Cựu Chủ tịch Trung Quốc Giang Trạch Dân qua đời hôm 30/11 ở tuổi 96 vì bệnh bạch cầu và suy đa tạng, Reuters dẫn truyền thông nhà nước Trung Quốc đưa tin.

Ông Giang qua đời lúc 12:13 chiều tại thành phố Thượng Hải, quê hương của ông, Tân Hoa Xã cho biết, đăng một bức thư gửi của Đảng Cộng sản cầm quyền, quốc hội, chính phủ và quân đội gửi đến người dân Trung Quốc thông báo về sự ra đi của ông.

“Sự ra đi của đồng chí Giang Trạch Dân là một tổn thất khôn lường đối với Đảng, quân đội và nhân dân các dân tộc của chúng ta”, bức thư viết, cho biết thông báo được đưa ra với “sự đau buồn sâu sắc.”

Bức thư mô tả “Đồng chí Giang Trạch Dân kính yêu của chúng ta” là một nhà lãnh đạo kiệt xuất có uy tín cao, một người theo chủ nghĩa Mác vĩ đại, một chính khách, nhà chiến lược quân sự và nhà ngoại giao, đồng thời là một chiến binh cộng sản đã được thử thách lâu năm.

Ông Giang lãnh đạo Đảng Cộng sản cầm quyền của Trung Quốc để che khuất sự im lặng sau cuộc đàn áp đẫm máu Thiên An Môn đối với những người biểu tình ủng hộ dân chủ vào năm 1989, nhưng ông đã đưa đất nước thoát khỏi sự cô lập ngoại giao sau đó, hàn gắn hàng rào với Hoa Kỳ và chứng kiến sự bùng nổ kinh tế chưa từng có.

Lần cuối cùng người ta nhìn thấy ông Giang xuất hiện trước công chúng là vào tháng 10/2019 cùng với các cựu lãnh đạo khác đang xem cuộc duyệt binh tại Quảng trường Thiên An Môn đánh dấu kỷ niệm 70 năm thành lập nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa.

Dưới thời ông Giang, Trung Quốc đã vượt qua cuộc khủng hoảng tài chính châu Á 1997-1998, gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) năm 2001 và giành quyền đăng cai Thế vận hội Mùa hè 2008 tại Bắc Kinh.

Ông Giang coi một trong những thành tựu đáng tự hào nhất của mình là việc trao trả Hong Kong cho Trung Quốc vào năm 1997 sau hơn 150 năm cai trị của Anh, ngay cả khi việc trao trả lãnh thổ này đã được nhà lãnh đạo tối cao Đặng Tiểu Bình làm trung gian vào năm 1984.

Quan trọng hơn có lẽ là thuyết “Ba đại diện” của ông, một lý thuyết tiến bộ với một cái tên khó hiểu, đã giúp định hình Trung Quốc hiện đại bằng cách mời các doanh nhân – những người từng bị săn đuổi như những con chó của chủ nghĩa tư bản - tham gia vào đảng cộng sản.

Bất chấp những tin đồn rằng ông muốn bám lấy quyền lực, ông Giang nghỉ hưu vào năm 2002, trao lại quyền lực cho Hồ Cẩm Đào trong quá trình chuyển đổi lãnh đạo không đổ máu đầu tiên của Trung Quốc kể từ cuộc cách mạng năm 1949.