Người dân đổ xô tới xem vụ phun trào. Ảnh: Phys.org
Dòng dung nham đầu tiên bắt đầu phun ra từ một vết nứt gần núi lửa Fagradalsfjall vào tối ngày 19/3 trên bán đảo Reykjanes ở phía tây nam thủ đô Reykjavik. Từ dòng dung nham chảy chậm nhỏ giọt, cảnh tượng chuyển thành những luồng đất đá phụt lên dữ dội như mạch nước phun, thu hút 300.000 du khách kéo tới chiêm ngưỡng.
Đây là vụ phun trào núi lửa thứ 6 ở Iceland trong vòng 20 năm qua, kéo dài lâu hơn vụ phun trào lập kỷ lục trước đó ở cánh đồng dung nham Holuhraun phía đông hòn đảo (từ cuối tháng 8/2014 tới cuối tháng 2/2015). Theo nhà núi lửa học Thorvaldur Thordarson, núi lửa Fagradalsfjall đã hoạt động hơn 6 tháng, khoảng thời gian khá dài đối với một vụ phun trào.
Cánh đồng dung nham hình thành lần này được đặt tên là "Fagradalshraun", có nghĩa là "thung lũng dung nham tươi đẹp", đặt theo ngọn núi Fagradalsfjall ở gần đó. Gần 143 triệu m3 dung nham phun trào trong thời gian qua. Nhưng con số đó tương đối nhỏ, bằng chưa tới 1/10 lượng dung nham từ vụ phun trào Holuhraun, sự kiện tạo ra dòng dung nham bazan lớn nhất ở Iceland trong 230 năm.
Sau khi ngớt dần trong 9 ngày liền, dung nham tái xuất hiện ở Fagradalshraun hồi đầu tháng 9, thỉnh thoảng phun ra từ miệng hố, đi kèm cột khói nghi ngút. Nó cũng tích tụ trong những dường hầm bên dưới bề mặt cứng, tạo thành các túi dự trữ. Trong tháng đầu tiên, 10 vết nứt xuất hiện, tạo thành 7 miệng hố nhỏ, chỉ hai miệng hố trong số đó vẫn còn quan sát được. Tuy nhiên, ngọn núi lửa chưa có dấu hiệu dừng hoạt động trong thời gian gần.
Vụ phun trào mới nhất đặc biệt ở chỗ dòng chảy duy trì tương đối đều đặn, theo Halldor Geirsson, nhà địa vật lý ở Viện Khoa học Trái Đất. "Điều khác thường mà chúng tôi biết từ núi lửa ở Iceland là lúc đầu chúng hoạt động thực sự mạnh và phun dung nham xối xả, sau đó dòng chảy giảm dần theo thời gian rồi ngừng hẳn", Geirsson nói.
Vụ phun trào dài nhất trong lịch sử Iceland xảy ra hơn 50 năm trước, trên đảo Surtsey ngoài khơi vùng biển phía nam, kéo dài gần 4 năm, từ tháng 11/1963 đến tháng 6/1967.
An Khang (Theo Phys.org)
