Lưu Nhi Dũ - Ngày đầu “thiết quân luật"

1. Ghi vội mấy dòng để nhớ một ngày lịch sử (23-8-2021). Ngày đầu tiên “thiết quân luật”, dù các quan chức nói không phải “thiết” gì cả nhưng mà lockdown nghiêm ngặt. Tôi ủng hộ lockdown tuyệt đối để chống dịch, coi như “đấu tranh này là trận cuối cùng” đi, nhưng cách tổ chức của TP HCM thể hiện nhiều bất cập, đặc biệt trong công tác truyền thông.

Nếu kỷ luật, có lẽ những người làm công tác truyền thông của nhà nước nên tự nhận kỷ luật trước. Không thể và không được phép có chuyện sáng UBND TP nhắn tin cho dân (và cả báo đăng) mỗi hộ được đi chợ 1 lần/tuần, trưa lại nói không, lãnh đạo thành phố đính chính không có chuyện đó, tất cả đều không được phép đi chợ. Vậy là dân túa ra đường một lần nữa, họ tự cứu mình.

Thất bại truyền thông là thất bại thảm hại nhất từ đầu mùa dịch thứ 4 đến nay. “Có có không không, rồi lại có”. Dân tin ai! Chống dịch là phải minh bạch, cả trong dịch tễ lẫn truyền thông.

Trong công điện của chính phủ hôm 22-8, nhấn mạnh: “Đẩy mạnh công tác truyền thông, bảo đảm thống nhất, kịp thời, chính xác; tạo đồng thuận xã hội với tinh thần “lấy cái đẹp dẹp cái xấu”, “lấy tích cực đẩy lùi tiêu cực”; động viên, cổ vũ, truyền cảm hứng cho người dân để dân biết, dân hiểu, dân tin tưởng; kiên quyết đấu tranh, phản bác các thông tin sai trái, xấu độc”.

Căn cứ yêu cầu nghiêm ngặt của Thủ tướng, ai phụ trách truyền thông ở TP HCM nên tự nhận kỷ luật, chớ không phải ông chủ tịch UBNDTP!

15 giờ, tôi cũng phải chạy, chạy để mua đủ đồ cho nhà bốn miệng ăn, chạy trong quận Gò Vấp thôi. Nói thiệt như chạy giặc, để mua đủ thứ gia đình cần. Mà ai cũng chạy, một cuộc chạy đua, mua, bán, chụp giật, giá nào cũng chấp nhận, mà tất cả đều là giá trên trời. Kể cả các tiệm thấy tây người mua như mua… tôm tươi! Phải công nhận người dân TP HCM thiệt giỏi, nhà nước có cả một hệ thống cung ứng hàng hóa mà vẫn bị “đứt gãy”, còn người dân thì không, vỉa hè quanh các chợ truyền thống không thiếu một thứ gì, từ thịt heo, rau, củ các loại, trứng gà, vịt, thịt gà, cả thịt heo mọi… đầy rẫy!

Tôi thử kiếm một bình hoa huệ trắng để cúng Rằm tháng Bảy, Vu Lan, có liền. Cầm bó hoa, tôi chảy nước mắt… Bình thường chưa chắc tôi cúng rằm này, có khi đi nhậu quên mất, về thắp nén nhang là xong, nhưng nay tôi phải cúng nghiêm túc, khi ngoài kia còn bao quan tài chưa được hỏa táng, còn bao nhiêu hũ tro cốt đồng bào mình chưa người nhận… Họ là những cô hồn hiện đại thời SARS-CoV-2!

Vừa chạy xe về nhà vừa nhẩm đọc văn tế cô hồn của cụ Nguyễn Du mà nước mắt cứ tự chảy: “Thương thay thập loại chúng sinh/Hồn đơn phách chiếc lênh đênh quê người…”. Trên quê mình, đất mình mà lênh đênh, cụ Nguyễn Du ơi… Hôm qua nhà nước công bố hơn 737 đồng bào mình tiếp tục vào lò hỏa táng!

2. Theo Trung tướng Ngô Minh Tiến - Phó tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam: “Lực lượng quân đội tham gia chống dịch ở TP HCM là đội quân công tác, không phải đội quân chiến đấu. Đây là nhiệm vụ đặc biệt của quân đội và chưa có tiền lệ. Trong các cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc, chúng tôi biết, thấy rõ kẻ thù, nhưng Covid-19 là kẻ thù không màu, không mùi, không vị, có thể lây nhiễm vào bất kỳ ai, kể cả là những người đã được tiêm phòng rồi. Vì vậy, chúng tôi xác định cuộc chiến này rất cam go, vất vả…”

Lần đầu tiên chúng ta dùng quân đội để chống dịch. Quân đội có nhiệm vụ thiêng liêng của quân đội. Chống dịch là dùng khoa học dịch tễ để dập dịch, chỉ có khoa học, các biện pháp khoa học và lãnh đạo phải biết lắng nghe các nhà khoa học, để chống dịch.

Tôi có nhiều năm trong quân ngũ, cầm súng bắn vào kẻ thù là những thằng lính Pol Pot (thực chất là bắn vào thầy chú của chúng, bọn bành trướng Bắc Kinh lúc đó), nên rất cảm tình với quân đội. Tôi hiểu các cháu bộ đội bây giờ và rất thương.

Các cháu không cầm súng bắn vào con virus corona, vì “thằng địch” vô hình mà hữu hình, hắn không có súng nhưng hắn có “vũ khí sinh học”, các cháu sẽ “chiến đấu” như thế nào? Để các cháu bộ đội 18-20 tham gia việc “đi chợ hộ cho dân” cũng bất cập, sao các cháu làm tốt được bằng các shipper chuyên nghiệp, dù có sự giúp sức của các đơn vị khác! Sao không ưu tiên tiêm vaccin cho tất cả các shipper, rồi sử dụng họ (họ cần làm việc để sống) đi chợ cho dân?

Tôi cũng chưa thể hình dung được, một tuần lockdown, rồi tuần thứ hai, sẽ như thế nào; điều gì sẽ xảy ra. Thành phố sẽ ứng phó như thế nào với rất nhiều nhu cầu của dân, làm sao đáp ứng nổi…

Chống dịch cần một chiến lược, những kế hoạch khoa học, cả trong tổ chức lẫn thực hiện, chớ không phải làm theo kiểu “sớm nắng chiều mưa”, lúng ta lúng túng như gà mắc tóc. Người dân biết hết, thấy hết nhưng họ không nói ra thôi. Họ thấy năng lực của những người đang chống dịch, cả những vị giáo sư tiến sĩ trong nhóm tư vấn, có người biết chi dịch giã đâu mà tư vấn!?

Hai tuần, đang thử thách tất cả chúng ta…