14-5-2020
Vụ án Hồ Duy Hải bây giờ như một đám cháy với ngọn lửa ngày càng bén, ngày càng lan rộng. Đám cháy trên một vệt dầu loang. Vệt dầu ấy có thể là những tình tiết, những sự thật khách quan mà không một ai, không một thế lực nào có thể chôn vùi.
Mới nhất là luật sư của Hồ Duy Hải – ông Trần Hồng Phong – phát hiện hung thủ có thể thuận tay trái dựa trên biên bản khám nghiệm tử thi, trong khi Hồ Duy Hải thuận tay phải.
Nếu như luật sư Trần Hồng Phong chứng minh thành công hung thủ thuận tay trái, thì dù chưa biết hung thủ là ai, ít nhất chúng ta cũng biết kẻ ấy và Hồ Duy Hải không phải là một.
Đây là một bước dài tiến gần đến sự thật vụ án.
Và nếu như vậy, câu chuyện có thể trở thành một ví dụ tiêu biểu cho thấy, nếu không có luật sư tham gia tìm kiếm, thì người ta có thể đổi trắng thay đen, thao túng pháp đình.
Ngay cả trong trường hợp tình tiết mới ấy chưa đủ để buộc những người có trách nhiệm phải cúi đầu thừa nhận “bản chất vụ án” thay đổi, thì chúng ta – những người dân khát khao công lý – cũng có quyền nghi ngờ hợp lý, có quyền chỉ trích và ta thán, mà cơ quan điều tra không thể nào thanh minh được.
Đấy là lỗi hệ thống, khi gần như cơ quan điều tra đang được độc quyền điều tra vụ án.
Thế nên, nếu chính quyền thực sự muốn cải cách tư pháp, muốn nâng cao dịch vụ công lý lên một bước, thì việc đầu tiên cần làm là phải coi việc tìm kiếm sự thật là quyền chính đáng của tất cả các bên tham gia vào một sự kiện pháp lý, trong đó có cả cơ quan điều tra và luật sư.
Luật sư cần được tìm hiểu vụ án một cách toàn diện và độc lập, và toà án phải phán quyết dựa trên dữ liệu cả phía giữ quyền công tố và bên bào chữa đưa ra.
Sự thật chỉ có một. Nhưng nếu tìm kiếm sự thật cũng chỉ từ một phía, thì sự thật có thể sẽ rất xa vời.
Và nếu cứ như thế, oan khiên sẽ chồng chất oan khiên, công lý sẽ thiếu vắng, lòng người sẽ mỏi mệt. Rồi sẽ đến một ngày, nền tư pháp này như cánh đồng cỏ khô, chỉ cần một mồi lửa, tất cả những gì còn lại là một đống tro tàn.
