Nam Hàn vừa yêu cầu công dân Việt Nam muốn xin visa du lịch phải nộp… bản gốc của sổ tiết kiệm. Không rõ các viên chức ngoại giao Nam Hàn từng nêu yêu cầu này với công dân của quốc gia nào chưa (?) nhưng chắc chắn, yêu cầu xuất trình bản gốc sổ tiết kiệm khi xin visa du lịch thuộc loại… hiếm có (1)!

Giống như nhiều quốc gia khác, nhằm hạn chế việc lợi dụng visa du lịch để đến và cư trú bất hợp pháp tại xứ sở của mình, Nam Hàn cũng đòi người xin visa phải chứng minh, cuộc sống của họ đủ ổn định (nghề nghiệp, thu nhập, những ràng buộc trong quan hệ cá nhân như gia đình,…) để đi đâu thì đi rồi cũng trở về sinh quán.

Thường thì người xin visa chủ động lựa chọn phương tiện chứng minh và vì dễ tìm, dễ thuyết phục khi phải thực hiện nghĩa vụ chứng minh, người xin visa hay chọn bảng lương, tờ khai thuế, sổ tiết kiệm, các loại giấy chứng nhận quyền sở hữu bất động sản, động sản, kể cả visa nhập cảnh những quốc gia khác… làm phương tiện chứng minh.

Việc Nam Hàn buộc người Việt phải dùng sổ tiết kiệm làm phương tiện chứng minh, thậm chí phải xuất trình bản gốc sổ tiết kiệm để kiểm tra cho thấy các viên chức hữu trách của Nam Hàn đã dư… kinh nghiệm để… rút và sau khi… rút, không dám tin vào sự chân thực của các phương tiện chứng minh khác!

***

Theo chương trình Kỳ họp thứ 8 của Quốc hội khóa 14, tuần này, trước khi giải tán, các đại biểu Quốc hội sẽ xem xét và bỏ phiếu cho 12 dự luật, nghị quyết. Nói cách khác, suốt một tháng hội họp tại Hà Nội, không đại biểu nào đại diện cho “ý chí, nguyện vọng của nhân dân” chất vấn, đòi các viên chức hữu trách trả lời về scandal có tới chín người tháp tùng phái đoàn của bà Nguyễn Thị Kim Ngân, Chủ tịch Quốc hội Việt Nam sang thăm Nam Hàn, rồi ở lại Nam Hàn bất hợp pháp…

Chuyện chín công dân Việt Nam được “chuyên cơ” chở Chủ tịch Quốc hội Việt Nam hỗ trợ thực hiện kế hoạch đến Nam Hàn cư trú trái phép xảy ra hồi cuối năm ngoái. Đến tháng 9 năm nay mới đổ bể thành scandal sau khi 2/9 bị Nam Hàn bắt và một người khác ra đầu thú để được hồi hương!

Tuy scandal vừa kể liên quan đến thể diện quốc gia, thiên hạ sửng sốt vì “chuyên cơ” của Chủ tịch Quốc hội Việt Nam cũng bị biến thành phương tiện buôn người (xưa nay, thiên hạ vẫn cho rằng, sắp đặt để ai đó có thể nhập cảnh hợp pháp hay bất hợp pháp nhằm cư trú trái phép ở quốc gia nào đó đều là… buôn người) nhưng suốt hai tháng vừa qua, các viên chức hữu trách ở Việt Nam tìm đủ mọi cách để né tránh việc trả lời tại sao, như thế nào, ai phải chịu trách nhiệm!

Cuối tháng 9, Bộ Kế hoạch - Đầu tư (KHĐT) đứng ra nhận trách nhiệm trong việc tổ chức cho các “doanh nhân” tháp tùng Chủ tịch Quốc hội và để xảy ra scandal chín thành viên trong phái đoàn ở lại Nam Hàn bất hợp pháp. Ngoài tuyên bố “nghiêm túc rút kinh nghiệm”, Bộ KHĐT hứa sẽ “xử lý nghiêm khắc” nếu “phát hiện sai phạm” (2).

Đầu tháng 10, tại cuộc họp báo định kỳ của chính phủ, Bộ Công an từ chối công bố danh tính của chín người được chuyên cơ của Chủ tịch Quốc hội đưa sang Nam Hàn cư trú bất hợp pháp vì Bộ KHĐT “đã có trả lời ban đầu” và Tổng Thư ký Quốc hội “đã trao đổi thông tin với báo chí” (3).

Tuy nhiên đến trung tuần tháng 10, tại một cuộc họp báo quốc tế, ông Nguyễn Hạnh Phúc – Tổng Thư ký Quốc hội, vẫn chỉ lặp lại điều mà ông từng tuyên bố trước đó: Tốt nhất là không cho đi nhờ nữa! Ông Phúc khẳng định ông không biết danh tính chín người và bảo báo giới đừng hỏi nữa vì Bộ KHĐT, Bộ Công an đã từng… trả lời hồi đầu tháng 10 (4).

***

Cho dù phát giác chín người lợi dụng “chuyên cơ” chở Chủ tịch Quốc hội Việt Nam để đến Nam Hàn cư trú bất hợp pháp nhưng chính quyền Nam Hàn im lặng, chỉ có hệ thống truyền thông Nam Hàn loan tin sau khi các viên chức hữu trách của Nam Hàn bắt được 2/9 và thêm một người ra đầu thú.

Hai tháng vừa qua, chính quyền Nam Hàn tiếp tục im lặng, dù giải thích của Tổng Thư ký Quốc hội Việt Nam, tuyên bố của đại diện Bộ KHĐT, đại diện Bộ Công an Việt Nam khiến ngay cả người Việt cũng lắc đầu ngao ngán… Mới đây, Nam Hàn đưa ra yêu cầu mới, muốn xin visa du lịch, công dân Việt Nam phải xuất trình… số tiết kiệm bản gốc!

Có bốn trong số mười quốc gia ở khu vực Đông Nam Á mà công dân của họ có quyền đến Nam Hàn bất kỳ lúc nào họ muốn. Trong đó, công dân của Malaysia, Singapore và Thái Lan có quyền cư trú tại Nam Hàn đến ba tháng và công dân Brunei có quyền cư trú tại Nam Hàn một tháng mà không cần visa (5)!

Chuyện phải xuất trình sổ tiết kiệm bản gốc khi xin visa du lịch Nam Hàn lại làm người ta nhớ đến sự tự đắc của ông Nguyễn Phú Trọng, Tổng Bí thư kiêm Chủ tịch Nhà nước Việt Nam khi ông tuyên bố Việt Nam chưa bao giờ “được” như hiện nay, kèm nhận định “ta như thế nào” thì “vị thế” trong cộng đồng quốc tế mới như lúc này!

Scandal chín người dùng “chuyên cơ” chở Chủ tịch Quốc hội để đến cư trú bất hợp pháp ở Nam Hàn, rồi chuyện phải xuất trình sổ tiết kiệm bản gốc khi xin visa du lịch Nam Hàn cũng làm người ta nhớ đến việc bà Nguyễn Thị Kim Ngân từng vài lần bảo công dân Việt Nam phải tự hỏi “đã làm gì cho đất nước”!