Quê hương tôi bên kia bờ Đại Dương. Đẹp não nùng, e ấp như cô gái đẹp Việt Nam. Những ngày tù đày, gian khổ trên đỉnh Hoàng Liên Sơn. Đói và lạnh, đêm trằn trọc, thao thức. Mõi mòn thiêm thiếp lúc tàn canh. Bừng mắt dậy: Hoa bang trắng xóa một màu trên sườn đồi bên song sắt nhà giam. Mùa xuân đến mang về sức hồi sinh. Cửa tù mở, xa xa đỉnh Fansipan hùng vĩ: Tuyết phủ một màu trắng xóa. Cửa tù mở, đi vào cỏi thiền. Trời đất, núi non, cảnh vật hòa đồng. Lòng thanh thản, không còn gì đói lạnh. Ngọn đồi sỏi đá, trơ trọi. Tay run run đào xới. Từng hóc và từng hóc nhọc nhằn. Hom cũ mì bỏ xuống đợi chờ. Ngày tháng dài trôi qua bằng bặt. Sườn đồi sỏi đá xanh tươi. Những cũ mì bụ bẩm. Tù trồng trọt nuôi thân. Những năm dài chay tịnh. Cũ mì băm tên gọi sắn dzui. Dzui cũng như vui cho được đở dạ. Những dêm dài thao thức, nhớ về Miền Nam: Nắng ấm chan hòa.
Hè về dưới chân rặng Trường Sơn: Nắng như đổ lửa. Đêm về, tù già không thở được, đứng tựa song sắt khò khè. Tù trẻ trăn trở, mơ màng. Mơ về dòng suối mát quê làng Miền Nam.
Chiều tà trên Bến Ngọc xứ Bắc, nhớ về ánh nắng vàng rơi rụng bên kia dòng sông xứ Thủ, Bình Dương.
Dốc Phục Linh bên rặng Trường Sơn cao dòi dọi. Tù nhọc nhằn, oằn vai gánh nặng ráng sức trèo. Dốc Mơ, Gia Kiệm, trên đường đi Đà Lạt vừa cao vừa dài. Những ngày vui thơ mộng. Xe vượt qua thênh thang, những nụ cười âu yếm, đôi tình nhân trẻ. Yêu nhau mấy núi cũng trèo. Mấy sông cũng lội, vạn đèo cũng qua. Những ngày thơ mộng ấy. Đà Lạt trăng mờ, tay cầm tay lặng bước. “ Ta nhẹ dìu nhau như tiếng thở. Thương nầy, thương cho bỏ lúc đợi chờ.”
Suối A Mai dưới chân rặng Trường Sơn hùng vĩ. Mùa khô trong vắt, dịu dàng. Mùa mưa lũ, tràn ngập bãi bờ, ào ạt, dũng mãnh, ngựa bất kham. “Dòng An Giang, sông sâu, nước biếc. Dòng An Giang nên thơ khiến nhớ…” Tuổi học trò bơi lội. Giắt lá sả theo mình, phòng cá nóc đớp, khoét thịt da.
Năm xưa, ra thăm xứ Huế. Dòng sông Hương tình tứ. Câu hò mái đẩy vẳng đưa. Chùa Thiên Mụ cổ kính. Lăng Tự Đức u trầm. Học trò Đồng Khánh áo dài trắng, nón lá bài thơ. “Học trò xứ Quảng ra thi. Thấy cô gái Huế, bước đi không đành!”
Đèn Sài gòn, ngọn xanh, ngọn đỏ…Những đêm trường thao thức, nhớ người yêu lỗi hẹn, nhịp bước trên phố vắng, buồn hiu.
Kinh Xà No, người không lo đói. Gạo Nàng Mau vừa dẽo vừa thơm. Chiều tà lặng ngấm chiếc cầu ván bắc qua rạch Nàng Mau đẹp như tranh thủy mạc. Rừng U Minh xanh ngắt một màu. U Minh như quỉ mị đầy chết chóc. Chiến trường máu đổ, tử vong.
Tuổi thanh xuân thích cảnh lạ. Hà Tiên thăm Thạch Động. Mủi Nai ngắm trời mây. Chùa Phù Dung huyền thoại. Bac Tô Châu pha đèn nhìn cá bay.
Tây Đô, Cần Thơ bên bờ Sông Hậu. Chiều tà lộng gió đón người yêu. Bến Ninh Kiều dập dìu tài tử, giai nhân. Vườn Thầy Cầu xinh xinh. Rạch Tham Tướng với truyện “ Dưới Rặng Trăm Bầu.”
Ngày Miền Nam hấp hối, đứng trên dốc Châu Thới bưổi chiều tà, nhìn về phi trường Biên Hòa mịt mùng trong khói lửa. Tỉnh lỵ mến yêu thời lập nghiệp, bên kia bờ sông Đồng chìm vào tăm tối. Lòng thê lương!
Lưu ly trên đất Mỹ chạnh nhớ quê nhà Việt Nam.
BÀI THƠ KHÔNG VẦN
Xuân về trên đất Mỹ
Bâng khuâng nhớ Quê nhà
Quê hương tôi bên kia bờ Đại Dương
Đẹp não nùng, e ấp như cô gái đẹp Việt Nam
Những ngày tù đày, gian khổ trên đỉnh Hoàng Liên Sơn
Đói và lạnh, đêm trằn trọc, thao thức
Mõi mòn thiêm thiếp lúc tàn canh
Bừng mắt dậy
Hoa bang trắng xóa một màu trên sườn đồi bên song sắt nhà giam
Mùa xuân đến mang về sức hồi sinh
Cửa tù mở, xa xa đỉnh Fansipan hùng vĩ
Tuyết phủ một màu trắng xóa
Cửa tù mở, đi vào cỏi thiền
Trời đất, núi non, cảnh vật hòa đồng
Lòng thanh thản, không còn gì đói lạnh
Ngọn đồi sỏi đá, trơ trọi. Tay run run đào xới
Từng hóc và từng hóc nhọc nhằn
Hom cũ mì bỏ xuống đợi chờ
Ngày tháng dài trôi qua bằng bặt
Sườn đồi sỏi đá xanh tươi
Những cũ mì bụ bẩm
Tù trồng trọt nuôi thân
Những năm dài chay tịnh
Cũ mì băm tên gọi sắn dzui
Dzui cũng như vui cho được đở dạ
Những dêm dài thao thức, nhớ về Miền Nam
Nắng ấm chan hòa
Hè về dưới chân rặng Trường Sơn
Nắng như đổ lửa
Đêm về, tù già không thở được, đứng tựa song sắt khò khè
Tù trẻ trăn trở, mơ màng
Mơ về dòng suối mát quê làng Miền Nam
Chiều tà trên Bến Ngọc xứ Bắc
nhớ về ánh nắng vàng rơi rụng bên kia dòng sông xứ Thủ, Bình Dương
Dốc Phục Linh bên rặng Trường Sơn cao dòi dọi
Tù nhọc nhằn, oằn vai gánh nặng ráng sức trèo
Dốc Mơ, Gia Kiệm, trên đường đi Đà Lạt vừa cao vừa dài
Những ngày vui thơ mộng
Xe vượt qua thênh thang, những nụ cười âu yếm, đôi tình nhân trẻ
Yêu nhau mấy núi cũng trèo
Mấy sông cũng lội, vạn đèo cũng qua
Những ngày thơ mộng ấy
Đà Lạt trăng mờ, tay cầm tay lặng bước
“ Ta nhẹ dìu nhau như tiếng thở. Thương nầy, thương cho bỏ lúc đợi chờ.”
Suối A Mai dưới chân rặng Trường Sơn hùng vĩ
Mùa khô trong vắt, dịu dàng
Mùa mưa lũ, tràn ngập bãi bờ, ào ạt, dũng mãnh, ngựa bất kham
“Dòng An Giang, sông sâu, nước biếc
Dòng An Giang nên thơ khiến nhớ…”
Tuổi học trò bơi lội, giắt lá sả theo mình, phòng cá nóc đớp, khoét thịt da
Năm xưa, ra thăm xứ Huế
Dòng sông Hương tình tứ
Câu hò mái đẩy vẳng đưa
Chùa Thiên Mụ cổ kính
Lăng Tự Đức u trầm
Học trò Đồng Khánh áo dài trắng, nón lá bài thơ
“Học trò xứ Quảng ra thi. Thấy cô gái Huế, bước đi không đành!”
Đèn Sài gòn, ngọn xanh, ngọn đỏ…
Những đêm trường thao thức, nhớ người yêu lỗi hẹn, nhịp bước trên phố vắng, buồn hiu.
Kinh Xà No, người không lo đói
Gạo Nàng Mau vừa dẽo vừa thơm
Chiều tà lặng ngấm chiếc cầu ván bắc qua rạch Nàng Mau
đẹp như tranh thủy mạc
Rừng U Minh xanh ngắt một màu
U Minh như quỉ mị đầy chết chóc
Chiến trường máu đổ, tử vong.
Tuổi thanh xuân thích cảnh lạ
Hà Tiên thăm Thạch Động
Mủi Nai ngắm trời mây
Chùa Phù Dung huyền thoại
Bac Tô Châu pha đèn nhìn cá bay.
Tây Đô, Cần Thơ bên bờ Sông Hậu
Chiều tà lộng gió đón người yêu
Bến Ninh Kiều dập dìu tài tử, giai nhân
Vườn Thầy Cầu xinh xinh
Rạch Tham Tướng với truyện “ Dưới Rặng Trăm Bầu ”
Ngày Miền Nam hấp hối, đứng trên dốc Châu Thới bưổi chiều tà
nhìn về phi trường Biên Hòa mịt mùng trong khói lửa
Tỉnh lỵ mến yêu thời lập nghiệp, bên kia bờ sông Đồng chìm vào tăm tối
Lòng thê lương!
Lưu ly trên đất Mỹ chạnh nhớ quê nhà Việt Nam
Nguyễn Nhơn
