Nhật Bản hôm thứ Sáu 24/9 hoan nghênh việc Đài Loan xin gia nhập hiệp định thương mại xuyên Thái Bình Dương CPTPP, nêu ra các giá trị dân chủ có chung với hòn đảo này.

Việc các quan chức Nhật Bản đánh giá cao các giá trị của Đài Loan về dân chủ và pháp quyền cho thấy sự tương phản với phản ứng thận trọng của chính Nhật Bản trước nỗ lực của Trung Quốc xin gia nhập Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ Xuyên Thái Bình Dương (CPTPP).

"Chúng tôi coi Đài Loan là một đối tác rất quan trọng mà chúng tôi chia sẻ các giá trị nền tảng như tự do, dân chủ, nhân quyền cơ bản và pháp quyền", Bộ trưởng Kinh tế Yasutoshi Nishimura nói trong một cuộc họp báo. Nhật Bản là nước chủ trì khối CPTPP trong năm nay.

Đài Loan nộp đơn vào hôm 22/9, khiến Trung Quốc tức giận, quốc gia này coi đảo Đài Loan là một trong những tỉnh của mình và không có quyền trở thành một nhà nước.

Phát biểu tại thành phố cảng Keelung, miền bắc Đài Loan 24/9, Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn cho biết hòn đảo rất mạnh về công nghệ này hoàn toàn sẵn sàng gia nhập khối.

Bà nói: “Việc tham gia CPTPP sẽ củng cố vị thế chiến lược, kinh tế và thương mại toàn cầu quan trọng của Đài Loan, đồng thời hội nhập sâu rộng hơn nữa với thế giới”.

Tuy Nhật Bản cho rằng đơn của Đài Loan sẽ cần được xem xét kỹ lưỡng theo các tiêu chuẩn nghiêm ngặt của hiệp định thương mại, song phản ứng tích cực của Nhật về Đài Loan tương phản rõ rệt với việc Nhật phản ứng thận trọng về đơn của Trung Quốc hồi tuần trước.

Phó Thủ tướng Nhật Bản Taro Aso bày tỏ hoài nghi về cơ hội của Trung Quốc, viện dẫn các quy định nghiêm ngặt về doanh nghiệp nhà nước.

Chánh văn phòng Nội các Nhật Bản Katsunobu Kato hôm 24/9 không trả lời thẳng khi phóng viên hỏi về việc đã có những phản ứng khác nhau đối với các đơn xin gia nhập. Ông không nói chi tiết về quan điểm cụ thể của Nhật Bản đối với Trung Quốc song ông đề cập đến các giá trị có chung với Đài Loan.

Ông Katsunobu Kato, cũng là người phát ngôn chính của chính phủ Nhật, nói thêm rằng theo quy định của CPTPP, cánh cửa kết nạp thành viên hoàn toàn mở cho Đài Loan, và ông lưu ý rằng Đài Loan đã là thành viên độc lập của Tổ chức Thương mại Thế giới và Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á-Thái Bình Dương.

Hiệp định thương mại ban đầu gồm 12 thành viên, có tên là Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), từng được coi là đối trọng kinh tế quan trọng đối với ảnh hưởng ngày càng tăng của Trung Quốc.

Nhưng TPP bị bỏ lửng vào năm 2017 khi Tổng thống Mỹ khi đó là Donald Trump đã rút Mỹ ra khỏi hiệp định.

Anh cũng đã nộp đơn xin gia nhập CPTPP gồm 11 thành viên và Bộ trưởng Kinh tế Nhật Nishimura cho biết cuộc họp đầu tiên để thảo luận về đơn của Anh sẽ diễn ra vào ngày 28/9.