Nếu kéo dài phong tỏa với việc dựng lên các rào chắn dọc ngang, xuôi ngược các tuyến đường, các khu dân cư một thời gian nữa. Thì chắc sẽ xuất hiện sự chuyển biến tâm lý của một bộ phận nhân viên công lực vốn đa dạng từ các nguồn. Từ nhân viên phường đến anh công an hay dân quân tự vệ, mấy hôm trước còn có bộ đội...
Không chỉ là quy luật xã hội mà như quy luật tự nhiên, một số nhân viên được giao những nhiệm vụ thi hành quyền lực, soát xét và quyết định ai được qua chốt kiểm soát một thời gian sẽ có khuynh hướng thủ đắc tâm thế của quyền lực.
Người nhanh thì vài ngày, lâu hơn thì vài tuần sẽ cảm nhận "cái uy" của mình và cứ thế mà làm khó cho dân nhiều khi vô lý. Đối với những người này thì chẳng thể nào tranh luận gì được với họ.
Một bộ phận nhân viên nếu không thiết với việc chặn chốt soát xét (?), hay có tâm lý chia sẻ những khó khăn của dân chúng, thì có thể sẽ không hoàn thành nhiệm vụ vốn mang tính cưỡng chế hành chính. Cứ như thế nhiều ngày thì chỉ còn lại hầu như những "ông quan" chốt chặn, rất oai vệ và luôn sẵn sàng thể hiện tối đa "quyền lực" của mình.
Ngay trước thời gian lockdown nghiêm ngặt (trước 23/8) nếu có dịp ra đường bằng giấy của cơ quan, công ty, không khó để nhận ra các nhân viên chốt kiểm soát, cầm dùi cui trong tư thế khiến dân chúng nghĩ mình như tội phạm. Và dĩ nhiên đâu đó cũng có những nhân viên thông cảm với nỗi khổ chung của dịch bệnh.
Có thể hình dung, nếu một xã hội mà chính quyền chỉ dùng hệ thống dựa trên sức mạnh và mệnh lệnh hành chính thì sẽ có càng nhiều, thậm chí là đa số những nhân viên ít cảm xúc, ít suy nghĩ và yêu thích thể hiện quyền lực.
Dù lockdown là giải pháp tình thế và người dân Việt Nam có khuynh hướng chịu gạt bỏ những quyền riêng tư cá nhân để ủng hộ nhà nước trong các biện pháp chống dịch. Nhưng có lẽ việc cảnh giác với dạng tự kỷ ám thị về quyền lực của những nhân viên công lực thừa cơ bắp thiếu cảm xúc, xuất hiện ngày càng nhiều - do lockdown ngày càng lâu - là điều cần thiết! Đặc biệt trong việc hướng tới một xã hội hòa ái (nếu có và nên có.
Phong tỏa kéo dài, các nhân viên công lực thực thi nhiệm vụ với tâm thế sính quyền sẽ ngày càng nhiều, dân chúng càng bức bối thì càng làm không đẹp cho hình ảnh chính quyền. Phong tỏa không chỉ ảnh hưởng đến kinh tế!
LÊ VĨNH TRIỂN 15.09.2021
