Nỗi sợ hãi sâu thẳm trong Putin không phải biên giới của NATO mở rộng đến đâu, mà là biên giới của tự do đã đến sát nách nước Nga rồi.
Như bất cứ một kẻ độc tài man rợ nào, tự do là thứ ánh sáng Putin không thể nào chịu đựng nổi. Hắn sợ đến một ngày, thứ ánh sáng quỷ quái chết tiệt đó sẽ tràn ngập nước Nga, khi đó hắn cùng đồng bọn sẽ không còn chốn nào để dung thân nữa. Và thế là hắn đã quyết ra tay, trong tuyệt vọng.
Đó là một nỗ lực tuyệt vọng, bởi vì có thể chính hắn cũng hiểu bom đạn và cường quyền chưa bao giờ, và sẽ không bao giờ có thể cản được bước chân của tự do.
Hegel trứ danh từng nói: “Lịch sử thế giới là sự tiến bộ trong ý thức về tự do”.
Năm 1806, khi Napoleon thắng Trận Jena, có giai thoại nói rằng khi đó Hegel đã thốt lên “lịch sử kết thúc”, với hàm ý là kể từ đó các giá trị Tự do – Bình đẳng – Bác ái của Cách mạng Pháp đã trở thành giá trị phổ quát của nhân loại.
Thật trớ trêu, đến nay, sau hơn hai thế kỷ đã qua kể từ đó, ngay giữa lòng châu Âu của Napoleon và Hegel, vẫn có hàng nghìn người Ukraine phải trả giá cao nhất, bằng chính sinh mạng mình, cho khát vọng tự do.
Nhưng tự do không hề thoái lui.
Nó vẫn đang ngày đêm tiến bước bằng sức mạnh của động cơ được hun đúc bằng ngọn lửa vĩnh cửu của những trái tim-khối óc tự do, từ châu lục này qua châu lục khác, hết thế hệ này đến thế hệ khác. Ngọn lửa đó, khi bùng cháy dữ dội, lúc lặng lẽ thâm trầm, nhưng luôn kiên gan, bền bỉ, và chắc chắn không bao giờ lụi tắt.
Những Putin-Hitler, có thể cũng sẽ không bao giờ hoàn toàn biến mất trên thế gian này, nhưng chúng đang suy yếu, và sẽ ngày càng trở nên suy yếu hơn. Chúng đang sợ hãi và sẽ ngày càng sợ hãi hơn. Bởi chúng biết chúng đang thất trận. Bởi chúng biết bóng đen hắc ám man rợ của bọn chúng đang bị lùng bắt, xua đuổi ở khắp mọi nơi.
Ở đâu có ánh sáng của ý thức tự do ở đó sẽ không có chốn dung thân cho những kẻ độc tài man rợ.
Người Ukraine có thể còn phải chiến đấu nhiều tuần, nhiều tháng, nhiều năm nữa, và dù kết cục có như thế nào thì sự thật là kẻ thù của họ đang khiếp sợ họ. Không chỉ bởi sức mạnh trên chiến trường, mà thẳm sâu-hùng vĩ-ám ảnh hơn, chính là bởi sức mạnh của ánh sáng tự do mà mỗi người Ukraine, mà cả đất nước Ukraine đang tỏa rạng.
Suy cho cùng, thứ xiềng xích dai dẳng và đáng sợ nhất của nhân loại chính là xiềng xích của “tình trạng ấu thơ” trong ý thức về tự do (như I.Kant nói), và người Ukraine đã tháo bỏ được nó, họ có quyền tự hào, họ đã thực sự được giải phóng, và đó mới chính là sự giải phóng đích thực.
NGUYỄN ĐĂC KIÊN 03.05.2022
