Washington đang cân nhắc yêu cầu từ Đài Bắc về việc đổi tên cơ quan đại diện của họ tại thủ đô Mỹ từ Văn phòng Đại diện Kinh tế và Văn hóa Đài Bắc (Tecro) thành Văn phòng Đại diện Đài Loan - Financial Times đưa tin, trích dẫn nhiều nguồn tin biết về các cuộc thảo luận nội bộ của Mỹ.
Quyết định cuối cùng chưa được đưa ra và Tổng thống Joe Biden sẽ cần ký lệnh hành pháp để thông qua.
Động thái nhạy cảm của Mỹ
Ông Biden và người đồng cấp Trung Quốc Tập Cận Bình hôm 10/9 đã tổ chức cuộc điện đàm thứ hai trong nhiệm kỳ tổng thống của ông Biden. Trong cuộc gọi, ông Biden nói rằng "Mỹ chưa bao giờ có ý định thay đổi chính sách Một Trung Quốc" - theo tuyên bố từ phía Bắc Kinh. Trong khi đó, tuyên bố của phía Mỹ không đề cập gì tới vấn đề này.
Bắc Kinh coi Đài Loan là lãnh thổ của Trung Quốc và sẽ được thống nhất bằng vũ lực nếu cần thiết.
Các nhà quan sát cho rằng Bắc Kinh sẽ coi việc đổi tên văn phòng của Đài Loan tại Mỹ là phá vỡ nguyên tắc Một Trung Quốc và lo ngại sẽ gây ra hiệu ứng domino ở các nước khác.
Ngoài ra, động thái này cho thấy Mỹ dường như đang muốn "nắn gân" Trung Quốc về vấn đề Đài Loan - vấn đề nhạy cảm nhất khi hai cường quốc cạnh tranh trên hầu hết mọi mặt trận, bao gồm thương mại, công nghệ, nhân quyền và Biển Đông.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên hôm 13/9 cho biết Trung Quốc đã "có các thông báo trang trọng" với Mỹ và kêu gọi nước này tuân thủ nguyên tắc Một Trung Quốc và 3 tuyên bố chung Mỹ-Trung - các tuyên bố chung năm 1972, 1979 và 1982, bao gồm việc Mỹ nêu rõ ý định giảm dần việc bán vũ khí cho hòn đảo này.
Ông Triệu nói rằng Washington nên "ngừng mọi hình thức trao đổi chính thức giữa Mỹ và Đài Loan để cải thiện quan hệ thực chất", bao gồm cả việc đổi tên Tecro.
Văn phòng này được thành lập vào năm 1979 - ban đầu được đặt tên là Hội đồng Điều phối các vấn đề Bắc Mỹ tại Washington - để hoạt động với chức năng như một đại sứ quán của Đài Bắc sau khi Washington thiết lập quan hệ ngoại giao chính thức với chính quyền Bắc Kinh.
Bắc Kinh đã cảnh báo các nước không thiết lập quan hệ chính thức với hòn đảo hoặc cho phép đảo này sử dụng tên gọi "Trung Hoa Dân Quốc", hay "Đài Loan", trong các cuộc trao đổi.
Áp lực với Đài Loan
Trung Quốc triệu hồi đại sứ tại Lithuania sau khi quốc gia châu Âu này vào tháng 7 cho phép đảo Đại Loan mở một văn phòng ngoại giao với tên gọi "Đài Loan" - đây là quốc gia đầu tiên có quan hệ ngoại giao chính thức với Bắc Kinh làm như vậy.
Bắc Kinh đã gia tăng áp lực đối với Đài Loan trong những tháng gần đây, gửi máy bay chiến đấu đến khu vực nhận dạng phòng không của hòn đảo và phản ứng gay gắt về việc Mỹ bán vũ khí cho Đài Bắc.
Chính quyền của hòn đảo đã từ chối bình luận về khả năng thay đổi tên. "Mục tiêu và nỗ lực của chúng tôi từ lâu là củng cố và nâng cấp quan hệ của chúng tôi với Mỹ trong mọi lĩnh vực", Văn phòng Ngoại giao Đài Loan cho biết hôm 13/9 và nói thêm rằng hòn đảo này sẽ tiếp tục làm như vậy.
Ni Feng, Giám đốc Viện Nghiên cứu Mỹ thuộc Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc, cho biết việc đổi tên sẽ gây ra "phản ứng mạnh mẽ" từ Bắc Kinh và gia tăng căng thẳng với Mỹ.
Ông Ni nói: "Việc đổi tên sẽ là một sự kiện lớn, có nghĩa là Mỹ sẽ thực hiện một bước quan trọng để làm suy yếu chính sách Một Trung Quốc," ông Ni nói và cho rằng Mỹ đang sử dụng Đài Loan như một quân cờ trong chiến lược đối phó với Trung Quốc và cũng là để thử phản ứng của Bắc Kinh.
Zhu Songling, chuyên gia về vấn đề Đài Loan tại Đại học Liên hợp Bắc Kinh, cho biết chiến thuật của Washington là "thử lòng" Trung Quốc và mối quan tâm lớn nhất của Bắc Kinh là lo ngại về hiệu ứng domino đối với một loạt các quốc gia khác.
