Bản quyền hình ảnh Getty Images Có hàng triệu người thường xuyên làm việc ca đêm và có hại tới sức khỏe. Liệu người ta có thể giảm được tác động liên hoàn của nó với kinh tế toàn cầu hay không?
Tracey Loscar, một nhân viên y tế cấp cứu ở Alaska, làm việc 16 tiếng trong một ca 24 tiếng. Bà làm 4 ca như vậy một tuần và đã làm đêm 17 năm.
"Chúng tôi nói đùa rằng vào ngày thứ nhất, bạn đi tới và sẵn sàng đương đầu với thế giới, đến ngày thứ 4 bạn sẵn sàng đốt nó," bà nói.
"Tôi thích cái nhịp của đêm tối. It người trên đường, các cuộc gọi là đa dạng, các mẫu hình cũng khác, ít cửa hàng thương mại mở cửa," Tracey nói. Nhưng trong công việc của bà cũng có thể có nguy hiểm. "Thời gian ban đêm là nguy hiểm hơn về nhiều phương diện," bà nói. "Nếu thời gian phản ứng hoặc thời gian quan sát của bạn chậm đi một chút thì tất nhiên rủi ro sẽ tăng hơn khi làm việc. Rất đáng sợ."
Trên thế giới, hàng triệu người làm việc ban đêm. Có ít số liệu chính thức nhưng theo một nghiên cứu của Đại học Princeton, khoảng 7-15% lực lượng lao động ở các nước công nghiệp tham gia vào một số hình thức làm việc ban đêm, mặc dù Tổ Chức Y Tế Thế Giới đã xếp loại công việc ban đêm làm nguyên nhân khả dĩ gây ung thư do sự phá vỡ nhịp của chu kỳ ngày.
Vậy việc làm việc ban đêm đã bắt đầu như thế nào?
Bản quyền hình ảnh Getty Images "Từ việc sản xuất bóng đèn thương mại rẻ tiền đầu tiên của Thomas) Edison, chúng ta đã có thể chiếm lĩnh ban đêm với chi phí thấp và giấc ngủ là nạn nhân đầu tiên," Russell Foster, chuyên gia về giấc ngủ và giáo sư Đại học Oxford, nói. "Rắc rối chính là chúng ta có đồng hồ sinh học nội tại được ăn khớp với thế giới bên ngoài qua kết quả của việc tiếp xúc với chu kỳ sáng/tối."
Ông nói rằng các nhân viên ban đêm bị phơi sáng ở mức thấp suốt ca đêm, nhưng khi họ gặp ánh sáng tự nhiên trên đường về nhà thì đồng hồ nội tại tự động khớp vào với khuôn mẫu sáng tối thông thường của ca ban ngày. "Vì vậy, bạn liên tục phải gạt bỏ cái xu thế sinh học đó ra khỏi đồng hồ nội tại, nói rằng mình phải đi ngủ." Và nó sẽ không làm sao nếu bạn làm việc ca đêm đều đặn, ông nói thêm, miễn là bạn có thể tránh hoàn toàn ánh sáng một khi bạn làm việc hết ca và ban ngày dần xuất hiện.
Vậy, công việc ca đêm có loại tác động thể chất gì lên cơ thể bạn? Foster giải thích rằng việc gạt bỏ đồng hồ sinh học này làm cho bạn kích hoạt "trục căng thẳng", là cái làm cơ thể phản ứng trong tình huống nguy kich, đánh hay bỏ chạy. "Ta phải phun glucose vào vòng tuần hoàn máu, phải tăng huyết áp, phải tăng cảnh giác để đối phó với mối đe dọa tiềm ẩn và, tất nhiên, ta có phải đối phó đâu, ta chỉ làm việc thôi mà," Foster nói.
Ông cảnh báo rằng mức độ căng thẳng kéo dài có thể dẫn đến bệnh tim mạch, hoặc sự bất thường về chuyển hóa như bệnh đái tháo đường loại 2. Sự căng thẳng cũng có thể ngăn chặn hệ miễn dịch, mà nó có thể là cơ sở của tỷ lệ cao hơn của ung thư trực tràng và ung thư vú.
Đó là những tác động lâu dài, nhưng tất nhiên là thiếu ngủ cũng ảnh hưởng ngắn hạn đến bạn. Tác động rõ ràng nhất là sự mệt mỏi. Tất cả các triệu chứng là không hiểu thông tin một cách chính xác, không nhận biết đúng tín hiệu xã hội và mất sự đồng cảm.
"Chúng ta sẽ không đưa thần 24/7 trở lại vào lọ," Foster nói, nhưng ông cảnh báo rằng các công ty mà nhân viên của họ làm việc ca đêm có thể sẽ khởi kiện trong tương lai nếu họ không chứng minh được họ đang áp dụng tất cả các biện pháp hợp lý để thử và giảm nhẹ một số vấn đề liên quan đến làm việc vào ban đêm.
Cũng như việc kiểm tra sức khoẻ thường xuyên hơn cho người lao động, ông nói rằng việc làm dễ nhất sẽ là cung cấp chất dinh dưỡng thích ứng. Biết rằng bạn đang có nguy cơ mắc bệnh tim mạch và các vấn đề chuyển hóa, chẳng hạn như bệnh tiểu đường. Vậy các loại dinh dưỡng thích ứng sẽ phải có cho công nhân viên ca đêm."
Như bất cứ ai đã làm việc qua đêm đều biết, không dễ dàng gì để có được thực phẩm lành mạnh. Và điều lạ là, có nghiên cứu cho thấy tiêu thụ hy drat các bon có thể tăng lên 35-40% sau khi chỉ có bốn hoặc năm ngày thiếu ngủ do sự gia tăng mức độ của một hooc môn tiết ra, gọi là ghrelin. Nó làm cho ta đói và khuyến khích ta ăn đường và hy drat các bon . "Cuối cùng, điều này không phải là tốt gì đối với bệnh béo phì hoặc các bệnh như tiểu đường loại 2," Foster cho biết.
Tất cả những sự thiếu ngủ đó không chỉ gây chi phí cho sức khỏe mà cả cho nền kinh tế nữa, theo Marco Hafner, chuyên gia kinh tế cao cấp thuộc viện nghiên cứu Rand Europe, "Ở Anh, chúng tôi phát hiện thấy việc thiếu ngủ gây tốn cho nền kinh tế tới 40 tỷ bảng Anh mỗi năm," Ông nói, "nghĩa là khoảng 1,8% GDP, đó là sự hỗn hợp thiệt hại về năng suất và tác động tử vong."
Các chính phủ đã thực sự ghi nhận gì chưa về việc đưa ra chính sách công cộng? Marco Hafner nói rằng việc này đang ở giai đoạn đầu, nhưng "chúng tôi biết rằng Trung Tâm Kiểm Soát và Phòng Ngừa Bệnh Tật (ở Mỹ) đã xem xét điều này và thực tế đã tuyên bố thiếu ngủ là bệnh công chúng, do đó ta có nhận thức ngày càng tăng về việc thiếu ngủ là một vấn đề sức khoẻ chung của cộng đồng."
Vậy tại sao lại làm? Khi có quá nhiều bằng chứng về nguy cơ sức khỏe của việc làm ca đêm, tại sao bạn lại lao vào đó? Phải, nhiều người không có lựa chọn khác, và nhân viên cứu thương Tracey Loscar chỉ ra rằng việc này có những đặc quyền. "Lịch làm việc của chúng tôi lúc này rất hợp với gia đình tôi …Tôi có 2 tuần nghỉ mỗi tháng. Tôi làm việc một tuần vất vả nhưng tôi lại có 7 ngày nghỉ liên tục là những ngày ở với các con và làm các việc theo kế hoạch riêng."
"Tôi biết tôi đang đi vào đâu," bà nói tiếp. "Tôi rất biết về lịch biểu ngủ của mình, tôi rất biết về hoạt động thể lực của mình và tôi đang ăn gì và tôi sẽ hủy bỏ những thứ thay cho thời gian hồi phục để đảm bảo là tôi cố gắng và giảm thiểu nó càng nhiều càng tốt."
Bà giải thích rằng làm việc ca đêm có thể phù hợp với một số người nhất định: "Tôi muốn nói rằng người thích làm hoặc chỉ làm ca đêm là một người có tính cách hướng nội nhiều hơn một chút." Bà nói thêm, "không phải tiếp xúc với công chúng do vậy bạn dễ tìm thấy những người thích đêm là những người thích làm việc một mình."
Nhưng việc 17 năm vất vả làm ca đêm có ảnh hưởng gì đến sức khoẻ thể chất và tinh thần của bà không? "Vâng tôi chịu nhiều vất vả lắm chứ!" bà cười.
Bài tiếng Anh trên BBC Capital
