Đại án Việt Á

Mấy hôm nay, tất cả các trang tin tức, báo đài, và cộng đồng mạng đang nổi sóng vì vụ việc “thổi giá” kit test RT-PCR của công ty Việt Á, càng phanh phui thì càng thấy nhiều điều kỳ lạ và những mối lo.

Lạ vì:

- Kit test bị thổi giá cao như vậy nhưng Bộ Y Tế không thấy vô lý trong suốt một thời gian dài, thậm chí còn giới thiệu giá cho các tỉnh mua.

- Việt Á là một công ty cung ứng hàng triệu kit test mỗi tháng cho cả nước, mà cơ sở sản xuất chỉ có diện tích quá khiêm tốn, vài chục nhân viên và các máy móc cũ kỹ, thiết bị không chuyên nghiệp! 

Lo vì:

- Vẫn chưa rõ “thiếu sót nào đó” của Bộ Y Tế có lẽ rất nghiêm trọng, mới có thể để “con voi lọt qua lỗ kim”!

- Nếu kit test của Việt Á kém chất lượng và được sử dụng trong một thời gian dài vừa qua, ở nhiều tỉnh thành thì hậu quả thật khôn lường!

Do vậy, ngoài việc Bộ Công An đang gấp rút điều tra ngọn ngành đại án này liên quan đến các thiệt hại về kinh tế qua việc nâng khống giá kit test, hối lộ các quan chức trong ngành y tế để trúng thầu. Thì mình nghĩ, các nhà khoa học Việt Nam cần phải làm rõ về vấn đề “chất lượng” của những bộ kit test được cung ứng bởi công ty Việt Á trong thời gian qua (các xét nghiệm kiểm tra cần được thực hiện bởi những bên độc lập, uy tín)!

Cần biết chúng có độ chính xác tới đâu, so với các kit test được WHO hoặc FDA cấp phép. Ngưỡng phát hiện mRNA virus trong mẫu có ngang ngửa hay không? Độ đặc hiệu, độ nhạy thế nào? Tỉ lệ âm tính giả, dương tính giả là bao nhiêu? Chúng ta cần biết điều này ngay, để có thể ước lượng các sai số trong các số liệu trong cộng đồng vừa qua.

Đại án này xảy ra thực sự không làm mình bất ngờ, vì từ đầu dịch tới giờ các quan chức từ trên xuống dưới cứ bám vào chiến lược “xét nghiệm diện rộng” một cách “kỳ lạ”. Dù rằng về khía cạnh khoa học lẫn tình hình thực tế của Việt Nam đều KHÔNG cho thấy nó là một chiến lực khả thi và KHÔNG cần phải cố sống cố chết để làm cho được!

Vụ Phan Quốc Việt thổi giá kit test mấy ngàn tỉ thực sự đối với mình chỉ là phần nổi của tảng băng. Quan trọng là phải tìm ra “phần chìm” của tảng băng này, cái phần đã đóng vai trò chủ đạo, chỉ đạo, vẽ đường cho hươu chạy… Có tìm ra nó, loại bỏ nó, thay đổi cái gọi là “cơ chế ngầm” này thì mới mong không có những hiện tượng như thế này trong tương lai.