Dư luận cả nước đang xôn xao trước thông tin về vụ án công ty Việt Á cung cấp bộ xét nghiệm COVID-19 với giá thành cao, và đặc biệt là những cáo buộc tham nhũng của quan chức nhà nước từ trung ương cho đến địa phương xung quanh vụ việc này.
Giới quan sát đánh giá rằng vụ án này sẽ có tác động mạnh mẽ đến uy tín của đảng Cộng Sản Việt Nam, đặc biệt là Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, người đang sử dụng chiến dịch chống tham nhũng để duy trì tính chính danh của đảng cầm quyền.
Từ Thành phố Hồ Chí Minh, ông Đinh Kim Phúc, nhà quan sát và bình luận chính trị cho Đài Á Châu Tự Do biết quan điểm của ông:
“Nếu như ban chuyên án và Đảng và nhà nước không lãnh đạo, chỉ đạo để làm sáng tỏ cái đại án này, thì tôi nói vấn đề công ty Việt Á sẽ là mồ chôn cái uy tín của đảng và Nhà nước.
Vì đây là một vấn đề cực kỳ nghiêm trọng chứ không phải chỉ là một cái chuyện tham nhũng, hối lộ, hàng gian hàng giả bình thường.”
Trước đó, hôm 17/12/2021, Bộ Công an Việt Nam bắt giữ Tổng giám đốc công ty cổ phần công nghệ Việt Á Phan Quốc Việt, và Giám đốc Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh Hải Dương Phạm Duy Tuyến.
Hai ông này cùng với 5 người khác bị khởi tố và bắt tạm giam vì bị cho là đã bắt tay nhau nâng khống giá để hưởng lợi từ bộ xét nghiệm COVID-19 do Việt Á và Học viện Quân y sản xuất.
Sau đó, báo chí nhà nước mới vỡ lẽ ra rằng, bộ xét nghiệm của công ty này chưa bao giờ được Tổ chức Y tế thế giới chấp thuận cho sử dụng khẩn cấp, như quảng cáo của Bộ Khoa học và Công nghệ hơn một năm trước đó. Ông Đinh Kim Phúc nhận định thêm:
“Nếu như làm đường ăn hối lộ, làm không đúng chất lượng con đường thì rõ ràng nó làm nguy hiểm cho người tham gia giao thông, nó có thể ảnh hưởng đến chất lượng của một công trình nhưng mà cái ảnh hưởng đó về lâu về dài.
Còn cái vấn đề các bộ xét nghiệm là dởm, và không đúng quy định của Tổ chức Y tế Thế giới thì nó sẽ ảnh hưởng đến sức khoẻ, sinh mạng của con người trong đại dịch vừa qua.
Mà chúng ta thấy rõ ràng mấy chục ngàn người dân đã phải chết vì COVID-19, ngân sách nhà nước đã phải mất hàng ngàn tỷ đồng để phục vụ cho cái việc chống dịch, và cả nước phải đổ mồ hôi, xương máu vào cái việc chống dịch.
Thì không thể nào chấp nhận có những cán bộ làm giàu trên xương máu của nhân dân.”
Chống tham nhũng hiện vẫn đang được cho là nỗ lực lớn nhất của đảng Cộng Sản nhằm giữ uy tín và duy trì tính chính danh của đảng cầm quyền.
Tuy nhiên, Giáo sư Mạc Văn Trang, một cựu đảng viên đảng Cộng sản lại cho rằng sự việc của ông ty Việt Á chứng tỏ việc chống tham nhũng ở Việt Nam vẫn chỉ diễn ra trên bề mặt chứ không thực chất. Cụ thể, ông bình luận:
“Sự thật là có chống tham nhũng, tiêu cực mạnh bao nhiêu thì nó cũng chỉ là bề ngoài thôi, chữa từ ngọn thôi chứ không chữa được gốc. Cái gốc của nó vẫn là vấn đề độc đảng, toàn trị, không có cạnh tranh không có tam quyền phân lập, không có đối trọng để giám sát, công khai, minh bạch thì chỉ vẫn chỉ một chiều thôi.
Ngay cả truyền thông cũng chỉ một chiều thôi, cho nên rất là nguy hiểm. Khi mà cái công ty Việt Á này có một cái tuyên bố gì là được bộ Khoa học Công nghệ hay Y tế công nhận một cái thì tất đài báo đưa tin giống nhau hết. Không có một cái điều tra độc lập khách quan nào hết. Không có một ý kiến nào phản biện trái chiều hết.
Thành thử ra cái đó là vừa đá bóng vừa thổi còi lúc nào cũng chỉ tuyên truyền một chiều thì sẽ làm cho xã hội méo mó đi. Rồi thì cái kim bọc giẻ lâu ngày cũng lòi ra thôi, không thể che giấu nhân dân được.”
