Bản Tuyên bố chung Việt Nam-Trung Quốc kỳ này nội dung có vài điểm mới, mang tính mấu chốt, đánh dấu sự chuyển mình của Trung Quốc trong thế trận cạnh tranh với Mỹ và Tây phương về ý thức hệ và mô hình phát triển.
1/ Sự lãnh đạo của (các) đảng cộng sản trở thành "quy luật". Các đảng cộng sản có mục tiêu, lý tưởng và sứ mệnh: vì hạnh phúc nhân dân, vì tiến bộ nhân loại.
2/ Phô trương (hay phóng đại) mô hình phát triển của Trung Quốc "thể hiện tính ưu việt của chế độ xã hội chủ nghĩa, là thực tiễn sinh động, kinh nghiệm quý báu" để các quốc gia đang phát triển tham khảo.
3/ Vấn đề an ninh đặt lên hàng đầu. "Diễn tiến hòa bình", "Cách mạng màu" được xếp vào mục tội phạm, đứng chung với "khủng bố" và các tội phạm ma túy, lừa đảo, đánh bạc...
4/ Vấn đề tranh chấp Biển Đông sẽ không được giải quyết bằng pháp luật quốc tế mà bằng việc "hợp tác thực thi pháp luật" giữa hai lực lượng cảnh sát biển của hai nước. Tranh chấp trong Vịnh Bắc Việt sẽ được giải quyết trong nội bộ của bộ Nông nghiệp.
Ta thấy là Việt Nam chấm dứt chính sách "đu dây" từ sau khi Liên Xô sụp đổ.
Chính sách "đu dây" chỉ có thể áp dụng nếu có hai "trụ cột", như Liên Xô và Trung Quốc ngày trước. Cộng sản Việt Nam lúc thì nghiêng qua Trung Quốc, lúc thì ngả lại Liên Xô để được tăng cường viện trợ. Việt Nam đối với hai đại cường Liên Xô và Trung Quốc như là một "vệ tinh". Cả hai, Liên Xô và Trung Quốc tranh thủ lấy lòng Việt Nam để có ưu thế địa chiến lược.
Hiện nay Việt Nam không hề có chính sách "đu dây" giữa Trung Quốc và Mỹ. Mỹ không phải là một "trụ cột" và Trung Quốc cũng vậy.
Mỹ đã thể hiện một sự kiên nhẫn chiến lược đối với Việt Nam một cách đáng kinh ngạc. Mỹ đã giúp tận tình cho Việt Nam qua cơn khủng hoảng y tế do Covid-19 năm ngoái cũng như "mở cửa rộng" nhập hàng hóa của Việt Nam nhằm giúp kinh tế phát triển.
Người Mỹ dĩ nhiên đã thấy rằng thực tế "ngoại giao cây tre" của Việt Nam chỉ là một màn "phe phẩy" chớ không phải là một thái độ chân thành của một đối tác đáng tin cậy.
Cây tre Việt Nam, nếu có, thì cây tre này bắt rễ trên ý thức hệ và mô hình phát triển của cộng sản Trung Quốc. Cây tre Việt Nam mọc trên đất Trung Quốc, vì vậy Việt Nam không thể có cái gọi là "ngoại giao cây tre" mà chỉ có "ngoại giao theo chỉ đạo chiến lược của Trung Quốc".
Mỹ thể hiện sự kiên nhẫn, đưa tay muốn dắt Việt Nam ra khỏi vùng ảnh hưởng của Trung Quốc.
Nội dung bản Tuyên bố chung Việt Nam-Trung Quốc 2022 qua các điểm nhấn ghi trên sẽ là một thách thức đối với sự kiên nhẫn chiến lược của Mỹ. Việt Nam đã chọn phe: đứng về phía Trung Quốc, giúp phát huy mô hình và ý thức hệ của Trung Quốc ra thế giới.
Việt Nam đứng về phe Trung Quốc, thách thức với Mỹ và thế giới tự do trong cuộc cạnh tranh mô hình phát triển và ý thức hệ chính trị.
Có thể sắp tới Mỹ sẽ bỏ Việt Nam để "đi" với một quốc gia khác, chắc chắn không bằng Việt Nam về mọi mặt, như Campuchia.
Nếu ví bàn cờ chiến lược Ấn Độ - Thái Bình Dương với Châu Âu hiện tại, Việt Nam đối với Trung Quốc có thể ví như là một Bạch Nga đối với Nga. Còn Campuchia có thể là Phần Lan (hay các xứ Baltic). Nếu Bạch Nga không "phản bội" Nga thì Việt Nam sẽ không bao giờ quay lưng lại với Trung Quốc.
Nhưng liệu khi Mỹ "quay lưng", đóng cửa với Việt Nam về mọi mặt. Liệu Việt Nam có thể giữ nguyên mức phát triển hay không ? Chỉ cần Mỹ hạn chế nhập khẩu, hay hạn chế dòng ngoại tệ của Việt kiều, Việt Nam sẽ ra sao ?
TRƯƠNG NHÂN TUẤN 05.11.2022
Con bà nó!o bế chẳng đi tới đâu mà còn ép phê ngược.