Chiến tranh thương mại Mỹ-Trung, ai sẽ thắng ai ? Trong ảnh : Đô la Mỹ và đồng Nhân dân tệ Trung Quốc REUTERSĐòn tấn công thương mại của Mỹ nhắm vào 200 tỉ đô la hàng Trung Quốc là chủ đề quốc tế hàng đầu của hầu hết các báo Pháp hôm nay, 19/09/2018. Tuyên bố chuẩn bị giã từ chính phủ của bộ trưởng Nội Vụ, được coi là một trụ cột của tổng thống Macron, cũng là tựa lớn của nhiều nhật báo.
Bài phân tích « Thương mại : Trump tấn công, đe dọa… rồi thương thuyết » của Le Monde tìm cách lý giải chiến lược của Washington. Thứ nhất là tại sao chính quyền Trump lại chọn ồ ạt tấn công Trung Quốc đúng vào thời điểm này ? Theo Le Monde, nếu như khủng hoảng của nửa đầu năm nay chủ yếu là giữa Hoa Kỳ và các nước đồng minh, thì kể từ đó đến nay, Washington đã đạt được thỏa thuận hưu chiến với Liên Hiệp Châu Âu, với Mêhicô, hay Canada. Đối thủ chính của Mỹ hiện chỉ là Trung Quốc. Washington tỏ ra không khoan nhượng, trong thông báo hôm 17/09, Mỹ cảnh báo sẽ tiếp tục áp thuế mới với 256 tỉ đô la hàng hóa nhập khẩu của Trung Quốc, có nghĩa là toàn bộ hàng xuất khẩu của Trung Quốc sang Mỹ, nếu Bắc Kinh trả đũa.
Điều đáng chú ý thứ hai là, lượng hàng hóa 200 tỉ đô la nói trên trước mắt sẽ « chỉ » bị tăng thuế 10%, kể từ 24/9/2018, và mức thuế 25% sẽ chỉ có hiệu lực từ đầu năm tới. Vậy tại sao lại có khoản thời gian hơn 2 tháng cách biệt này ? Theo Le Monde, điều này có ít nhất ba lý do.
Khi làm như vậy, chính quyền có dụng ý để ngỏ cơ hội cho việc các nhà đàm phán Mỹ, Trung có thể đạt được một thỏa hiệp, trước khi Donald Trump và Tập Cận Bình gặp nhau tại thượng đỉnh khối G20 tháng 11 tới. Lý do thứ hai là cho phép các doanh nghiệp Mỹ thời gian chuẩn bị tìm nguồn cung cấp khác ngoài Trung Quốc. Và lý do thứ ba hạn chế nguy cơ giá cả tiêu dùng tại Mỹ tăng vọt vào trước thời điểm Lễ Tạ Ơn (Thanksgiving) và đặc biệt là trước cuộc bầu cử giữa kỳ, đầu tháng 11.
Theo Le Monde, đưa ra quyết định tăng thuế này, chính quyền Trump cảm thấy đang ở thế thượng phong trong tương quan lực lượng với Trung Quốc. Nền kinh tế Mỹ trong quý hai vừa qua giữ được mức tăng trưởng cao (4,2%), thấp nghiệp ở tỉ lệ thấp, trong lúc tăng trưởng Trung Quốc chậm lại, và nợ tăng cao.
Tác động của các biện pháp tăng thuế hàng Trung Quốc là không lớn với nền kinh tế Mỹ, với khoảng từ 0,1 đến 0,2% GDP sụt giảm. Về phía các doanh nghiệp Mỹ, thiệt hại do việc phải mua hàng Trung Quốc với giá cao hơn, do bị biểu thuế nhập khẩu tăng, không phải là đáng kể, so với các khoản tiền cắt giảm thuế doanh nghiệp của chính quyền Trump (với 1.400 tỉ đô la trong vòng 10 năm).
