Bên cạnh những vấn đề phổ biến như thay đổi khí hậu hoặc xoá đói giảm nghèo, liệu chúng ta còn phải đối mặt với các thách thức lớn nào trong năm 2017? BBC Future đã tìm đến nhiều chuyên gia để có được câu trả lời.
1. Làm sao chống lại 'tin nguỵ tạo'?
Thách thức chính mà chúng ta đối phó ngày nay đó là làm gì trước một xã hội nơi mà mọi người có thể bày tỏ cảm nghĩ của mình trước cộng đồng mà không bị một bên thứ ba ngăn cản.
Bản quyền hình ảnh AFP Bằng cách nào đó, chúng ta cần có một quy trình nhằm cùng đi đến một thoả thuận rằng cái gì là niềm tin cá nhân và cái gì là thực tế.
Tôi đã chứng kiến rất nhiều nỗ lực hiện nay nhằm đánh giá liệu một tin tức nào đó là thật hay không. Tôi cho rằng đó không phải là vấn đề mấu chốt. Tôi nghĩ rằng cái chính không phải là cái gì mà là tin ai.
Hầu hết các cá nhân không thể tự xác minh tất cả mọi thứ mình nghe. Vì vậy nếu nhìn lại những điều mình tin, bạn sẽ nhận thấy là có rất nhiều điều bạn vẫn chưa thực sự xác minh.
Việc tự xác minh tất cả mọi thứ không phải là cách làm hiệu quả. Chúng ta phải tạo một môi trường chung, nơi mà chúng ta có thể tin tưởng người khác.
-- Paul Resnick, giáo sư về thông tin tại Đại học Michigan
2. Kỷ nguyên dữ liệu khổng lồ và trí tuệ nhân tạo sẽ ảnh hưởng tới sức khoẻ của chúng ta ra sao?
Thách thức lớn nhất của chúng ta liên quan đến khả năng số hoá nhân loại. Điều này có nghĩa là, bằng các cảm ứng sinh học, phương thức sắp xếp và ghi chép DNA, chúng ta có thể xác định được bản chất y học của mỗi người.
Bản quyền hình ảnh Getty Images Thế nhưng vấn đề ở đây là điều này tạo ra hàng terabyte dữ liệu, trong đó bao gồm cả những dữ liệu chính được truyền đi trực tiếp, ví dụ như huyết áp.
Việc thu thập và xử lý thông tin từ nhiều nguồn khác nhau bằng các thuật toán và trí thông minh nhân tạo là một nhiệm vụ đầy khó khăn.
Một khi có thể làm điều này, chúng ta có thể xây dựng một cố vấn y tế ảo - điện thoại thông minh của bạn có thể ngay lập tức đưa ra những phản hồi về sức khoẻ của bạn cũng như những chỉ số về y tế giúp bạn phòng tránh các loại bệnh.
-- Eric Topol, học viện Khoa học xuyên Đại Tây Dương Scripps
3. Làm sao để sử dụng công nghệ thay đổi gene ở con người một cách an toàn?
Là một trong các nhà đầu tư của công nghệ thay đổi gene CRISPR-Cas9, tôi rất vui mừng khi chứng kiến sự đột phá trong công nghệ cắt dán gene đang được sử dụng làm chiến lược để tạo nên các loại thực phẩm, phương pháp trị liệu, chất liệu cũng như các phương pháp kiểm soát độ lan toả của dịch bệnh.
Bản quyền hình ảnh iStock Một trong những thách thức ở trước mắt là làm sao để thuyết phục công chúng về loại công nghệ có khả năng tác động một cách tích cực đến cuộc sống cũng như thế giới của chúng ta.
Tôi tin rằng chúng ta phải tiếp tục thảo luận và xem xét những tác động khổng lồ về mặt xã hội cũng như đạo đức của công nghệ CRISPR để đảm bảo nó không bị lạm dụng.
-- Jennifer Doudna, giáo sư chuyên ngành sinh hóa phân tử và tế bào tại Đại học California, Berkeley, nhà đầu tư cho công nghệ CRISPR-Cas9
Những bước tiến trong công nghệ chỉnh sửa gene cho thấy một tương lai nơi mà chúng ta có thể nâng cấp con người.
Chúng ta có thể sử dụng các công cụ để chỉnh sửa những gene tác động đến các đặc điểm như trí tuệ và tuổi thọ. Chúng ta cũng cần hiểu rằng những câu trả lời tưởng chừng dễ dàng lại thường không phải là câu trả lời đúng.
Gene con người không phải là thứ mà chúng ta cần xây tường chắn bảo vệ khỏi những sự thay đổi. Tuy nhiên nếu quá vội vàng, ta có thể xoá bỏ hết những khía cạnh có giá trị của nhân loại. Những người có điểm IQ cao không có nghĩa là vượt trội hơn những người điểm IQ thấp.
Chúng ta có nguy cơ nhìn nhận một cách quá đơn giản về những vấn đề liên quan trong việc chỉnh sửa gene. Việc nhìn nhận những yếu tố của con người cần được bảo tồn sẽ tốn thời gian - bởi nó sẽ yêu cầu việc định nghĩa điều gì làm nên một con người.
Thật khó để ngồi thảo luận về những giá trị đạo đức khi mà những tiềm năng mà khoa học mang lại đang ngày càng xuất hiện một cách dồn dập.
-- Nicholas Agar, giáo sư tại Đại học Wellington Victoria
Đây là ba trong loạt 12 câu hỏi lớn mà nhân loại phải đối diện trong năm 2017. Các câu hỏi khác gồm:
