Sau những năm tháng tù đày. Những thằng như chúng tôi được trở về nhà. Không công ăn việc làm, chỉ còn biết vào nương rẫy kiếm sống qua ngày. Khoảng năm 1982, những thằng không nghề ngỗng gì, cũng vẫn phải ăn như chúng tôi, rủ nhau vào rẫy của những người S’tiêng trong suối (Ba Nông) cưa củi bán. Chuyến đi kéo dài cả tuần nên chúng tôi phải chuẩn bị gạo mắm muối… cho đủ tuần.
Vào nơi cưa củi, chúng tôi thường ngủ tại các chòi canh rẫy của người S’tiêng. Ban ngày đi cưa củi bán cho ông Ba Nông. Đêm đến về nghỉ trong chòi. Đốt củi lửa lên để xua khí rừng lạnh lẽo.
Những người S’tiêng cho chúng tôi ngủ nhờ cũng rất hiền hòa, thân thiện. Các cô sơn nữ thường e thẹn khi có người lạ ở chung, nhưng rồi cũng quen dần, theo thời gian trở nên thân thiện.
Rẫy của người S’tiêng chủ yếu là trồng lúa cạn. Họ cũng gieo trồng xen kẽ: bắp, mè, bí, mướp để làm món rau xanh. Đáng nói nhứt là loại mướp trái tròn ăn rất thơm và ngọt.
Khoảng thời gian cuối của kỳ gạo mang theo.Thức ăn cũng cạn. Cưa củi cực nhọc. Bữa cơm không có miếng canh, khó mà nuốt trôi được chén cơm khô khốc.
Buổi trưa hôm ấy, tôi có nhiệm vụ nấu cơm cho cả bọn ăn. Mướp ăn hoài cũng ngán. Đang loay hoay tìm cách nấu nồi canh thì cô sơn nữ, chủ chòi ra thăm rẫy hỏi tôi đang làm gì. Tôi ngập ngừng, trình bày nỗi khó khăn của mình. Cô cười bảo: “Bòn đi lấy lá BỨA về nấu canh chua với đọt mướp, cá khô ngon lắm!”
Cô nhiệt tình dẫn tôi ra bờ suối chỉ cho tôi cây bứa. Loại cây rừng thân mộc. Lá non có vị chua. Màu tím như lá măng cụt. Bẻ gập lá lại có nhựa màu trắng đục tươm ra. Cô hái cho tôi một nắm, bảo tôi về bỏ vào nồi canh. Nồi canh tập tàng cả đầu cá khô (còn giữ lại cho cuối tuần), mướp cả ngọn lẫn trái non, lá bứa chua chua lạ miệng.
Bữa trưa hôm ấy ngon thật. Anh em ai cũng khen. Bữa canh núi rừng thật đáng nhớ!
Người Bình Long
(Trích Biên Khảo Tỉnh Bình Long)
Đăng lại từ bài viết cùng tên trên vantuyen.net
