MỹSiêu tên lửa và tàu vũ trụ dùng trong nhiệm vụ bay vòng quanh Mặt Trăng Artemis 1 lần đầu tiên lộ diện trên bệ phóng.
Tên lửa SLS và tàu Orion trên đường tới bệ phóng 39B. Ảnh: NASA
Tổ hợp gồm tên lửa Hệ thống phóng không gian (SLS) và tàu vũ trụ Orion của NASA ra khỏi Tòa nhà lắp ráp phương tiện (VAB) tại Trung tâm vũ trụ Kennedy (KSC) ở Florida vào 5h45 ngày 18/3 theo giờ Hà Nội. Bộ đôi phương tiện "cưỡi" trên cỗ xe bánh xích khổng lồ từ thời Apollo, di chuyển ở tốc độ 1,3 km/h và tới đích là bệ phóng 39B sau hơn 11 giờ, đặt trên bệ phóng vào 16h15 cùng ngày.
SLS là tên lửa mạnh nhất từng được chế tạo, nặng 2,5 triệu kg trong khi tàu Orion nặng 23.000 kg. SLS và Orion sẽ trải qua vài tuần thử nghiệm trên bệ trước khi phóng trong nhiệm vụ Artemis 1, nhiệm vụ đầu tiên trong chương trình Artemis của NASA nhằm đưa con người quay trở lại Mặt Trăng từ nhiệm vụ Apollo cuối cùng vào năm 1972. Trong nhiệm vụ dự kiến phóng vào tháng 5 này, tàu Orion không người lái sẽ bay quanh Mặt Trăng.
Bước tiến lớn tiếp theo sau khi triển khai tổ hợp phương tiện là thử nghiệm "wet dress rehearsal", trong đó đội kỹ sư nạp nhiên liệu cho SLS trên bệ phóng, tiến hành đếm ngược và tập dượt đầy đủ trình tự trước lúc phóng.Thử nghiệm trên sẽ diễn ra trong vài tuần tới, vào đầu tháng 4. Tiếp theo, hai phương tiện sẽ trải qua 8 - 9 ngày thử nghiệm nữa trước khi quay trở lại VAB trên cỗ xe bánh xích. Tại đó, thành viên đội phụ trách nhiệm vụ sẽ đánh giá thử nghiệm "wet dress rehearsal" và các thử nghiệm khác có đạt kết quả tốt và có cần tiến hành thay đổi nào với các phương tiện hay không.
Quá trình triển khai phương tiện hôm nay là một bước quan trọng hướng tới phóng Artemis 1. Nhiệm vụ sẽ kiểm tra mức độ sẵn sàng và khả năng chở người vào không gian của cả tên lửa SLS và tàu Orion. Nối tiếp Artemis 1 là Artemis 2, nhiệm vụ có người lái vòng quanh Mặt Trăng, diễn ra năm 2024. Artemis 3, nhiệm vụ hạ cánh trên Mặt Trăng, sẽ cất cánh sớm nhất vào năm 2025.
Phương tiện dùng để vận chuyển SLS và Orion tới bệ phóng là cỗ xe bánh xích khổng lồ từng được sử dụng trong nhiệm vụ tàu con thoi và tên lửa Saturn V. Cỗ xe nặng 3 triệu kg chở hai phương tiện xếp chồng lên nhau và bệ phóng di động. Đây là một trong hai cỗ xe đã hoạt động hơn 50 năm ở KSC. Chúng vận hành lần đầu tiên năm 1965. Mỗi cỗ xe có thể vận chuyển 8,2 triệu kg, tương đương 20 chiếc máy bay 777. Sau khi nâng cấp, cỗ xe bánh xích có thể tiếp tục chở những tên lửa đồ sộ tới bệ phóng trong nhiều năm nữa.
