Chúng ta đã biết những tác hại khôn lường của việc nghiện rượu và ma túy. Vậy còn tình trạng nghiện mạng xã hội (MXH) thì sao? Nó thật sự có tồn tại và gây ra tác hại lên thể chất và tinh thần của chúng ta.
Tuy chưa có nhiều nghiên cứu về hiện tượng nghiện mạng xã hội, nhưng chúng ta có thể căn cứ theo một vài thông tin sau để xác định mức độ nghiêm trọng của vấn đề.
Bảng khảo sát hằng năm của Ditch the Label 2017 cho thấy giới trẻ hiện nay ngày càng bị phụ thuộc vào các phương tiện truyền thông xã hội:
- 75% sử dụng ít nhất vài lần trong ngày
- 60% không thể chịu nổi nếu thiếu MXH trong một ngày
- 34% nói rằng họ sẽ xóa bài đăng nếu không đủ lượt “like”
- 40% nói rằng họ sẽ cảm thấy rất khó chịu nếu không ai thích ảnh selfie của mình
- 35% cho biết tài khoản của mình càng được nhiều người theo dõi, thì họ càng cảm thấy tự tin
- 47% nói rằng họ sẽ không bàn đến những mặt trái trong cuộc sống của họ trên các phương tiện truyền thông
Khi được hỏi: “Bạn có thể không kiểm tra tài khoản MXH của mình lâu nhất là bao lâu?”, 5% trả lời họ không thể làm được, 14% cho biết từ 3-5 giờ. Thêm vào đó, 14% nói rằng mình sẽ cảm thấy căng thẳng vì không được tiếp cận MXH trong một ngày.
Vậy việc lướt facebook, bấm like và truy cập MXH liên tục có hại cho sức khoẻ người dùng hay không?
Câu trả lời là có! Việc nghiện MXH có thể gây ra một số hậu quả như sau:
- Thiếu ngủ/ khó ngủ
- Lo âu, bồn chồn, bất an
- Cảm giác cô đơn ngày càng tăng
- Đầu não trong trạng thái luôn căng thẳng
- Ngoại hình, sức khỏe và thể chất không được phát triển lành mạnh
- Vĩnh viễn sống trong trạng thái lo sợ mình sẽ bỏ lỡ 1 điều quan trọng gì đó (Fear of Missing Out – FOMO)
Sau đây là một số dấu hiệu của người nghiện mạng xã hội:
- Việc đầu tiên bạn làm vào buổi sáng là kiểm tra Facebook
- Bạn bắt đầu mọi thứ với #Hashtag: #About #Everything #Under #The #Sun
- Bạn tin rằng cuộc sống là những gì đang xảy ra trên MXH, hơn là trong thực tế
- Thường xuyên kiểm tra xem 1 bình luận đã được chia sẻ, bấm “like” hoặc nhận xét chưa
- Bạn cảm thấy buồn khi không có ai bình luận đến tình trạng mới cập nhật của bạn trên Facebook
- Bạn sẽ gỡ xuống một bài đăng nếu nó không đạt đến 1 số lượng “like” nhất định
- Bạn đang ám ảnh với ngoại hình của mình trên MXH
- Bạn không thể vào nhà vệ sinh mà không mang theo điện thoại
- Bạn luôn so sánh bản thân mình với những người khác trên mạng
- Bạn quan tâm quá nhiều về việc tăng lượt theo dõi trên Instagram
- Bạn đánh giá người khác qua hồ sơ xã hội của họ
- Bạn thấy mình phải truy cập Facebook / Twitter / Instagram thường xuyên, vài phút 1 lần để không bỏ lỡ bất kỳ 1 cập nhật mới nào
Trắc nghiệm: Bạn bị lệ thuộc vào MXH đến mức nào?
Hãy tìm hiểu qua Bảng đánh giá mức độ nghiện MXH của Bergen (Bergen Social Media Addiction Scale). Ban đầu chỉ áp dụng cho nghiện Facebook, bảng này đã được mở rộng để đánh giá mức độ nghiện tất cả các trang MXH nói chung.
Đọc 6 câu sau. Mỗi câu bạn hãy đánh giá mức độ sử dụng MXH của mình theo thang điểm từ 1 đến 5. (1-rất hiếm, 2-hiếm, 3-đôi khi, 4-thường xuyên, và 5-rất thường xuyên).
- Bạn dành rất nhiều thời gian suy nghĩ về MXH hoặc các bài đăng của mình.
- Bạn cảm thấy thôi thúc cần phải sử dụng MXH nhiều hơn nữa.
- Bạn sử dụng MXH để quên đi những vấn đề trong cuộc sống của mình.
- Bạn đã cố gắng cắt giảm thời gian sử dụng MXH, nhưng không thành công.
- Bạn trở nên lo lắng hoặc bồn chồn khi không thể sử dụng MXH.
- Bạn thường xuyên sử dụng MXH đến mức nó ảnh hưởng xấu đến cuộc sống của bạn (nghề nghiệp/giáo dục/nuôi dạy con cái/mối quan hệ).
Nếu bạn ghi được 4 hoặc 5 điểm (thường xuyên hoặc rất thường xuyên) trên ít nhất 4 trong 6 câu trên, bạn có thể thuộc diện nghiện MXH. Nếu thật sự muốn thay đổi và chấm dứt tình trạng này, bạn hãy liên hệ với chuyên gia chăm sóc sức khoẻ để được tư vấn và đưa ra hướng giải quyết phù hợp nhất.
Thanh Sơn tổng hợp
