vấn hỏi những người dân xem họ sẽ phản ứng như thế nào với việc tổng động viên bắt buộc. Gần một nửa người được hỏi cho biết họ không đồng ý.
