Trong một động thái có thể thổi bùng thêm căng thẳng giữa Canberra và Bắc Kinh, chính phủ Úc mới đây đã cập nhật lời khuyên du lịch về Trung Quốc, cảnh báo công dân của họ về nguy cơ “có thể bị bắt giữ tùy tiện” theo Luật An ninh quốc gia mới.
Hôm 30/6, Bộ Ngoại giao và Thương mại Úc đã cập nhật trang web nhằm cảnh báo người Úc về gia tăng rủi ro khi du lịch ở Trung Quốc. Mối quan hệ giữa hai nước đã trở nên căng thẳng trong thời gian qua bởi tranh chấp thương mại, cáo buộc gián điệp và Luật An ninh quốc gia đối với Hồng Kông.
“Các nhà chức trách [Trung Quốc] đã giam giữ nhiều người nước ngoài với lý do ‘gây nguy hiểm an ninh quốc gia’,” lời khuyên cập nhật về Trung Quốc trên trang web của chính phủ Smartraveller cho biết. “Người Úc cũng có thể chịu nguy cơ bị giam giữ tùy tiện.”
Lời khuyên của chính phủ Úc về Trung Quốc và Hồng Kông vẫn giữ nguyên là “Không đi du lịch”. Lời khuyên này phù hợp với lệnh cấm chung về du lịch nước ngoài được áp đặt vào tháng 3 để đối phó với đại dịch virus corona.
Trả lời phóng viên trong buổi họp báo sau đó, phát ngôn viên bộ ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên nói không biết về lời khuyên mới của Úc, tuy nhiên khẳng định rằng Trung Quốc bảo vệ quyền của người nước ngoài tại nước này và các cư dân tuân thủ pháp luật không có gì phải lo lắng.
Ông Darren Lim, giảng viên về Quan hệ quốc tế của Đại học Quốc gia Úc (ANU), cho biết lời khuyên cập nhật này cho thấy sự quan ngại nghiêm trọng trong giới ngoại giao về sự an toàn của người Úc tại Trung Quốc.
“Vấn đề lớn đến mức chính phủ phải lưu ý với người Úc rằng có một nguy cơ thật sự về an toàn… cụm từ ‘giam giữ tùy tiện’ không thường được sử dụng với nghĩa nhẹ nhàng,” ông Lim nói. “Điều này chắc chắn sẽ làm Bắc Kinh nổi giận.”
Ông Rory Medcalf, hiệu trưởng Đại học An ninh Quốc gia tại ANU, cho biết lời khuyên cập nhật này phản ánh “những thực tế mới” sau vụ bắt giữ một số người nước ngoài, bao gồm các công dân Canada như ông Michael Kovrig và ông Michael Spavor. Ottawa cáo buộc Bắc Kinh bắt giữ hai người này để trả thù việc Canada bắt giữ giám đốc tài chính của Huawei Mạnh Vãn Chu (Meng Wanzhou).
Ông Medcalf cho rằng có thể trong thời gian tới, nhiều quốc gia khác cũng sẽ cung cấp đúng “sự thật” trong những lời khuyên về việc đi đến Trung Quốc.
Tuần trước, Canberra đã cập nhật lời khuyên du lịch về Hồng Kông để cảnh báo du khách về Luật An ninh quốc gia gây tranh cãi. Lời khuyên cảnh báo người Úc rằng luật này có thể bị diễn giải rất rộng và họ có thể vô tình vi phạm.
Thủ tướng Úc Scott Morrison nói rằng chính phủ của ông đang xem xét cung cấp nơi trú ẩn an toàn cho những người Hồng Kông muốn rời quê hương, khiến Bắc Kinh cảnh báo Canberra đang đi “theo hướng sai lầm”.
Bắc Kinh trước đó đã đe dọa thực hiện “các biện pháp trả đũa” chống lại Anh sau khi Anh thông báo sẽ cung cấp một lộ trình trở thành công dân Anh cho khoảng 3 triệu người Hồng Kông đủ điều kiện.
Chính quyền Trung Quốc đang giam giữ một số công dân Úc, bao gồm nhà văn Úc gốc Hoa Dương Hằng Quân (Yang Hengjun), người đã bị giam giữ vào tháng 1 năm 2019 tại Quảng Châu và ông Karm Gilespie, người bị kết án tử hình vì cáo buộc buôn ma túy.
Bộ Văn hóa và Giáo dục Trung Quốc vào tháng trước đã cảnh báo công dân của họ không đi du lịch và du học tại Úc, trích dẫn một báo cáo về sự gia tăng các sự cố phân biệt chủng tộc chống người châu Á do đại dịch, khiến Bộ trưởng Ngoại giao Marise Payne cáo buộc Bắc Kinh truyền bá “thông tin sai lệch”.
Lời khuyên của Bắc Kinh và những hạn chế trước đó đối với việc nhập khẩu thịt bò và lúa mạch của Úc được hiểu một cách rộng rãi tại Úc như là một sự trả đũa đối với sự ủng hộ của Canberra cho một cuộc điều tra quốc tế độc lập về nguồn gốc và sự lây lan của virus corona.
Ngân Hà (theo SCMP)
