Năm 2007, giới khoa học đã ghi nhận một trường hợp bệnh nhân rất kỳ lạ. Đó là một người đàn ông quốc tịch Pháp, khoảng 40 tuổi. Ông đến phòng khám để điều trị một cơn đau kéo dài ở chân.
Mọi chuyện tưởng như chẳng có gì đặc biệt. Tuy nhiên theo như bệnh án thì hồi nhỏ, chân của ông cũng gặp vấn đề tương tự do có quá nhiều dịch não tủy bên trong tâm thất não. Chính vì vậy, các bác sĩ quyết định tiến hành scan não một lần nữa, nhằm xác định nguyên nhân cơn đau kể trên.
Lớp dịch đã “nuốt” hết não của ông, chỉ để lại phần vỏ não chứa các neuron thần kinh.
Thế nhưng kết quả quét não đã khiến tất cả phải giật mình. Não bộ của ông đã sưng lên quá nhiều, chứa đầy dịch tủy, và thứ dịch ấy gần như đã thay thế toàn bộ khối óc, chỉ để lại một lớp vỏ não mỏng chứa các neuron thần kinh. Nói cách khác, người đàn ông này gần như không có não.
Và đặc biệt hơn, chức năng của não bộ vận hành rất tuyệt vời. Chẳng những ý thức không bị ảnh hưởng, ông còn tận hưởng một cuộc sống rất bình thường với một người vợ và 2 đứa con, bất chấp trong đầu mình đang có một lỗ hổng nghiêm trọng.
Trường hợp kỳ lạ này đã khiến cho giới khoa học phải tự đặt câu hỏi, về tất cả những khám phá từ trước đến nay có liên quan đến ý thức và sự vận hành của não bộ.
Người đàn ông không não và lời thách thức đến toàn thể giới khoa học
Trước kia, giới khoa học vẫn tin rằng não bộ có một khu vực mang tên “đồi thị” (thalamus), chịu trách nhiệm chuyển tín hiệu cảm thụ đến vỏ não. Đó là một khu vực không thể thiếu để làm nên ý thức con người.
Niềm tin này xuất phát từ một số thử nghiệm – khi thử làm đồi thị ngưng hoạt động bằng xung điện, bệnh nhân sẽ rơi vào trạng thái hôn mê mất đi ý thức.
Con người ta có thể tư duy một cách rất phức tạp.
Tương tự, một nghiên cứu khác cho thấy chúng ta có thể điều khiển được ý thức con người nhờ vào “vùng hạch nền” – claustrum. Đây là khu vực đảm nhận tín hiệu từ nhiều vùng não, và thường xuyên liên kết với vùng đồi thị.
Tuy nhiên, trường hợp của người đàn ông kỳ lạ kia đã đập bỏ tất cả. Ông vẫn sống sót, vẫn tư duy chỉ với một lớp vỏ não cực mỏng, và chẳng có bất kỳ thứ nào trong 2 vùng não kể trên.
Thay vào đó, nó làm tăng tính thuyết phục cho một số nghiên cứu khác, cho rằng cấu tạo của não bộ không quyết định ý thức. Trái lại, đó đơn giản chỉ là cách các neuron thần kinh liên hệ với nhau mà thôi.
Ví dụ như một nghiên cứu gần đây về “các hoạt động thần kinh tạo ra suy nghĩ”được đăng trên tạp chí Royal Society Interface. Nghiên cứu cho thấy các neuron thần kinh rất hiếm khi gửi tín hiệu cho nhau theo một con đường cố định, mà tìm mọi con đường có thể, tạo thành một mô hình rất linh hoạt và đầy tính ứng biến.
Ý thức con người có thể đến theo nhiều cách khác nhau, không nhất thiết phải đi qua các trung khu thần kinh trong não bộ.
Điều này có thể là câu trả lời vì sao con người ta có thể tư duy một cách rất phức tạp, đồng thời tạo ra giả thuyết rằng, có thể neuron thần kinh của người đàn ông kia đã tìm ra những con đường liên kết khác, thay vì đi qua trung khu thần kinh trong não bộ.
Tuy vậy, đó vẫn là một trường hợp kỳ lạ hiếm có của y học, để lại rất nhiều dấu hỏi chưa có lời giải.
