Cuối cùng, Tỉnh ủy Tuyên Quang đã quyết định dừng chi 2,5 tỉ để may trang phục cho tất cả các đại biểu tham dự đại hội đảng của tỉnh này vì một số địa phương có lùm xùm về việc mua quà tặng đại biểu (1).

Tin Tuyên Quang – tỉnh mà dự toán tổng thu ngân sách của cả tỉnh trong năm nay chỉ có 2,3 tỉ đồng nhưng yêu cầu công khố chi 2,5 tỉ để tổ chức đấu thầu 428 bộ trang phục, với yêu cầu vải nguyên liệu phải là Cashmere của Ý, vải lót phải của Nhật, phụ liệu (chỉ, cúc áo,…) phải của Đức và nhà thầu phải tổ chức đo – cắt – may cho từng đại biểu, giao hàng tận tư gia của từng đại biểu khiến công chúng tiếp tục sôi lên vì giận…

Tuy nhiên Tuyên Quang không phải là tỉnh đầu tiên và chắc chắn chưa phải tỉnh cuối cùng phung phí công quỹ cho đại hội đảng các cấp ở địa phương của mình. Một ngày trước khi Tuyên Quang tuyên bố hủy kết quả đấu hai gói thầu cung cấp 428 bộ trang phục bằng Cashmere, Quảng Trị tuyên bố hủy kế hoạch gọi thầu cung cấp 500… “bình hút tài lộc cao cấp” và phù hiệu để tặng đại biểu tham dự đại hội đảng của tỉnh!

Trước sự chỉ trích kịch liệt từ công chúng, đại diện Tỉnh ủy Quảng Trị phân bua: Thật ra, “bình hút tài lộc cao cấp” chỉ là… bình gốm có hình ảnh cầu Hiền Lương. Sở dĩ bình gốm trở thành “bình hút tài lộc cao cấp” trên thông báo mời thầu khiến công chúng dị ứng là vì… “sơ suất của anh em Văn phòng Tỉnh ủy” khi tìm - chọn quà tặng theo quảng cáo trên Internet (2)…

Đây có lẽ là lần đầu tiên đảng bộ một số tỉnh phải hủy các gói thầu mua sắm quà tặng các đại biểu tham dự đại hội đảng ở tỉnh của mình. Trước Tuyên Quang, Quảng Trị, Quảng Bình cũng đã hủy kế họach dùng 2,2 tỉ đồng để mua cặp da tặng các đại biểu và khách mời tham dự đại hội đảng của tỉnh Quảng Bình (3) vì không chịu nổi búa, rìu của dư luận. Tuy nhiên đó chỉ là… cá biệt.

Hệ thống chính trị, hệ thống công quyền của nhiều tỉnh khác vẫn thản nhiên dùng cả tỉ của công quỹ chi cho việc sắm cặp làm quà tặng các đại biểu dự đại hội đảng bộ của họ, chẳng hạn: Vĩnh Phúc chi 1,8 tỉ. Lâm Đồng chi 1,2 tỉ, Nam Định chi 980 triệu, Bắc Giang chi 925 triệu,… Đó là chưa kể nhiều huyện cũng đã chi từ 200 triệu đồng đến 700 triệu đồng mua cặp tặng các đại biểu tham dự đại hội đảng cấp huyện (4).

Thậm chí, có tỉnh như Quảng Ninh còn tuyên bố sẽ chi tới 3,2 tỉ để trang bị “350 máy tính bảng Samsung Galaxy Tab S6 Lite hoặc tương đương” để làm quà tặng các đại biểu tham dự đại hội đảng của tỉnh này (5)! Nhìn một cách tổng quát, công quỹ - mồ hôi, nước mắt của lương dân, nguồn lực để phát triển quốc gia – không là gì cả nên đảng bộ các tỉnh mới thi nhau sáng tạo trong lựa chọn – mua sắm và tặng quà sao cho độc, lạ!

***

Đáng lưu ý là từ Tổng Bí thư, các Ủy viên Bộ Chính trị, thành viên Ban Bí thư, đến Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương (BCH TƯ) đảng CSVN vẫn… ngậm tăm trước những trận bão dư luận về chi phí tổ chức đại hội đảng các cấp. Ứng xử thế nào với ý chí, nguyện vọng của nhân dân trong sử dụng công quỹ khi tổ chức đại hội đảng không phải là chuyện của những cá nhân lãnh đạo đảng. Đó là chuyện riêng của đảng bộ địa phương!

Tình trạng phung phí tới đâu, hoàn toàn phụ thuộc vào… nhận thức của đảng bộ địa phương, giới lãnh đạo đảng không bận tâm, phát xuất từ… chủ trương của đảng. Năm 2014, Văn phòng BCH TƯ đảng ban hành Quy định 39/QĐ-VPTW, buộc hệ thống công quyền phải đáp ứng tất cả nhu cầu (ăn ở, đi lại, trang trí, in ấn tài liệu, tuyên truyền, bồi dưỡng cho lực lượng phục vụ và bảo vệ, mua quà,…) khi đảng tổ chức đại hội (6).

Cho nên các tỉnh mới thi nhau chi, mới có những gói thầu mà phía gọi thầu khoe mức độ… sành điệu, kiểu như vải nguyên liệu phải là Cashmere của Ý, vải lót phải của Nhật, phụ liệu (chỉ, cúc áo,…) phải của Đức và nhà thầu phải tổ chức đo – cắt – may cho từng đại biểu, giao hàng tận tư gia của từng đại biểu hay bình gốm được nâng lên thành “bình hút tài lộc”, hoặc quà là máy tính bảng Samsung Galaxy Tab S6 Lite hoặc tương đương…

Không chỉ khoe quà, hệ thống chính trị, hệ thống công quyền các tỉnh còn thi nhau khoe khả năng chi tiền cho “công trình chào mừng đại hội đảng”. Trong 86,5 tỉ mà UBND tỉnh Lạng Sơn đề nghị Bộ Tài Chính chi để tổ chức đại hội đảng các cấp ở tỉnh này, hơn 75.7 tỉ chi trực tiếp cho các đại hội đảng và hơn 10,7 tỉ chi cho cải tạo sửa chữa công trình phục vụ đại hội đảng các cấp (7).

Dường như muốn nhỉnh hơn, Hòa Bình mới vung tay chi 11 tỉ cho việc dựng 11 chữ (Đời đời nhớ ơn Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại) để chào mừng… đại hội đảng tỉnh Hòa Bình. Không may cho Hòa Bình là mức chi một tỉ cho một chữ quá… nhạy cảm, do áp lực của dư luận, Tỉnh ủy Hòa Bình đành “giãn tiến độ thi công” (8), công trình không thể hoàn thành trước ngày đại hội đảng ở tỉnh này khai mạc.

***

Nhiều thế hệ người Việt được giáo dục dưới mái trường xã hội chủ nghĩa từng bị buộc phải thuộc lòng Bài ca cách mạng (*) – tác phẩm mà lúc đầu bị cho là tác giả vẫn còn khuyết danh, sau này được xác định là của Đặng Chánh Kỷ, tố cáo áp bức, bất công trong xã hội Việt Nam thuở còn lệ thuộc thực dân Pháp và phong kiến để biết ơn đảng đã lãnh đạo dân tộc thực hiện thành công cuộc “cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân”, đưa cả nước vào “giai đoạn quá độ lên chủ nghĩa xã hội”.

So thực trạng kinh tế, xã hội ở Việt Nam sau 45 năm giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước với đảng bộ các tỉnh thi nhau dùng công quỹ để tổ chức đại hội đảng các cấp, liệu có khác gì hai câu thơ đầu của Bài ca cách mạng: Bòn khố rách sắm dù, sơn kiệu. Lấy máu dân làm rượu làm trà - ? Có một điểm thú vị là gần đây, khi đề cập đến Đặng Chánh Kỷ và Bài ca cách mạng, hai câu thơ vừa kể và hai câu kế: Khổ ta lại phải lo ta. Nếu không chịu nổi liệu mà dậy mau… đã bị đục bỏ, đảng không muốn nhắc đến nữa (9).