Thấy thiên hạ chửi rát quá thì mình khen vậy. Tôi khen người tài xế taxi vô học Lê Hoàng Anh Tuấn của quê Bác.
Người ta lôi lai lịch Lê Hoàng Anh Tuấn ra chê. Nào là học ngu, thi trượt. Chê xong thì chửi. Nào là ngáo danh, nào là lừa đảo.
Tôi không chê, không chửi mà khen. Phải khen. Khen Lê Hoàng Anh Tuấn thông minh nhất đỉnh, xứng danh đỉnh cao trí tuệ của thời nay. Vì sao?
Vì Lê Hoàng Anh Tuấn chộp đúng thời cơ của nền kinh tế tri thức đặc thù của xã hội Việt Nam. Đó là nền kinh tế thị trường định hướng háo danh mà mỗi chức danh đính kèm theo tên cha sinh mẹ đẻ là một thương hiệu thu hút rất mạnh mẽ.
Không tin cứ nhìn vào giới lãnh đạo và trí thức từ sau đổi mới. Một cái card visit bé con, người ta đã khoe đủ các chức danh, có cái hơn chục danh hiệu xem đến mỏi mắt. Lẽ ra làm nhiệm vụ gì thì ghi chức danh nấy, nhưng trên một số văn bản hành chính, có ông đóng cái dấu đủ loại chức danh. Chẳng hạn, trên thì bí thư đảng ủy kiêm hiệu trưởng, dưới thì đính kèm theo tên là giáo sư, tiến sĩ, thạc sĩ… Gần đây cái thói khoe danh trên văn bản hành chính có giảm, nhưng lời giới thiệu trong lễ lạt thì vẫn còn nguyên. Một buổi lễ, phần giới thiệu chiếm mất một phần ba, phần tư thời gian, vì mỗi ông phải được đọc đủ các chức danh, đến mức cái chức danh cũ, tức các loại “nguyên” cũng đọc cho hết.
Nhớ năm trước, Hiệu trưởng trường tôi giao phòng tổ chức mời nguyên hiệu trưởng nhiệm kỳ trước liên hoan cuối năm. Hiệu trưởng ký mời “nguyên hiệu trưởng” là đúng rồi. Nhưng phòng tổ chức thấy không ổn, ghi thêm “nguyên bí thư đảng ủy” cho thêm phần long trọng. Tưởng thế là ổn. Không ngờ bị “nguyên hiệu trưởng” gọi điện chửi te tát vì giấy mời thiếu nhiều chức danh nữa “nhà giáo ưu tú, tiến sĩ, huân chương lao động hạng ba”…
Một lần tôi được một số trí thức mời liên hoan gặp mặt tại quán nhậu. Người tổ chức giới thiệu chức danh từng người và trông ông nào ông nấy mặt nở như heo đến kỳ động dục. Đến khi một em cave xin tiền boa thì anh này đùn đẩy cho anh kia, để em nó chửi: “giáo sư tiến sĩ mà keo bẩn thế?”
Thời tôi làm thanh tra, khi nhận đơn kiện, chỉ mới đọc mấy dòng đầu đã nhức đầu: Tôi tên là Phó giáo sư, tiến sĩ, nguyên… kể cả huy hiệu 40 năm tuổi đảng, chiến sĩ thi đua, kỉ niệm chương nhà giáo cũng khoe luôn.
Khi không còn khoe danh trên card visit, trên văn bản hành chính hay lời giới thiệu thì bây giờ nhiều người chuyển sang khoe trên email, trên facebook. Ngoài khoe đủ loại danh trên dòng trạng thái, có những cái nick của email, facebook ghi đến mấy chức danh vì sợ thiên hạ lẫn lộn mình với đứa chăn bò.
Mà không chỉ háo danh khi còn sống. Đến chết cũng háo danh. Đã đồng chí thì chữ “đồng chí” vốn mang nghĩa là cùng ý chí, trong chữ “đồng” còn có nghĩa là bình đẳng, vậy mà sau chữ “đồng chí” là đủ cả quân hàm quân đội lẫn chức danh chính quyền. E chừng Diêm Vương nghe danh cũng hãi mà không dám phán tội.
Ngẫm đi ngẫm lại thấy nền kinh tế tri thức với thị trường định hướng háo danh cứ như cái chiếu chèo mà mỗi anh bước ra chiếu đều phải xưng danh, vì lý do “không xưng danh thì ai biết”?
Kể dài như vậy để thấy tên tài xế taxi dù học dốt nhưng thông minh tuyệt đỉnh. Chỉ cần nắm được tâm lý của lãnh đạo và trí thức mà trong một phút ngẫu hứng ngáo danh đã ngồi xổm hẳn trên đầu nhiều lãnh đạo và trí thức. Hoan hô Lê Hoàng Anh Tuấn. Ai nắm được tâm lý của đám đông, người đó thành lãnh tụ. Lê Hoàng Anh Tuấn rất xứng đáng là nguyên thủ của nền kinh tế tri thức với thị trường định hướng háo danh.
Lê Hoàng Anh Tuấn có quyền phán: “Mình phải như thế nào mới được người ta đối xử như vậy”.
Tác giả: theo FB Chu Mộng Long
