Ngày 25/1 tới đây, Tòa án Nhân dân huyện Diễn Châu (Nghệ An) sẽ xét xử hai anh Hoàng Đức Bình và Nguyễn Nam Phong với tội danh “chống người thi hành công vụ” trong một cuộc tuần hành của người dân Quỳnh Lưu hồi tháng 2 năm ngoái. Điều đáng nói là hàng trăm nhân chứng có mặt trong cuộc tuần hành đều chưa từng “được” công an hỏi đến trong quá trình điều tra. Một trong các nhân vật chính của sự kiện – linh mục J.B. Nguyễn Đình Thục – đã cố gắng lên tiếng rất nhiều về vụ việc này để làm rõ mọi khuất tất.
Bản thân linh mục Nguyễn Đình Thục, quản xứ Song Ngọc (huyện Quỳnh Lưu, Nghệ An), cũng là một nhân chứng quan trọng bởi ông là người tổ chức cuộc tuần hành ngày 14/2/2017 của dân Quỳnh Lưu (đi bộ đến Tòa án Nhân dân huyện Kỳ Anh để nộp đơn kiện Formosa). Ông còn là chủ sở hữu chiếc xe hơi mà anh Nguyễn Nam Phong cầm lái và Hoàng Đức Bình ngồi bên trong, và bị công an Nghệ An cẩu đi trong cuộc tuần hành hôm đó.
Linh mục Nguyễn Đình Thục có gửi đơn đề nghị được làm nhân chứng dự phiên tòa ngày 25/1 tới, song ông không nhận được phản hồi nào.
Người lái xe của ông – anh Nguyễn Nam Phong, sinh năm 1980 – bị bắt hôm 27/11 vừa qua với cáo buộc ban đầu là vì tội “mua dâm”. Ngay sau đó, những trang web đen của dư luận viên đã đăng tải hàng loạt bài viết sỉ nhục cả linh mục Thục lẫn anh Phong. Tuy nhiên, sang ngày 29/11, phía công an đã “chuyển đổi tội danh” của anh Phong sang “chống người thi hành công vụ” và không nhắc gì tới chuyện “bắt vì mua dâm” nữa.
Cái bẫy và cáo buộc “mua dâm”
– Đầu tiên, xin linh mục làm rõ những thông tin xoay quanh việc công an Nghệ An bắt anh Nguyễn Nam Phong (sinh năm 1980), là người lái xe của linh mục, vào ngày 27/11/2017?
Buổi tối ngày 27/11/2017, vào khoảng chừng 19h, anh Phong đi chơi với mấy người bạn, trong đó có một người quen cũ tên là Tâm, làm nghề sửa chữa và buôn bán xe máy. Theo anh Phong kể trước đó với tôi, thời gian gần đây anh Tâm tỏ ra rất thân thiết, nhiều lần rủ anh Phong đi chơi, uống rượu mà anh Phong đều chối. Lần này không biết làm sao mà anh Phong lại đồng ý. Tính Phong hay nể bạn bè, thành ra rủ nhiều lần thì anh ấy nhận lời.
Hôm đó họ đi chơi, cho đến đêm khuya vợ anh Phong là chị Yến gọi điện thì Phong không bắt máy. Sau đó, điện thoại tắt nguồn. Chị Yến rất lo lắng vì anh Phong không khi nào đi như thế. Nếu có việc đột xuất, cần thiết phải đi qua đêm, thì anh ấy luôn gọi điện về nhà.
Sáng hôm sau, tức là ngày 28/11/2017, vào khoảng 9h sáng, chị Yến nhận được thông báo từ cơ quan cảnh sát hình sự tỉnh Nghệ An là anh Phong bị bắt tối qua ở xã Diễn Hải (huyện Diễn Châu) vì tội mua dâm. Chị Yến không tin, và khi chị ấy kể lại với tôi thì tôi cũng không tin. Anh Phong phục vụ cộng đoàn giáo xứ với tư cách một vị trong ban thánh giáo và cũng là người thân cận, hay giúp tôi trong nhiều công việc. Tôi biết rõ tính anh Phong, đó là một người rất chính trực, đúng đắn.
Đúng như suy đoán của chúng tôi, ngày hôm sau nữa, 29/11, vào chừng 3h chiều gì đó, bên cảnh sát điều tra gửi về một giấy khác, nói rằng anh Phong bị bắt vì tội chống người thi hành công vụ. Tức là ngày 28 thì thông báo bắt vì tội mua dâm, ngày 29 thì bảo bị bắt vì chống người thi hành công vụ.
– Thông thường, trong các án giết người, điều đầu tiên ta phải nghĩ đến là nạn nhân có kẻ thù nào không. Trong vụ án “chống người thi hành công vụ” này, theo linh mục, anh Nguyễn Nam Phong có làm điều gì khiến chính quyền căm ghét không?
Tôi sống với anh Phong đã lâu và tôi thấy anh ấy tốt lắm. Ai đã gặp anh Phong một lần thì sẽ quý mến anh ấy lắm, vì sự nhiệt tình, khiêm tốn của anh ấy. Anh Phong rất chính trực, quảng đại, luôn mong muốn điều tốt và hy sinh cho người khác. Cái mà chính quyền ghét – có thể họ ghét hay đơn giản là khó chịu về anh Phong – chính là việc anh ấy đã giúp đỡ tôi, nhất là việc anh ấy lái chiếc xe của tôi mang biển số 37A 27724 để chở Hoàng Đức Bình, hai nữ tu và một số bà con đi kiện Formosa ngày 14/2/2017.
Khi “người thi hành công vụ” tấn công dân
– Kết luận điều tra của cơ quan cảnh sát điều tra tỉnh Nghệ An và cáo trạng của Tòa án Nhân dân huyện Diễn Châu cáo buộc anh Phong không chịu mở cửa xe theo lệnh của họ trong sự kiện hôm 14/2. Vào thời điểm diễn ra cuộc xô xát đó, linh mục có đứng gần xe không và có chứng kiến hai bên đôi co không?
Hôm đó, một số đông bà con đi bộ nên tôi không đành lòng ngồi xe mà tôi xuống đi bộ cùng bà con. Công an chặn chúng tôi lại và yêu cầu những người đi xe máy phải chạy vào một bãi đất trống. Tôi thấy chiếc xe của tôi chạy phía trước, cách tôi chừng khoảng 100m, rồi dừng lại. Tôi thấy cảnh sát giao thông, công an sắc phục, thường phục, vây lấy xe. Sau đó, chính tôi cũng bị đánh. Phía chính quyền gây ra một cuộc hỗn loạn, và họ đàn áp, đánh đập người dân rất tàn ác, nên tôi không để ý đến chiếc xe nữa. Về sau thì tôi được biết là xe đã bị cẩu đến một nơi nào đó mà người trong xe cũng không xác định được vị trí.
– Họ đánh linh mục như thế nào?
Khi đó tôi đi trong đoàn. Một số bà con đi trước tôi. Khi tôi đi đến đoạn ở gần trạm 5 thì công an đã dẹp bà con thành cả một đoàn đứng ở đó. Tôi thấy ông Nguyễn Hữu Cầu, Giám đốc Công an tỉnh Nghệ An, rồi thấy anh Sửu bên an ninh tôn giáo bước đến, giới thiệu tôi với ông Cầu. Tôi chào hỏi và giơ tay bắt tay ông Cầu, rất vui vẻ. Đang nói chuyện ôn hòa với nhau như thế thì bỗng có một đám đông lao vào tấn công tôi ngay trước mặt ông Cầu. Tôi nghĩ ý đồ của họ là bắt tôi, bởi vì họ rất thô bạo, ôm ngang tôi để đưa đi. Một số người đi cùng thấy tôi bị bắt như thế thì họ ôm tôi lại. Hai bên giằng co, thành ra tôi bị xây xước một số chỗ và chảy máu miệng.
Điều tôi thấy khó hiểu và bất bình là tôi đứng ngay trước mặt ông giám đốc công an tỉnh Nghệ An. Chức năng của công an là bảo vệ người dân, mà hơn thế nữa tôi là một chức sắc tôn giáo, là người dẫn đoàn đi, nhưng ông ta chẳng làm gì cả. Chắc cũng phải có sự chỉ đạo của ông Cầu thì người ta mới thô bạo với tôi như thế, chứ không thể nào mà trước mặt công an, tự nhiên người ta tấn công một vị linh mục.
– Trong kết luận điều tra và cáo trạng, công an cho rằng anh Hoàng Bình đã nhắc anh Nam Phong đừng mở cửa xe, và vì thế anh Phong mắc tội “chống người thi hành công vụ”. Linh mục nghĩ sao về lập luận buộc tội này?
Tôi có căn dặn anh Phong là anh phải bảo đảm an toàn cho người trên xe. Thành ra anh Phong mới không mở cửa.
Tuy nhiên, điều tôi muốn nhấn mạnh là không thể kết tội anh ấy chống người thi hành công vụ được. Vì thứ nhất là xe đang lưu thông đúng luật, sao lại chặn lại? Thứ hai là khi họ chặn xe lại thì cả một đám đông cả công an sắc phục và thường phục vây quanh xe, và có những hành vi rất thô bạo như giật cửa xe, đấm vào xe, bẻ gạt nước. Trong hoàn cảnh đó, tài xế nào có lương tâm, trách nhiệm thì không thể mở cửa xe, vì mở là đặt những người trong xe vào tình thế rất nguy hiểm. Dù tôi có dặn hay không thì cũng vậy.
Nói rằng nếu mở cửa xe, những người trong xe sẽ bị tấn công, thì không phải là chuyện chúng tôi suy đoán mà thực tế là như thế. Bởi vì cách xe chừng khoảng 100 mét, bà con còn đang bị tấn công bởi chính cảnh sát cơ động và công an thường phục kia mà. Chúng tôi bị tấn công rất tàn ác. Hàng trăm người bị đánh. Gần ba chục người phải đi cấp cứu tại bệnh viện hay trung tâm y tế.
Họ đánh bằng dùi cui, gậy gộc, đấm đá, trong khi chúng tôi rất ôn hòa. Chúng tôi ngồi xuống đọc kinh mà họ còn ném pháo nổ ở sát nơi chúng tôi ngồi. Nhiều người sợ quá không chịu được, bỏ chạy và thế là bị đánh đập rất tàn ác.
Chúng tôi nghĩ anh Phong không mở cửa xe là việc làm rất đúng lương tâm và đầy tình người. Thêm nữa, nếu bảo anh ấy chống người thi hành công vụ thì anh ấy chống sao được? Clip quay trực tiếp cho thấy ngay chiếc xe của họ còn bị cẩu về đồn, anh Hoàng Bình, anh Phong, mọi người đều ở yên trong xe, đọc kinh cầu nguyện, thì họ chống cách nào?
Một chính quyền làm gì cũng bí mật
– Từ hôm sự kiện đó diễn ra (14/2/2017) cho tới ngày anh Nam Phong bị bắt (27/11/2017), đã có bao giờ cơ quan chức năng làm việc với linh mục về vụ việc chưa? Đã khởi tố vụ án nào chưa?
Không. Không hề. Bên chính quyền không nói gì cả. Tôi đã viết bản tường trình và đơn tố cáo gửi rất nhiều cơ quan của tỉnh Nghệ An cũng như Trung ương về những gì hành động bạo lực của họ đã gây ra cho chúng tôi, nhưng cả bên công an lẫn chính quyền đều chẳng nói năng gì. Họ cũng chưa bao giờ khởi tố vụ án nào cả. Hôm anh Phong bị bắt, ban đầu thì họ thông báo là bắt vì tội mua dâm, hôm sau thì bảo là chống người thi hành công vụ, mà cũng chẳng nói là trong vụ việc nào. Cuối cùng hóa ra là khởi tố chung vụ với anh Hoàng Bình.
– Linh mục có nghi ngờ rằng toàn bộ vụ việc này thực chất là nhằm vào chính ông không?
Tôi ngờ như vậy. Hoàng Bình cũng như Nam Phong đã rất tận tình giúp tôi trong công cuộc đấu tranh bảo vệ nạn nhân vụ Formosa, ví dụ giúp tôi kê khai thiệt hại, viết đơn yêu cầu bồi thường… Họ bắt hai người này thì chắc đối tượng họ muốn đánh chính là tôi.
Tôi cũng đã bị đe dọa nhiều lần. Nhiều số điện thoại lạ gọi đến hoặc nhắn tin vào máy tôi, đe dọa, chửi bới, “mày liệu hồn”, “mày sẽ bị đánh”, “mày mà không dừng lại thì sẽ bị thế này, thế kia…”. Trên mạng cũng có rất nhiều bài viết chửi rủa tôi.
Có những người trong chính quyền gặp và bảo tôi thôi đi, đừng làm gì nữa. Họ nói “việc này chúng tôi biết cả, ông Giám đốc Công an tỉnh cũng đã nói trước Quốc hội về những thiệt hại Formosa gây ra cho chúng ta và cũng đã yêu cầu bồi thường thiệt hại. Nhưng mà ngoài đó Trung ương người ta chưa có quyết định gì thì trong này mình cũng không làm gì được”.
Họ nói vậy là rất vô trách nhiệm. Lẽ ra, nếu lo cho người dân ở địa phương này thì khi thấy thiệt hại của dân như thế, đề xuất một lần không được thì họ phải đề xuất nhiều lần để chính phủ phải quan tâm bồi thường cho dân chứ? Đằng này, họ bảo “chúng tôi đã đề xuất và chính phủ không xem xét”, thế là thôi. Đâu thể như vậy được? Nếu vậy thì thiệt hại của dân sẽ được xử lý như thế nào đây?
