Buôn gì?

Nghe mức án mà bên công tố đưa ra cho những người bị xử trong phiên tòa xét xử vụ Việt Á, không khỏi không có những suy nghĩ.

Người được đề nghị mức án thấp nhất là ông Nguyễn Thành Danh, 10 tháng 4 ngày, bằng thời gian tạm giam. Ông bị truy tố về tội ứng trước test kit và sau này hợp thức bằng việc đấu thầu thành công cho Việt Á. Hoàn cảnh ứng trước của ông ấy là sao?

Thứ nhất là yêu cầu chống dịch rất cấp bách, không thể chờ đợi. Thứ hai, cấp trên đã đề nghị và giới thiệu cụ thể công ty Việt Á, và test kit của họ. Bản thân test kit đó có sẵn, và khi ấy, nó đã được Bộ Y tế và Bộ Khoa học Công nghệ hợp thức, thậm chí còn thông tin là nó được WHO phê duyệt, và có 20 nước đặt mua.

Lẽ ra, ông Nguyễn Thành Danh phải là vô tội, vì ông vi phạm qui định trong trường hợp bất khả kháng. Thời gian vừa qua, một số bệnh viện không dám đấu thầu vì sợ bị bắt như ông Danh, và người dân đã lãnh đủ. Đó là giai đoạn không có dịch. Còn khi dịch đang căng thẳng, mà cứ khăng khăng chờ đấu thầu xong thì việc chống dịch sẽ ách tắc ra sao?

Nhưng chua chát hơn, là bản thân ông Danh cũng đã bị giam giữ ứng trước, y hệt như ông nhận test kit ứng trước. Những người giam giữ ông cũng làm việc giống ông trước đây, là hợp thức việc giam giữ ứng trước, bằng cách đề nghị mức án bằng với thời gian ông đã bị giam giữ. Và tôi tin là Hội đồng Xét xử cũng sẽ đưa ra bản án y như vậy. Ông phải có tội. Ông phải nhận tội. Để hợp thức thời gian ông bị giam giữ ứng trước, đúng như việc ông làm trước đây, nhưng với mục đích chống dịch cứu người.

Người bị đề nghị mức án cao nhất là ông Nguyễn Thanh Long, cựu Bộ trưởng Bộ Y tế. Người bị truy tố 2 tội, với 2 mức án thấp hơn, nhưng tổng hình phạt lớn hơn ông Long, là Việt. Vậy ra, Việt là trùm cuối.

Một chủ doanh nghiệp nhỏ xíu và bỗng chốc lớn nhanh như Phù Đổng, với 80% sở hữu không biết là của ai, có thể điều hành cả bộ máy, bao gồm nhiều quan chức cấp rất cao, bộ trưởng, bí thư tỉnh, và… Lại còn có khả năng đưa hối lộ cho mấy chục giám đốc CDC của mấy chục tỉnh thành… Vậy ra hệ thống chính trị của chúng ta dễ bị tấn công, dễ bị gục ngã quá nhỉ?