Cuối cùng, nghi vấn của công chúng đã được Tổng cục Hải quan xác nhận là chính xác: Que thử COVID-19 mà Công ty Việt Á bán cho cơ quan phòng chống dịch bệnh của nhiều địa phương, cơ sở y tế, doanh nghiệp là... hàng Trung Quốc (1)!
Giá nhập khẩu mặt hàng này từ Trung Quốc chỉ chừng 95 cents Mỹ - khoảng 21.000 đồng/que thử nhưng giá được Bộ Y tế giới thiệu để những nơi có nhu cầu... tham khảo khi đặt hàng là... 470.000 đồng/que thử!
Cho đến giờ, Bộ Công an mới chỉ khởi tố 19 cá nhân. Ngoài ông Phan Quốc Việt và một số nhân viên Công ty Việt Á hay doanh nghiệp liên quan tới công ty này, chỉ mới có một số viên chức phòng chống dịch bệnh ở Hải Dương, Bình Dương, Nghệ An bị khởi tố.
Ở cấp cao hơn chỉ mới có một Vụ trưởng (Vụ Kế hoạch Tài chính – Bộ Y tế), một Vụ phó (Vụ KHCN các ngành kinh tế kỹ thuật của Bộ KHCN) đương nhiệm và một cựu Vụ trưởng (Vụ Trang thiết bị và Công trình y tế của Bộ Y tế) bị khởi tố (2).
Cũng cần nói thêm là việc khởi tố các viên chức cấp vụ chỉ xảy ra sau khi Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng (BCĐ TƯ về PCTN) tuyên bố đưa vụ án xảy ra ở Công ty Việt Á vào diện BCĐ TƯ về PCTN theo dõi và chỉ đạo (3).
***
Tuy nhiên cần hiểu thế nào là... “quyết liệt, mở rộng điều tra làm rõ bản chất của vụ án, xử lý nghiêm, không có vùng cấm, không có ngoại lệ, không chịu bất kỳ sự can thiệp trái pháp luật nào” khi đến giờ này, Ông Nguyễn Thanh Long - Bộ trưởng Y tế đuơng nhiệm và ông Chu Ngọc Anh - cựu Bộ trưởng KHCN, giờ đang đảm nhận vai trò Chủ tịch thành phố Hà Nội - vẫn bình an vô sự?
Có thể công an chưa tìm ra hoặc sẽ không thể tìm thấy ông Long, ông Anh “lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ” hoặc “nhận hối lộ” nhưng chẳng lẽ cả hai không cần phải chịu trách nhiệm về chuyện tung tin giả, gây ngộ nhận, rằng bộ thử nghiệm COVID-19 do Học viện Quân y và Công ty Việt Á... “phối hợp nghiên cứu” đã được WHO (Tổ chức Y tế Thế giới)... công nhận chất lượng và chấp thuận cho sử dụng (4)? Không cần phải chịu trách nhiệm về việc chọn liên danh Học viện Quân y – Công ty Việt Á thực hiện “đề tài nghiên cứu cấp quốc gia” để... “sản xuất” bộ xét nghiệm COVID-19 quỷ quái ấy? Không cần phải chịu trách nhiệm vì đã duyệt chi 18,9 tỉ công quỹ cho Học viện Quân y nghiên cứu bộ xét nghiệm COVID-19 (5)? Không cần phải chịu trách nhiệm khi bất chấp khuyến cáo của các chuyên gia y tế, chuyên gia dịch tễ, cổ xúy “thần tốc xét nghiệm diện rộng” để mở đường cho Công ty Việt Á... bán... hàng Trung Quốc và các viên chức hữu trách trong ngăn ngừa đại dịch nhận những khoản hoa hồng kếch xù?
Tương tự, chẳng lẽ Học viện Quân y không phải đơn vị trực thuộc Bộ Quốc phòng nên Bộ trưởng Quốc phòng không cần bận tâm tìm hiểu và trả lời với công chúng, ai cho phép Học viên Quân y liên doanh với những doanh nghiệp như Việt Á để dùng công quỹ... “nghiên cứu” đề tài này, công trình kia rồi đem thành quả phục vụ... sự nghiệp của doanh nghiệp là đối tác? Hình thức đó có phải là mô hình mới trong thực hiện chủ trương... quân đội làm... kinh tế không?
Khi Bộ KHCN, Bộ Y tế, Bộ Quốc phòng như thế, Thủ tướng – người đứng đầu chính phủ có chịu trách nhiệm như hệ thống chính trị, hệ thống công quyền vẫn ra rả, rằng điểm mới của “chỉnh đốn” bao gồm cả buộc người đứng đầu phải chịu trách nhiệm không?
Thực tế cho thấy “thần tốc xét nghiệm diện rộng” không chỉ mở đường cho Công ty Việt Á... bán... hàng Trung Quốc, tạo điều kiện cho các viên chức hữu trách kiếm tiền mà còn là nguyên nhân khiến hậu quả đại dịch trở thành trầm trọng.
Không xem xét trách nhiệm thì ai sẽ điều tra đến tận gốc xem có bao nhiêu người uổng mạng chỉ vì các chủ trương, chỉ đạo bất chấp khoa học, thậm chí những chủ trương, chỉ đạo ấy chỉ nhằm tạo điều kiện cho một số cá nhân làm giàu bất kể đồng bào thế nào?
Có phải vì hệ thống chính trị, hệ thống công quyền hiện nay được tổ chức như thế, vận hành như thế nên các thành viên mới táo tợn, tham tàn, trơ trẽn như thế? Có nên nuôi những hệ thống như thế hay không?
