Ngày 26.10 chứng kiến nhiều chuyển động quân sự ở khu vực Biển Đông, với việc hai nhóm tàu sân bay của Mỹ và Trung Quốc cùng xuất hiện ở phía tây eo biển Luzon cũng như phi vụ ở Biển Đông của oanh tạc cơ B-52 Mỹ.
1. Chuyển động quân sự
· USS Ronald Reagan
Hoạt động của máy bay trên tàu sân bay USS Ronald Reagan cũng như hình ảnh vệ tinh cho thấy nhóm tác chiến tàu sân bay của Mỹ quay trở lại Biển Đông trong ngày 26.10. Trước đó, sau khi vào Biển Đông vào ngày 19.10, tàu Ronald Reagan đã trở lại Biển Philippines, hoạt động ở phía đông eo Luzon.
· Tàu Sơn Đông
Trong khi đó, nhóm tàu sân bay Sơn Đông của Trung Quốc đã từ Biển Đông tiến ra Biển Philippines qua eo biển Ba Sĩ vào chiều tối ngày 26.10. Có 14 chiến đấu cơ được nhìn thấy trong bức hình do Bộ Quốc phòng Đài Loan cung cấp. Đây là lần thứ ba trong năm nay, tàu sân bay Sơn Đông tiến ra Tây Thái Bình Dương qua eo Ba Sĩ để huấn luyện.
Cùng ngày, Trung Quốc triển khai 35 máy bay quân sự và 15 tàu chiến hoạt động xung quanh Đài Loan. Không rõ số lượng tàu chiến đã bao gồm cả nhóm tàu sân bay Sơn Đông hay chưa.
Hình ảnh vệ tinh chụp ngày 26.10 cho thấy hai tàu sân bay Sơn Đông và USS Ronald Reagan chỉ cách nhau khoảng 150 hải lý ở phía tây eo Luzon. Theo Đại sứ quán Mỹ tại Philippines, tàu sân bay triển khai tiền phương này của Mỹ sẽ ghé thăm Philippines trong những ngày tới.
· Oanh tạc cơ B-52
Cũng trong ngày 26.10, Mỹ đã triển khai 2 oanh tạc cơ B-52H đóng ở căn cứ Anderson tại đảo Guam vào Biển Đông qua Biển Sulu. Đây là lần thứ hai trong vòng 3 ngày không quân Mỹ điều B-52H vào Biển Đông sau phi vụ vào đêm 24.10.
Các phi vụ bay của B-52H ở Biển Đông diễn ra ít ngày sau vụ va chạm giữa tàu hải cảnh Trung Quốc và tàu tiếp tế của Philippines ở gần Bãi Cỏ Mây. Theo Bộ tư lệnh Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, một máy bay J-16 của Trung Quốc đã có hành động cản trở thiếu an toàn với một oanh tạc cơ B-52 của Mỹ ở Biển Đông trong phi vụ đêm 24.10.
Trong quá trình đuổi bám vào ban đêm, phi công Trung Quốc đã bay một cách không an toàn và thiếu chuyên nghiệp, thể hiện khả năng điều khiển máy bay kém bằng cách áp sát với tốc độ quá cao không kiểm soát được, bay bên dưới, phía trước và trong vòng 10 feet (hơn 3 mét) so với chiếc B-52, khiến cả hai máy bay có nguy cơ va chạm. Chúng tôi lo ngại phi công này không biết mình đã suýt gây ra một vụ va chạm như thế nào.
Vụ đuổi bám của Trung Quốc được thực hiện vào ban đêm, với tầm nhìn hạn chế, trái với các quy tắc và tiêu chuẩn an toàn hàng không quốc tế. Máy bay quân sự, khi cố tình tiếp cận máy bay khác, phải hoạt động với sự chuyên nghiệp của phi công và quan tâm đúng mức đến an toàn của máy bay khác.
2. Cam kết của Mỹ với Philippines
Cùng với những chuyển động quân sự, các nhà lãnh đạo Mỹ cũng liên tiếp đưa ra những thông điệp cam kết bảo vệ Philippines sau vụ va chạm giữa tàu Trung Quốc và tàu Philippines ở gần Bãi Cỏ Mây ngày 22.10.
Trong cuộc họp báo với Thủ tướng Úc Anthony Albanese, Tổng thống Joe Biden tuyên bố rõ ràng rằng: « Cam kết phòng thủ của Mỹ với Philippines là bọc sắt. Bất kỳ cuộc tấn công nào vào máy bay, tàu hoặc lực lượng vũ trang của Philippines sẽ kích hoạt hiệp ước phòng thủ chung với Philippines ».
Đáng chú ý, Tổng thống Biden đã chủ động đưa ra thông điệp này trong cuộc họp báo mà không cần câu hỏi của phóng viên. Kết hợp với các tuyên bố tương tự của các quan chức cấp cao khác như Cố vấn an ninh quốc gia Jake Sullivan và Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin trong các cuộc điện đàm với những người đồng cấp Philippines về sự việc ở Bãi Cỏ Mây, có thể thấy phía Mỹ đang rất chú ý đến tình trạng căng thẳng giữa Philippines với Trung Quốc nói riêng cũng như tình hình Biển Đông nói chung.
Các tuyên bố cũng như các chuyển động quân sự của Mỹ ở khu vực có thể nhằm trấn an những lo ngại về sự xao lãng của Mỹ khi phải cùng lúc đối phó với cuộc khủng hoảng ở Trung Đông cũng như thực hiện các cam kết với Ukraine. Đồng thời, chúng cũng nhằm răn đe Trung Quốc không tính toán sai lầm hoặc lợi dụng tình hình thế giới hiện tại để leo thang ở Biển Đông hoặc có hành động phiêu lưu quân sự.
3. Tin tức khác
- Các thượng nghị sĩ Cộng hòa thúc giục Tổng thống Biden hậu thuẫn Philippines – Fox News
- Philippines sẽ khởi kiện Trung Quốc về hành vi khai thác san hô ở Biển Đông – CNN Philippine
- Đại sứ Nhật: Nhật sẽ đầu tư vào các dự án lớn ở Philippines – PNA
- Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị thăm Mỹ - Reuters
- Cựu Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường qua đời – Xinhua
ĐẶNG SƠN DUÂN 17.10.2023
