Tổ chức Văn bút Mỹ (PEN America) hôm 2/1/2024 bày tỏ quan ngại sâu sắc về sức khoẻ của nhà báo Lê Hữu Minh Tuấn, biên tập viên và là thành viên Hội Nhà báo Độc lập Việt Nam (IJAVN), đang sa sút nghiêm trọng kể từ khi bị bắt vào tháng 1/2021, đồng thời kêu gọi Chính phủ Việt Nam hãy ngay lập tức phóng thích, hủy bỏ mọi cáo buộc, và chăm sóc y tế thiết yếu cho Lê Hữu Minh Tuấn.
Bà Anh-Thu Vo, Điều phối viên Nghiên cứu và Vận động của Văn bút Mỹ trong thông cáo báo chí khẳng định:
“Tình trạng sức khỏe suy giảm nhanh chóng của Lê Hữu Minh Tuấn, càng trầm trọng hơn do bị lơ là trong việc chăm sóc y tế và bị giam giữ vô cớ, là một lời nhắc nhở kinh hoàng về sự nguy hiểm của việc đấu tranh cho quyền tự do biểu đạt ở Việt Nam."
Cho rằng, "các xã hội lành mạnh, hưng thịnh phụ thuộc vào quyền tự do ngôn luận để thông tin có thể được chia sẻ, trao đổi suy nghĩ và phát triển ý tưởng," đại diện Văn bút Mỹ cho rằng, Chính phủ Việt Nam "rất cần được lắng nghe ý kiến từ những người như Tuấn, người khuyến khích sự phê phán và thường đóng vai trò là người dẫn dắt dư luận. Chính phủ Việt Nam phải đảm bảo an toàn cho Lê Hữu Minh Tuấn bằng cách trả tự do ngay lập tức cho ông.”
Ông Tuấn, 34 tuổi, bị kết án 11 năm tù theo Điều 117 Bộ luật Hình sự về tội “Tuyên truyền chống Nhà nước”. Ông bị bắt cùng với hai lãnh đạo khác của IJAVN, trong đó có ông Nguyễn Tường Thuỵ - một blogger của Đài Á Châu Tự Do.
Theo thông tin gia đình cung cấp cho RFA, trong buổi thăm gặp ngày 26/12 vừa qua tại Trại giam ở huyện Xuyên Mộc, tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu, gia đình nhận thấy ông Tuấn chỉ còn da bọc xương, xanh xao. Ông Tuấn cho biết không thể ăn bất cứ gì, chỉ có thể uống sữa với cháo loãng để cầm cự; vì ăn gì vào cũng không thể tiêu hóa.
Ông Tuấn tự đi ra gặp người thân được nhưng chậm chạp và gắng gượng, đồng thời nhắn lại rằng bản thân "chịu hết nổi rồi, không thể cầm cự được nữa.”
Các tổ chức quốc tế như Phóng viên Không biên Giới, Theo dõi Nhân quyền sau khi biết tin này đã có phản ứng, kêu gọi Chính phủ Việt Nam huỷ bỏ cáo buộc và trả tự do cũng như cung cấp chăm sóc y tế cần thiết cho ông Tuấn.
Trong Chỉ số Tự do Viết lách năm 2022 của PEN America, Việt Nam đứng ở vị trí thứ tư sau Trung Quốc, Iran và Ả Rập Saudi vì bỏ tù số lượng nhà văn nhiều nhất trên toàn cầu.
Vào tháng 10 năm 2023, Văn bút Mỹ đã đệ trình một báo cáo chung cho kỳ Kiểm Định Định Kỳ Phổ Quát (UPR) về Việt Nam, nêu rõ những lo ngại về các mối đe dọa đối với quyền tự do ngôn luận và các vi phạm nhân quyền khác.
Bản đệ trình này gửi lên Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc nhấn mạnh việc bỏ tù bất công đối với quyền tự do ngôn luận thông qua việc chính phủ vũ khí hóa Bộ luật Hình sự.
