Hàng trăm nghìn sinh viên nước ngoài đang học tập tại Mỹ có nguy cơ bị trục xuất về nước nếu trường mà họ đang theo học quyết định dạy trực tuyến toàn phần trong mùa Thu tới đây vì dịch COVID, theo hướng dẫn mới được chính quyền Trump loan báo hôm 06/07.

Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan (ICE) thông báo sinh viên nước ngoài tại Mỹ sẽ phải về nước nếu chỉ tham gia các lớp học trực tuyến trong học kỳ mùa Thu. Những sinh viên này buộc phải chuyển sang học các trường có lớp học trực tiếp, hoặc phải rời khỏi Mỹ, nếu không có thể bị trục xuất.

Thông báo này khiến nhiều du học sinh Việt Nam tại Mỹ rơi vào trạng thái hoang mang.

Theo luật, du học sinh tại Mỹ sẽ chỉ được lấy tối đa là ba tín chỉ trực tuyến (tương đương với một lớp) trong một học kỳ để có thể duy trì tình trạng di trú hợp pháp. Nhưng kể từ khi đại dịch COVID-19 bùng phát tại Mỹ, hàng loạt trường đại học đã cho sinh viên học từ xa để tránh nguy cơ lây bệnh. Tuy nhiên trong học kỳ mùa Thu tới, việc học online toàn phần sẽ chấm dứt, theo hướng dẫn mới của ICE.

Hướng dẫn này không ảnh hưởng tới những sinh viên tới lớp học trực tiếp, hoặc có kết hợp giữa học trực tiếp và học trực tuyến (online). Các sinh viên trường nghề theo diện visa M-1, hoặc sinh viên có visa F-1 học chương trình tiếng Anh sẽ không được phép học trực tuyến.

“Mỗi ngày một bất ngờ…”, Nguyễn T Thuỳ Minh, sinh viên trường The King’s College, New York, bày tỏ cảm xúc với VOA Tiếng Việt.

Cô sinh viên năm 3 ngành Quản trị Kinh doanh này cho biết bạn bè xung quanh cô cảm thấy rất mông lung trước thông báo mới này của ICE. Bản thân Minh không bị ảnh hưởng do trường cô theo học có tổ chức những lớp hỗn hợp giữa học trên lớp và học từ xa. Tuy nhiên với những sinh viên Việt Nam theo học tại các trường chỉ duy trì lớp học trực tuyến, Minh lo ngại tình hình sẽ rất khó khăn.

Trung Quốc nằm trong số những quốc gia có lượng du học sinh tại Mỹ đông đảo nhất, với gần 370.000 sinh viên trong niên khoá 2018-2019. Việt Nam cũng là nước có số lượng du học sinh tại Mỹ cao với khoảng 29.976 sinh viên, theo số liệu của Bộ An ninh Nội địa Hoa Kỳ.

Sau khi loan báo của ICE được đưa ra, theo quan sát của VOA, các diễn đàn của du học sinh Việt Nam tại Mỹ tràn ngập những bài viết về chủ đề này. Phần lớn tỏ ra bất ngờ, lo lắng. Đại diện Lãnh sự quán Mỹ tại Việt Nam, trong một cuộc đối thoại trực tuyến trên Facebook hôm 06/07, cho biết thông tin từ ICE quá mới nên chưa thể giải đáp thắc mắc cho các du học sinh.

Hướng dẫn mới của ICE áp dụng cho các sinh viên đang có mặt tại Mỹ theo diện F-1 và M-1, dành cho mục đích học văn hoá và học nghề.

Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cho biết đã cấp 388.839 visa diện F và 9.518 visa diện M trong năm tài khoá 2019. Trong trường hợp đã được cấp visa, các du học sinh theo học những trường chỉ có lớp trực tuyến trong mùa Thu tới sẽ bị chặn tại cửa khẩu và buộc trở về nguyên quán.

Hiện chưa rõ bao nhiêu sinh viên nước ngoài đang học tập tại Mỹ theo diện visa F-1 sẽ bị ảnh hưởng.

Nhiều trường tại Mỹ chủ yếu dựa vào học phí từ sinh viên quốc tế, những người phải trả học phí cao hơn sinh viên nội địa. Năm ngoái, các trường đại học Mỹ thu hút gần 1,1 triệu sinh viên nước ngoài. Quyết định mới của chính phủ Mỹ khiến nhiều trường rơi vào thế bị động.

Hôm 06/07, đại học Harvard thông báo sẽ tiến hành dạy trực tuyến cho niên khoá 2020-2021. Hệ thống trường đại học công tại California cũng dự kiến cho sinh viên học từ xa vì lo ngại virus corona bùng phát.

Hiệu trưởng trường đại học Harvard, trong một tuyên bố tối ngày 06/07 nói: “Chúng tôi hết sức quan ngại trước hướng dẫn mà Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan đưa ra ngày hôm nay khi mà nó áp đặt một cách tiếp cận thô kệch, quá chung chung cho một vấn đề phức tạp, buộc các học sinh quốc tế, đặc biệt là những em đang theo học các lớp trực tuyến, lựa chọn giữa việc rời khỏi nước này hoặc chuyển trường.”

Thông báo mới này của ICE được đưa ra trong bối cảnh chính quyền của Tổng thống Trump thúc giục các tiểu bang mở cửa lại hệ thống trường học trong học kỳ mùa Thu tới, bất chấp số ca nhiễm virus corona chưa có dấu hiệu hạ nhiệt.

Trao đổi với VOA Tiếng Việt, ông Y.D (nhân vật xin được giấu tên), giáo sư giảng dạy tại một trường đại học thuộc tiểu bang Virginia, cho biết đây có vẻ như là một động thái của chính phủ Mỹ nhằm gây sức ép buộc các trường đại học mở cửa trở lại.

“Có lẽ là Tổng thống Trump muốn mọi thứ trở lại bình thường càng sớm càng tốt.” ông nói.

Theo giảng viên có nhiều năm kinh nghiệm tại Mỹ này, sẽ có nhiều hệ luỵ đối với các sinh viên quốc tế không được trở lại hoặc lưu lại Mỹ nếu đại học của họ giảng dạy online 100%. Một trở ngại trong số đó là việc chênh lệch múi giờ.

“Không ai biết chắc liệu khi về nước các em có đủ cơ sở vật chất và liệu có thể có mặt đúng giờ để học không khi sự cách biệt múi giờ có thể là rất lớn, và nếu như thế chỉ có thể ghi lại bài giảng cho sinh viên xem chứ không dạy trực tiếp được. Và việc này sẽ ảnh hưởng đến chất lượng dạy học do mất đi tương tác giữa người học và người dạy,” giáo sư Y.D lo lắng.

Ông Y.D cũng cho biết hiện một số trường đại học đang tìm cách trợ giúp để các nghiên cứu sinh vẫn có thể ở lại Mỹ mà không vi phạm qui định mới này của chính phủ.