Tổ chức Theo dõi Nhân quyền Human Rights Watch hôm 13 tháng 12 ra tuyên bố, kêu gọi chính quyền Việt Nam trả tự do cho nhà báo Phạm Đoan Trang chỉ một ngày trước khi diễn ra phiên xét xử sơ thẩm tại tòa án nhân dân Hà Nội. 

“Blogger năng động Phạm Đoan Trang phải đối mặt với đòn trả đũa nặng nề của chính quyền vì những hoạt động ủng hộ tự do biểu đạt, tự do báo chí và nhân quyền của bà trong suốt một thập niên,” ông Phil Robertson, Phó Giám đốc Ban Á châu của Tổ chức Theo dõi Nhân quyền nói trong tuyên bố.

Ông này cũng cho rằng bằng cách khởi tố và đưa Phạm Đoan Trang ra xét xử, chính quyền Việt Nam đang cho thấy họ "sợ các tiếng nói phê phán có ảnh hưởng đến thế nào.”

Toà án Nhân dân Thành phố Hà Nội dự kiến mở phiên xét xử nhà báo bất đồng chính kiến nổi tiếng vào ngày 14 tháng 12, sau hơn một năm bà bị bắt giữ hồi đầu tháng 10/2020 chỉ vài giờ sau khi kết thúc đối thoại nhân quyền Việt-Mỹ. 

Nhà báo Phạm Đoan Trang bị cáo buộc dưới tội danh “tuyên truyền chống nhà nước” theo điều 88 của luật Hình sự năm 1999. 

“Viết về thảm hoạ môi trường, vi phạm nhân quyền, thiếu tự do tôn giáo, và trả lời phỏng vấn báo chí quốc tế không phải là tội, thế nhưng mà chính quyền Việt Nam lại biến những việc đó thành tội phạm” - ông Robertson nói và cho rằng “lẽ ra chính quyền nên hoan nghênh việc bà Phạm Đoan Trang tìm hiểu về những việc làm sai trái, lạm dụng và lạm quyền, thay vì trừng phạt bà.”

Trong bản cáo trạng truy tố cựu phóng viên của các tờ báo lớn trong nước, nhà cầm quyền cáo buộc bà Trang tham gia thảo luận bàn tròn trực tuyến trên BBC Việt ngữ và trả lời phỏng vấn của phóng viên ban Việt ngữ - Đài Á Châu Tự Do.

Ngoài làm báo, bà Phạm Đoan Trang còn là tác giả hay đồng tác giả của nhiều cuốn sách về khoa học chính trị, cũng như các báo cáo về tình hình nhân quyền ở Việt Nam, bà cũng là người chắp bút cho báo cáo về thảm hoạ môi trường do công ty Formoasa gây ra ở miền trung Việt Nam hồi năm 2016. 

Trước bối cảnh bà Phạm Đoan Trang sẽ bị xét xử và phải đối diện với mức án có thể lên đến 12 năm tù giam, tổ chức nhân quyền quốc tế kêu gọi chính quyền Việt Nam hủy bỏ mọi cáo buộc và trả tự do cho bà Trang ngay lập tức. 

Phó Giám đốc Ban Á châu của tổ chức nhân quyền có trụ sở tại Hoa Kỳ cũng kêu gọi các nhà tài trợ và đối tác thương mại quốc tế của Việt Nam như Hoa Kỳ, EU, Úc và Nhật Bản "cần chấm dứt việc ém nhẹm những vi phạm nhân quyền có tính hệ thống của Việt Nam". 

Hôm 8 tháng 12, tổ chức Ủy ban Bảo vệ Ký giả CPJ công bố nghiên cứu về tình hình tự do báo chí và đàn áp truyền thông trên toàn thế giới trong năm 2021, qua đó cho thấy Việt Nam là một trong bốn nước bắt giam nhiều nhà báo nhất trên thế giới. 

Trong 23 nhà báo Việt Nam được CPJ nhắc tên, có nhà báo Phạm Đoan Trang sắp bị đưa ra xét xử và đối diện với mức án lên đến 12 năm tù nếu bị tuyên là có tội.