Một nghiên cứu mới đây do các nhà khoa học chuyên ngành phát triển hành vi tại Đại học Michigan (Mỹ) đã chỉ ra rằng việc sử dụng sách điện tử (ebook) để đọc truyện cho trẻ nhỏ có thể dẫn đến giảm trò chuyện và chất lượng tương tác.
“Việc đọc cùng nhau không chỉ là một hoạt động tập thể được yêu thích trong nhiều gia đình, nó còn là một trong những hoạt động dưỡng dục quan trọng nhất mà cha mẹ có thể tham gia cùng con,” Jenny Radesky, tác giả chính của nghiên cứu trên cho biết.
Hoạt động thiết yếu này giữa cha mẹ và con cái không chỉ giúp ích cho việc mở rộng các kỹ năng đọc viết và ngôn ngữ của trẻ nhỏ mà còn gắn kết mọi người lại với nhau. Khi xem xét mức độ phổ biến của máy tính bảng và sách ebook, các nhà nghiên cứu muốn tìm hiểu các phương tiện này tác động đến chất lượng đọc sách như thế nào.
Các nhà nghiên cứu đã tiến hành một thí nghiệm với 37 cặp bố mẹ và trẻ nhỏ. Mỗi cặp được theo dõi khi họ đọc sách ở ba định dạng sách khác nhau: sách in, sách ebook thông thường và sách ebook cải tiến có chứa các tính năng như hiệu ứng âm thanh. Họ theo dõi các tương tác bằng lời nói và cử chỉ giữa cha mẹ và con cái khi đọc những định dạng sách khác nhau.
Kết quả rất rõ ràng, cụ thể là, sự tương tác bằng lời nói giữa cha mẹ và con cái giảm đi khi sử dụng dạng sách ebook bất kỳ.
Nghiên cứu cho thấy sách ebook thông thường và sách ebook cải tiến đã thay đổi cả hoạt động của phụ huynh lẫn phản ứng của trẻ đối với trải nghiệm này. Chẳng hạn, các bậc cha mẹ sử dụng sách ebook cải tiến đã hỏi ít các câu hỏi gợi ý hơn khi đọc và cuộc trò chuyện thường có xu hướng liên quan đến thiết bị và công nghệ hơn là về nội dung câu chuyện và nhân vật.
Học giả Gruffalo và nhà văn từng đoạt giải thưởng văn chương thiếu nhi Julia Donaldson cho biết: “Các nhà xuất bản đã cho chúng tôi xem một sách ebook của truyện Alice ở xứ thần tiên. Bạn chỉ cần bấm phím, bấm phím và bấm phím để xem trang tiếp theo. Nếu trẻ đang làm điều này, chúng sẽ không nghe hoặc đọc tiếp nữa. Dù câu chuyện có hấp dẫn tới đâu, trẻ cũng chỉ bận tâm đến tiếng động và nút chuyển trang.”
Do đó, sách ebook nói chung không mang lại hiệu quả như sách in truyền thống bởi vì nó gây ra cho người đọc quá nhiều hoạt động không liên quan tới nội dung sách. Khi người lớn đặt câu hỏi cho con trẻ về những đề tài có trong sách, cũng như khuyến khích bé thảo luận về nội dung sách dựa trên khả năng và tính tò mò của bé, trẻ em sẽ được hoàn thiện và phát triển mọi mặt của ngôn ngữ.
“Cha mẹ củng cố khả năng tiếp thu kiến thức của con cái bằng cách liên hệ các vấn đề mới với kinh nghiệm sống của con cái,” tác giả chính của nghiên cứu, Tiffany Munzer, cho biết. “Nghiên cứu chỉ ra rằng những cuộc trò chuyện do phụ huynh dẫn dắt có vai trò đặc biệt quan trọng đối với trẻ nhỏ, vì chúng có thể học và nhớ được các thông tin mới tốt hơn từ tương tác trực tiếp so với từ phương tiện kỹ thuật số.”
Thay vì biến nghiên cứu nêu trên thành một cuộc đàm luận một chiều về “tác hại của công nghệ”, các nhà nghiên cứu dự định sẽ tìm hiểu những khía cạnh công nghệ của sách ebook mà qua đó có thể tăng cường sự tương tác giữa cha mẹ và con cái. Có ý kiến cho rằng bất kỳ cải tiến công nghệ nào đối với sách in truyền thống cũng không được đi lệch khỏi giá trị của việc đọc sách giữa cha mẹ và con cái.
Các nhà nghiên cứu cũng khuyến nghị các bậc làm cha mẹ đừng sợ đọc sách ebook với con cái, tuy nhiên, hãy chú ý tập trung hơn vào việc tương tác và trò chuyện thay vì đề cập quá nhiều đến công nghệ. Đồng thời cần loại bỏ các tiện ích không cần thiết có trong sách ebook, nhờ đó, trẻ có thể đạt được những hiệu quả tốt nhất khi tiếp thu nội dung của sách.
Theo NewAtlas,
Phan Anh
