11-6-2022
Thấy nhiều báo ca ngợi bài diễn văn này của Hiệu trưởng trường ĐHSP Hà Nội, đặc biệt là cái câu trong hình. Tò mò, tối qua tôi tìm đọc. Đọc hai lần. Một bài dài tới hơn 2.700 chữ!
Dài thế này, đọc dưới dạng diễn văn trước cử tọa thì ít nhất cũng mất 15 phút. Mà mấy ngày nay, trời miền Bắc nắng nóng kinh khủng. Nhớ đến cảnh học sinh trường tôi cũng dịp này, ngồi trong cái chói chang nực nội để nghe ê a hết ông này đến bà nọ khoe thành tích và giáo huấn, nghĩ mà thương.
Quay lại. Tôi đã nghiêm túc và kính cẩn đọc bài diễn văn 2.700 chữ này. Thật lòng, vẫn không nắm được chủ đề của nó là gì. Từ chuyện nọ sang chuyện kia, dàn trải miên man vô bờ vô bến. Nhưng bao trùm lên là đạo đức. Nào là giang sơn gấm hoa, nào là nhân dân anh hùng, nào là máu xương thấm đất, nào là đất nước còn nghèo, nào là hi sinh cống hiến, nào là trung thực vị tha, nào là yêu thương che chở, nào là nhẫn nại kiên trì, nào là trong sạch thơm tho…
Thú thực, ngày xưa tôi đi học, nếu thầy cô tôi nói với tôi rằng, kẻ cầm quyền hủ bại, đất nước đầy rẫy bất công, cái ác lan tràn… Đạo đức phải là đứng thẳng, tranh đấu không khoan nhượng, đừng cúi đầu cam chịu, đừng nhẫn nhục ngụy tín, đừng an phận cầu vinh…, thì có lẽ tôi đã không u mê dài đến thế.
Tiếc rằng, mãi khi lên đến cao học, tôi mới gặp thầy, mà cũng chỉ mấy ngày ngắn ngủi…
Đọc một bài diễn văn lê thê mà càng đọc như càng chìm sâu vào mấy trăm năm trước của tam cương ngũ thường, của quân thần phu phụ, của bề tôi ngoan đạo, của độc thiện kỳ thân, của tấc đất ngọn rau ơn chúa…
Ôi. Thầy còn dạy hãy coi khinh tiền bạc. Ô hô. Không có tiền thì sống làm sao? Lại viết bài “hàn Nho” để ca ngợi nghèo khổ mà thanh cao chăng?
Sao thầy không dạy rằng, nghèo là hèn, nhà giáo càng không nên nghèo; các em phải thay đổi hình ảnh của mình?
Sao thầy không dạy rằng, nước ta nghèo vì quản trị hủ hóa, tham nhũng tràn lan nên giáo viên cơ hàn?
Sao thầy không dạy rằng, đừng chấp nhận sống nghèo vì đã để kẻ khác làm tiền trên lưng các em?
Sao thầy không dạy rằng, hãy đấu tranh đòi tinh giản bộ máy cồng kềnh, ngăn chặn tham nhũng, dồn tiền ấy vào tăng lương để nhà giáo có thể sống đường hoàng được bằng lương?
Sao thầy không dạy, không dạy…
